powrotem, aż otrzyma się z niej wałeczek o średnicy 3 mm Jeżeli wałeczek o średnicy 3 mm nie wykazuje spękań ani rozwarstwień, formuje się ponownie kulkę i wałeczkuje powtórnie. Czynności te powtarza się tak długo, aż wałeczek, po uzyskaniu średnicy 3 mm, popęka poprzecznie, rozwarstwi się podłużnielub rozkruszy. Liczbę wałeczkowań notuje się i obserwuje rodzaj spękania i połysk wałeczka w końcowej fazie wałeczkowania. Z wyglądu wałeczka i rodzaju spękań wnioskuje się o spoistości gruntu (procentowej zawartości cząstek ilastych).
W przypadkach wątpliwych, dodatkowo sprawdza się spoistość gruntu na podstawie próby rozmakania. Z badanego gruntu pobiera się bryłkę o średnicy 10-15 mm, którą suszy się, a następnie układa na siatce kwadratowej o oczku 5 mm i zanurza w wodzie. Bryłka gruntu pylastego lub piaszczystego rozmaka natychmiast w wodzie, grunty bardziej spoiste rozmakają powoli
W celu określenia zawartości frakcji piaskowej i pyłowej, wykonuje się próbę rozcierania gruntu w palcach zanurzonych w wodzie. Jeżeli grunt zawiera dużo frakcji piaskowej (> 50%), wyczuwa się w czasie rozcierania dużo ziam ostrych między palcami (grupa I) W przypadku gruntów zawierających większość frakcji pyłowej (> 50%) me wyczuwa się w czasie rozcierania między palcami ziam piasku (grupa III). W gruntach pośrednich, między palcami wyczuwa się pojedyncze ziarna (grupa II).
Po wykonaniu opisanych prób, rodzaj gruntu można określić na podstawie tabeli 15.4.
Bat-wę grtintu należy określać na przełamie bryłki gruntu o naturalnej wilgotności. Do barwy zasadniczej dodaje się określenie odcienia i