Powieść autobiograficzna: fabuła osnuta jest na wydarzeniach z życia autora, a bohater jest jego literacką transformacją. Od autobiografii różnią ją elementy fikcji oraz wyraziście zorganizowana fabuła. Bohater zwykle nie nosi imienia twórcy, ale fabuła odpowiada często rzeczywistej biografii autora. (Tołstoj, Coetzee)
Wyznania: opowieść o dojrzewaniu duchowym ukształtowana przez św. Augustyna, kładzie nacisk na sposób przeżywania zdarzeń zewnętrznych, a nie na same zdarzenia. Programowo szczera
Diariusz: dziennik na bieżąco opisujący wydarzenia z życia prywatnego/publicznego, prowadzony bez starań o literacką formę przekazu. W Polsce uprawiany od 2. poi. XVI w.
Dziennik: diariusz zbliżający się do formy literackiej. Nie stanowi z góry założonej konstrukcji, decyduje o niej bieg utrwalanych wydarzeń. Zapiski mogą być zróżnicowane kompozycyjnie i tematycznie.
Dziennik intymny: zaczął się kształtować na przełomie XVIII i XIX w. (głównie Francja) w związku z formowaniem się nowych koncepcji ludzkiej osobowości - nacisk na indywidualizm i przeżycia osobiste. Ma charakter otwarty, obowiązuje jednak porządek chronologiczny. Od XX w. przeznaczone do druku również za życia twórcy (np. A. Gide, W. Gombrowicz, E. Junger)
Pow ieść-pamiętnik: narrator - główny bohater subiektywnie przedstawia wydarzenia z dwojakiej perspektywy czasowej: tak jak zarysowały się w jego świadomości gdy w nich uczestniczył i jak rysują się teraz, (zasadniczy element stylizacji na prawdziwy pamiętnik) gatunek rozwijał się zwłaszcza w XVIII w.
Słownik Terminów Literackich
1. Wiersz zdaniowy (wiersz składniowo intonacyjny) rodzaj wiersza bezprzerzutniowego występujący w polskiej poezji średniowiecznej, oparty na zasadzie zgodności rozczłonkowania zdaniowego i wersowego. Rymowany, nie wytworzyły się jednak żadne wyraźniejsze tendencje. Wiersz o charakterze nielicznym, dążący ku sylabizmowi względnemu.
2. W spółczesna odmiana wiersza zdaniowego:
a.) wiersz składniowy: Awangarda krakowska (Peiper, Przyboś, Brzękowski, Kurek, 1. 20-te XXw) odrzuciła założenia systemów wiersza regularnego na rzecz wiersza wolnego operującego jednostkami składniowo-intonacyjnymi. Był to system zupełnie niezależny od tradycji średniowiecznej. W wykonaniu krakowskich awangardystów wiersz złożony był z długich wersów, odpowiadających rozpiętości rozwiniętego zdania.