: Katalog podmiotów.
Organizacja społeczna (art. 31 kpa)
Organizacja społeczna może korzystać ze statusu podmiotu na prawach strony, jeżeli:
1. Cel statutowy tej organizacji odpowiada przedmiotowi sprawy
2. Interes społeczny przemawia za przyznaniem orgaruzacji społecznej tego statusu.
Organizacja społeczna może żądać:
1. Wszczęcia postępowania administr acyjnego (organizacja może żądać wszczęcia w sytuacji gdy przepis prawa przewiduje wszczęcie z urzędu)
2. Może żądać dopuszczenia do toczącego się postępowania, nie zależnie od sposobu wszczęcia tego postępowania
Organizacja korzystając z któregokolwiek z powyższych uprawnie musi wykazać, że cel statutowy odpowiada pr zedmiotowi sprawy, którego zadanie dotyczy i za działaniem organizacji przemawia interes społeczny. Organ kontroluje spełnienie powyższych przesłanek, po dokonaniu analizy wydaje postępowanie odpowiednio o wszczęciu albo o odmowie wszczęcia postępowania. Na postępowanie odmowne przysługuje organizacji zażalenie.
Organ ma obowiązek informowania or ganizacji społecznej o wszczęciu i pr owadzeniu postępowania, jeżeli uznaje ze względu na cel statusowy i interes społeczny, udział organizacji w postępowaniu jest uzasadniony.
Organizacja która nie korzysta ze statusu podmiotów na prawach strony może wyrazić stronie pogląd w spr awie. Pogląd może być wyrażony na wniosek organizacji za zgodą organu.
Prokurator jako podmiot na prawach strony może:
1. żądać wszczęcia postępowania administracyjnego
2. przystąpić do toczącego się postępowania
Prokurator żąda wszczęcia postępowarua w celu usunięcia stanu bezprawnego. Stan bezprawny występuje wtedy gdy postępowanie administracyjne wszczynane jest z urzędu, a organ pomimo obiektywnych przesłanek wszczęcia tego postępowania, nie wszczyna go. Prokurator może przystąpić do toczącego się postępowarua nie zależnie od sposobu wszczęcia. Prokurator przystępuje do postępowania w celu zagwarantowania zgodnego z prawem rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy. Organ nie posiada uprawnienia które przysługuje mu wobec organizacji społecznej, tzn. nie kontroluje podstaw przystąpienia prokuratora i nie może ogr aniczyć udziału prokuratorowi w postępowaniu.
Jeżeli organ uzna, że udział prokuratora w toczącym się postępowaniu jest niezbędny dla zachowania praworządności w postępowaniu to ma obowiązek zawiadomić prokuratora o wszczęciu i prowadzeniu takiego postępowania. Ponad to prokur atorowi przysługuje uprawnienie do wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej. Sprzeciw przysługuje jeżeli przepis prawa przewiduje możliwość wszczęcia postępowania w trybach nadzwyczajnych (możliwość zaskarżenia decyzji w tych trybach). Sprzeciw powinien być rozpoznany niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni
Rzecznik praw obywatelskich:
Rzecznikowi praw obywatelskich przysługują te same uprawiueiua co prokuratorowi, z tym że podstawą faktyczną jego działania jest ochrona praw i wolności obywatelskich.
Dodatkowo działanie rzecznika nazywane jest subsydiarnym —> takim które jest podejmowane w przypadku nieskuteczności wszystkich przysługujących obywatelowi środków oclirony.