94111

2

Wiemy również, że indywidualna funkcja podaży to jest ten fragment funkcji kosztów kratkowych producenta, która leży powyżej progu zamknięcia, czyli powyżej punktu przecięcia się K’ i K*> Na rys. 3 funkcje podaży zostały przedstawione w postaci pogrubionych fragmentów kosztów krańcowych.

Jeżeli takie zmiany wystąpią u wszystkich producentów albo przynajmniej u większości, to zmieni się przebieg zagregowanej funkcji podaży. W stosunku do poprzedniej przesunie się ona w lewo do góry, co oznacza, że podaż pojawi się na rynku dla wyższej tuż poprzednio ceny i będzie jej mmej (oczywiście, gdy porównujemy wielkości dostaw przy danej cenie). Jest to stwierdzenie, na które będziemy się powoływali w dalszej części skryptu.

4. Wyznaczenie punktu równowagi rynkowej

Typowa funkcja podaży jest rosnąca, czyli wzrost ceny wywołuje

- wzrost podaży. Natomiast typowa funkcja popytu jest malejąca.

tzn. im cena jest wyższa tym mniej danego towaru chcą kupić nabywcy. Aby się przekonać, gdzie jest punkt równowagi rynkowej najlepiej jest narysować w jednym układzie współrzędnych funkcję popytu na dany produkt i funkcję jego podaży. Taki przykład prezentuje rys. 4.

Rys. 4.

W przedstawionym przypadku obie funkcje przecinają się. Zastanówmy się. czym się ten punkt wyróżnia spośród innych. Zacznijmy rozważania od ceny wyższej tuż p*, czyli od ceny pi. Z analizy rysunku wynika, że dla każdej ceny wyższej niż p* podaż byłaby większa niż popyt. Co to oznacza dla producentów? Jest to równoznaczne z tym. że nie wszystkie wyprodukowane przez nich towary znajdą swoich nabywców. Takiej ilości danego wyrobu Yi nabywcy po cenie p, nie kupią. Są skłonni nabyć tylko Aj tego produktu. Różnica między Y\ a X\ będzie zalegała w magazynach. Producenci ponoszą z tego tytułu straty. Aby je zmniejszyć będą skłoni obniżać stopniowo cenę na swoje wyroby. Przedsiębiorca, który to pierwszy uczym sprzeda całą swoją produkcję, gdyż nabywcy na homogenicznym rynku mając do wyboru wyroby od różnych dostawców wybiorą zawsze produkt, tego który sprzedaje swój towar po niższej cenie. To pogłębi trudności ze zbytem wszystkich tych przedsiębiorstw, które nie obniżyły ceny. Ten fakt w typowych waninkach wymusi obniżkę cen wyrobów wszystkich producentów. Jeżeli cenę swojego wyrobu obniży tylko jeden producent, to sprzeda on całą swoją produkcję. Gdy wszyscy pozostali wytwórcy obniżą cenę do tego poziomu to nie jest pewne, czy sprzedadzą całą swoją produkcję. Obniżeiue ceny na pewno zwiększy popyt i jednocześnie zmniejszy podaż, gdyż przy niższej cenie producentom najbardziej opłaca się produkować miuejsze ilości danego wyrobu. Ustanowienie nowej niższej ceny ale nadal wyższej niż p* zmniejszy wprawdzie nadwyżkę podaży nad popytem ale jej nie zlikwiduje. Dopiero wtedy wszystkie produkty znajdą nabywców.

Gdyby z kolei cena wyjściowa była niższa niż p*. czyli wynosiła np p₂, to wtedy mielibyśmy odwrotną do poprzedniej symację. Teraz występowałaby nadwyżka popytu nad podażą Co to oznacza dla nabywców? Najkrócej mówiąc braki towaru w sklepie. Tylko pierwsi klienci dokonaliby zakupu. Dla przychodzących później towaru zabrakłoby. Efektem tego byłyby kolejki osób oczekujących na dostawę towaru. Tego typu sytuacje w gospodarce rytikowej występują niezwykle rzadko*, gdyż wtedy można oczekiwać, że któryś z nabywców, dla którego zabrakło towaru zaproponuję producentom cenę wyższą od p₂. Wtedy oczywiście w pierwszej kolejności zostanie zaspokojony jego popyt. Tym samym pogłębią się trudności z kupnem danego wyrobu przez tych nabywców, którzy chcą kupować po niższej cenie p₂. Efektem tego będzie zgoda nabywców na podwyżkę ceny. Jeżeli cena wzrośnie do poziomu niższego tuż p*. to wprawdzie popyt zmaleje a podaż wrośnie 2 Były natomiast typowe dla gospodarki socjalistycznej.