W 1364 r. Kazimierz Wielki założył Akademię Krakowską Nie była ona uniwersytetem, ponieważ papież nie wyraził zgody na prowadzenie zajęć z prawa kanonicznego. Przetrwała do śmierci swego twórcy.
Uniwersytet Jagielloński powstał w 1400 r. Nazwa pochodzi jednak z 1817 r. Dzięki staraniom Jadwigi Andegaweńskiej Akademia Krakowska została reaktywowana, a papież Bonifacy IX wyraził zgodę na naukę prawa kanonicznego - w efekcie Akademia stała się uniwersytetem.
Bibliotekę Jagiellońską można nazwać drugą książnicą narodową. Długo była rozparcelowana przez różne kolegia - scalenie jej zajęło wiele stuleci.
Uniwersytety: w Wilnie założony przez Stefana Batorego w 1579 r. i we Lwowie założony przez Jana II Kazimierza z 1661 r. powstały na bazie kolegiów jezuickich jako polskie uniwersytety, choć obecnie do Polski nie należą.
Inaczej jest w przypadku Uniwersytetu Wrocławskiego, którego zalążkiem była Akademia Leopolidalna. Powstała ona dzięki jezuitom i austriackiemu cesarzowi Leopoldowi I w 1702 r. W 1776 r. Akademia oddana została pod nadzór państwa. W kwietniu 1811 r. kr ól pruski Fryderyk Wilhelm III połączył Leopoldinę z Viadriną - ewangelicką uczelnią przeniesioną z Frankfur tu nad Odrą.
W 1640 r. rozpoczęto budowę Pałacu Kazimierzowskiego. Właściwym budowniczym gmachu był Władysław IV, ale nazwa pochodzi od Jana II Kazimierza. W 1767 r. Stanisław August Poniatowski utworzył w Pałacu Szkolę Rycerską, której zakres nauki wychodził poza wojskowość. Formalnie Uniwersytet Warszawski powstaje w 1816 r. Powołany zostaje rosyjskim edyktern cesarskim jako Królewski Uniwersytet War szawski. W 1831 r. na skutek powstania listopadowego, w którym udział brali zarówno studenci, jak i profesorowie Uniwersytet zostaje rozwiązany. Reaktywowany zostaje w 1862 r. jako Szkoła Główna, która zamknięta zostaje kilka lat po powitaniu styczniowym. Na jej miejscu utworzono Cesarski Uniwersytet Warszawski. W czasie I wojny światowej znowr powstał Uniwersytet. W 1917 r. zawieszono jednak na kilka miesięcy zajęcia. Po 1918 r. panowała całkowita wolność nauczania. W czasie II wojny Uniwersytet zamknięto. Po wojnie został reaktywowany, jednak podlegał stalinizacji. Życie akademickie w pełni odżyło w latach 50.
Uniwersytet w Lublinie powstał w 1818 r. jako prywatna uczelnia założona przez kościół. Później zmteniona została w Katolicki Uniwersytet Lubelski. Natomiast Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w 1819 r.
W okresie międzywojenny w Polsce było 6 rmiwersytetów (Wrocław doszedł później). Obecnie jest 18 prawrdziwych uniwersytetów i 23 szkoły sprofilowane, które nazywają się uniwersytetami. Wiąże się to z tytułomanią, czyli napirszonym nazewiiictwem szkół, które nazywają się uniwersytetami (od lac. imiversitas - ogółem), choć są sprofrlowrane.