Ideologia- z j. Greckiego idea+ logos, postać, pojęcie, wyobrażenie czegoś, myśl przewodnia-to idea; logos to nauka, słowo, rozum; „nauka o ideach”, do obiegu wprowadził Antoine Dcstutt dc Trący w XV w. W opracowaniu „Elementy Ideologii”- nauka o prawidłowościach i zasadach rządzących życiem społecznym, podstawy naukowe by przekształcić świat na lepszy- duch oświeceniowy, sens pozytywny, w szerszym obiegu-wprowadzone przez marksizm, 3 konotacje
-pozytywne znaczenie(świadomość proletariatu, rzeczywista, świadomość socjalistyczna, Lenin uznawał tylko pozytywne znaczenie)
-mentalne(dyskryptywno opisowe, kolektywna świadomość, element nadbudowy) -pejoratywne(utożsamienie z fałszywą świadomością, negatywne, efekt ograniczoności ludzkiego poznania
Współczesne rozumienie- synteza re-interpretowanego marksizmu, historyzmu, socjologizmu, psychoanalizy.
M.Weber- rozwój kultury, przejaw ducha, ciąg zmieniających się historycznie światopoglądów.
E.Durkheim- element kultury ta warstwa, w której przejawia się świadomość zbiorowa, czynnik inspirujący.
K.Mannheim- cała ludzka wiedza ideologiczna, oddziaływanie czynników różnych, historycznych, klasowych, społecznych; odrzuca rozróżnienie na ideologie idee prawdziwe i fałszywe, wszystkie są zdeformowane, bo nasze poznanie zdeterminowane czynnikami prawdy podawane w ideologiach są relatywne, czyli zmieniają się, dzielił ideologie na: snujące wizje przyszłości, projektując radykalne zmiany, utopie zmiany realne, ideologie mające szanse urzeczywistnienia „Ideologia i Utopia”- powinni decydować fachowcy, żyjemy w wieku końca ideologii, ideologia jest reliktem przeszłości z którego należy się wyzwolić(K.Popper, II. Arendt), ideologie w społeczeństwach niedojrzałych ekonomicznie- socjalizm, w społeczeństwach wolnych polityka odideologizowana, współcześnie ideologie nie odgrywają już takiej roli jak dawniej.
1999r. „Manifest- Europa Trzecia Droga- zloty środek”- Blair, Schroder, większość ludzi odrzuciła już dogmaty lewicy i prawicy, zamazywanie różnic w imię tolerancji.
Ideologia- rozwinięta forma myśli politycznej (obok doktryny i programu politycznego) i stanowi całokształt idei, poglądów na świat i życie społeczne a także wartości i celów właściwy dla określonej części społeczeństwa czy grupy społecznej, określonego ruch politycznego czy partii politycznych, tworzy uporządkowany obraz świata rzeczywistego i pożądanego w przyszłości, w jej skład wchodzą odpowiednio dobrane i ustnikturalizowane, koncepcje filozoficzne, prawne, ekonomiczne.
Struktura ideologii:
a) liistoriozofia- fizyka dziejów, którą dana ideologia prezentuje, warstwa światopoglądowa, prawa rozwojowe
b) aksjologiczna- formułowanie katalogu wartości
c) wskazania dotyczące środków, sposobów, metod realizacji tych wartości