89975

Dieny izolowane

Dicny izolowane, których najprostszym przedstawicielem jest penta-1.4-dien mają podobne właściwości chemiczne jak alkeny, oczywiście są zdolne do reagowania z dwoma molami odpowiednich odczynników:

kat.

CH2-CHCH2CH-CH2 + 2 H_:-> ( Hj(CH₂)jCH, AH = -61 kcal/mol

pcnta-l,4-dien    /i-pcntan

Tego typu wzajemne ułożenie podwójnych wiązań występuje w związkach naturalnych, np. w większości polienowych kwasach tłuszczowych i tylko te kwasy są wartościowym składnikiem pożywienia:

kwas linolowy

COOH

kw&s linolonowy

Izolowanym polienem jest kauczuk - naturalny polimer - i jego stereoizomer - gutaperka.

kauczuk naturalny (Z)    gutaperka (E)

Rys. 6.2. Przykłady naturalnych dicnów i policnów izolowanych Dieny sprzężone

Związki zawierające podwójne wiązania C=C w układzie sprzężonym są popularne w przyrodzie i często pełnią ważną rolę. Należą do nich np. witaminy A (retinol). karoteny czy likopen (czerwony barwnik pomidorów).

w kam Ina A,    (iwioołl

karoten CKfwooobrąjowy

Ikopcn czerwony

Rys. 6.3. Inne naturalne polieny izolowane