91603

Okres do XVIII w. —»łacina jako język dominujący w tekstach.

Biblioteki i pierwsze księgozbiory w Polsce

Funkcjonowały one na podobnych zasadach, co księgozbiory Europy Zachodniej —> dwory panujących i zgromadzenia klasztorne, kościoły. Z czasem pojawiają się zbiory uczonych, zbiory akademickie (na czele: Akademia Krakowska).

Książki na dworach władców władców —* niewiele wiadomo, by oprócz tych kodeksów funkcjonowały (?).

Księżniczki (żony królów Polski), które zaopatrywały księgozbiory:

Dąbrówka (Dobrawa) (X w.)

Rycheza (XI w.)

Judyta (XII w.)

Judyta Maria (XII w.) św. Salomea (XIII w.) św. Kinga (XIII w.)

Ale i tak władcy mieli fajniejsze zajęcia: gry i zabawy polityczne, polowania itp. :)

Źródłowo udokumentowane zbiory: książę poznański Przemysław I, książę wrocławski i książę krakowski Henryk IV Probus, książę brzeski Ludwik I —> pozostawił testament —► księgi zadedykowane klasztorom. Oprócz inwentarzy zachowane legaty do testamentów —► cały okres staropolski + XIX w.

Kazimierz Wielki —> nie ma kodeksów świadczących o istnieniu tego księgozbioni. Nieobce było mu gromadzenie ksiąg, czego świadectwem są legaty z jego testamentu. 1364 r. —> Akademia Krakowska. Pierwsze klasztory od 1002 r. w Polsce. XI w. —> benedyktyni —* Tyniec i Łysa Góra, w XII w. fundowane są klasztory —» cystersi —> Henryków, Wąchock, Paradyż (Jakub z Paradyża), Rudy. Niewiele źródeł na temat zawartości księgozbiorów' się zachowało do dziś. Zbiory były niszczone i okradane. „Podstawa”: Pismo Święte i komentarze do niego, bogaty dział liturgiczny: mszały, graduały, psałterze o charakterze dewocyjnym; teksty świeckie. Kościół odegrał ogromną rolę w kulturze książki.

Historiografia, książki naukowe rozwijające umiejętności czytania i pisania (swego rodzaju elementarze) —* pierwsze szkoły.

Rola gospodarcza klasztorów —> rolnictwo, budownictwo. Oprócz klasztorów rolę społeczną pełniły biskupstwa, kościoły i parafie. Zbiory księgozbiorów kościelnych musiały odgrywać biblioteki katedralne zwane kapitulnymi. Z nich wiemy najwięcej o dwóch: o Bibliotece Kapitulnej w Gnieźnie z XI wieku i Ki akowskiej Bibliotece Kapitulnej. 2 inwentarze: inwentarz. Biblioteki Kapitulnej Krakowskiej (1101 r.) - 52 tytuły —» inwentarz Katedry Krakowskiej (1110 r ). Inwentarz Kapitulny we Wrocławiu (XI-XII w.), Kapitulny Płocki (XII w); Kapitulny Poznański (XII w ); Kapitulny Wrocławski (XII-XIII w'.); Frombork (XIII w.). Kolegiaty miały obowiązek prowadzenia szkół —> Kalisz, Wiślica, Głogów, Sandomierz, Tum pod Łęczycą, Kruszwica. Kościół parafialny - szkolnictwo na poziomie podstawow ym (XIII w). [Kwiatek z moich notatek: Kościół parafialny - szkolnictwo na poziomie parafialnym -sama nie wiem, jakby to w praktyce wyglądało :D] Zadanie osób duchownych: sprawowanie liturgii + księgi liturgiczne, prowadzenie spraw ekonomicznych, gospodarczych. Źródła pośrednie + dokumenty synodalne, które od połowy XIII w. nakazywały wyposażenie szkól w odpowiednią ilość książek. Od X w. więcej źródeł; inwentarz parafialny Beszow^ra - Rycerska 1431 r. —> zachowane 36 kodeksów. Utworzenie 1364 r. Akademii Krakowskiej kluczowym wydarzeniem dla szkolnictwa —* ośrodek intelektualny, kulturalny. Książka zgodna z potrzebami czytelników. Na pierwsze dziesięciolecia XIV w. - niewiele źródeł, dopiero od początków XV w. odkryto ich więcej.