95319

Choć zimna wojna trwała około 45 lat, stan stosunków USA i ZSRR oraz ich sojusznikami ulegał ewolucji. W związku z tym możemy wyróżnić etapy zimnej wojny.

1945 - 1949 * czyli wstępna faza zimnej wojny. Jest to okres ciągłego pogarszania się stosunków USA - ZSRR ograniczania zakresu współpracy, kształtowania się i utrwalania podziału Europy. Głównym przedmiotem kontrowersji były: sprawa polska, przyszłość Niemiec, ustanowienie kontroli ZSRR nad Europą Środkową i Wschodnią, kwestia wpływów i komunistycznych ugrupowali w Grecji, Turcji i Iranie, które wspierane były przez Kreml. W tym okresie Stany Zjednoczone proklamowały doktrynę powstrzymania komunizmu tzw. doktryna Trumana (12 marca 1947 r.) ("doktryna powstrzymywania "). zastąpiona opracowaną przez J. F. Dullesa "doktryna odpychania" (odepchnięcia komunizmu do granic ZSRR). Podjęto też szereg działali na rzecz poprawy bezpieczeństwa Europy Zachodniej np. plan Marshalla ( 5 czerwca 1947 r.). Sojusz Północnoatlantycki - NATO (4 kwiemia 1949 r.). Za pomocą "doktryny Trumana" i "planu Marshalla" Waszyngton starał się realizować globalną koncepcje "Pax americana" również w dziedzinie wojskowej współpracy z Europą Zachodnią podporządkować ją sobie także militarnie i wykorzystać potencjał militarny sojuszników. Powołanie (październik 1947 r.) przez ZSRR i kraje satelickie Kominformu (Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych) w Szklarskiej Porębie, było odpowiedzą na "zimna wojnę" i "Doktrynę Tmmana". Związek Radziecki w latach 1945 - 1949 zawarł serie układów sojuszniczych z państwami tzw. demokracji ludowej. Utrwalała się kontrola ZSRR nad częścią Europy. Nastąpił, uchwalony na konferencji w Poczdamie, podział Niemiec na cztery strefy okupacyjne (amerykańską brytyjską francuską, radziecką) i utworzenie dwódi państw niemieckich (1949 r.) tzn. Republikę Federalną Niemiec (utworzona przez państwa zachodnie - Trizonia) i Niemiecką Republikę Demokratyczną (strefa wpływów radzieckich). W latach 1948 -1949 miał miejsce pierwszy poważny kryzys radziecko - amerykański, tzw. kryzys berliński

(Imiy wariant odpowiedzi.wybierzcie waszym zdaniem lepszyO )

Dzieli, w którym wojska amerykańskie i radzieckie spotkały się nad Labą (23.04.1945r) był symbolicznym początkiem nowej ery. w której stosunki obu państw stały się najważniejszym elementem sytuacji międzynarodowej. Współpraca USA i ZSRR trwała jeszcze przez kilka miesięcy (do zakończenia wojny na Dalekim Wscłiodzie). po czym stopniowo ustąpiła ona rywalizacji ideołogiczno-politycznej. Konfrontacja między obu systemami objęła prawie wszystkie dziedziny życia-politykę. ekonomię, naukę i oświatę, sztukę i kulturę Terenami tej rywalizacji stały się w równym stopniu obszary wydobycia surowców strategicznych, co przestrzeń międzyplanetarna (wyścig o opanowanie Kosmosu) i festiwale filmowe. Rywalizacja ta objęła też większość regionów świata. Jej stawką były. bowiem nie tylko doraźne korzyści gospodarcze, lecz także ideologiczna dominacja i chęć udowodnienia wyższości swego systemu. Dlatego oba mocarstwa angażowały się w wydarzenia na bogatym w ropę naftową Bliskim Wschodzie, jak i w konflikty w tak ubogich krajach jak Wietnam i Afganistan

Za umowny początek „zimnej wojny” uważa się przemówienie Churchilla w Fulton (5.03.1945), w którym stwierdził on. że z powodu ekspansjonistycznej polityki ZSRR Europę przecięła „ żelazna kurtyna", biegnąca „od Szczecina na Bałtyku do Triestu na Adriatyku".

W latach 1945-1953 terenem konfrontacji dwóch bloków była Europa oraz niektóre regiony Dalekiego Wschodu W Europie końcowa linia operacji wojsk radzieckich stała się granicą radzieckiej strefy wpływów, a w krajach zajętych przez Armię Czerwoną władzę przejęli komuniści. W zachodniej części kontynentu wyzwolone spod okupacji niemieckiej kraje wróciły do swych przedwojennych rozwiązań u strój owy cli. Oprócz tego istniało też kilka krajów (w pasie między Europą Zachodnią a państwami bloku radzieckiego- Finlandia. Grecja. Jugosławia. Austria) o nie całkiem jasnej przyszłości

W 1947 r USA wystąpiły z planem pomocy w odbudowie gospodarczej Europy tzw. Plan Marshala. ZSRR do tej propozycji odniósł się negatywnie.

Wzrost napięcia w stosunkach międzynarodowych między krajami zachodnimi a ZSRR był rezultatem zlikwidowania przez komunistów systemu demokratycznego w państwach radzieckiej strefy wpływów. Od 1948 r główną płaszczyzną konfrontacji między USA a ZSRR stała się w Europie kwestia niemiecka. W 1949 r na obszarze Niemiec powstają 2 państwa: Republika federalna Niemiec oraz Niemiecka Republika Demokratyczna. Podział kraju i brak ogólno niemieckiego rządu uniemożliwiały ostateczne uregulowanie pod względem prawnym problemów terytorialnych (m in. kwestia granicy polsko-niemieckiej) i gospodarczych (odszkodowania wojenne). Te i inne sprawy dostarczały pretekstów do wałki politycznej i propagandowej, powodując, że problem niemiecki nabrał na długie lata charakteru najbardziej zapalnej kwestii europejskiej. W Azji z kolei konfrontacja była związana ze zwycięstwem rewolucji komunistycznej w Chinach i dążeniem bloku