znajdują się przestwory międzykomórkowe tworzące system przewietrzający. Umożliwia to wymianę gazów.
• Liść osłonięty przez skórkę. W dolnej jej części znajdują się aparaty szparkowe, przez które odbywa się wymiana gazów pomiędzy wnętrzem liścia a atmosferą, zachodzi także transpiracja.
• Liść pokryty jest kutykulą, która jest mało przepuszczalna dla gazów i wody. Kutykula jednak pęcznieje, a napęczniała oddaje część wody do atmosfery.
Transpiracja wody zachodzi przez aparaty szparkowe według dwóch mechanizmów:
> Mechanizm glukozowy
o Niskie pH (około 5) spowodowane pobieraniem CO2 do komórek mezofilu i akumulacja kwasu węglowego => intensywna fotosynteza => akumulacja skrobi fotosyntetycznej => niedobór osmotycznie czynnej glukozy => spadek turgoru =>zamykanie aparatów szparkowych.
o Niedobór CO2 zużytego do fotosyntezy => pH wzrasta o 7 => aktywacja
fosfatazy skrobiowej => przemiana skrobi asymilacyjnej do glukozy => wzrost potencjału osmotycznego i turgoru => otwarcie aparatów szparkowych.
> Mechanizm jonowy (jony Kł)
o Deficyt wody stymuluje syntezę kwasu abscysynowego (ABA) w liściach => ABA zwiększa przepuszczalność błon komórkowych aparatów szparkowych dla jonów potasowych; jony K* wypływają z komórki, spada turgor => zamykanie aparatów szparkowych.
Chemosyntez - proces przekształcania C02w związki organicze, w którym w odróżnieniu od fotosyntezy wykorzystywana jest nie energia świetlna, ale energia pochodząca z utleniania różnych związków nieorganicznych lub prostych jednowęglowych organicznych.
Chemosyntezę można podzielić na dwa etapy:
1. utlenianie związku chemicznego (odpowiednik fazy jasnej fotosyntezy, w którym dany organizm wytwarza energię użyteczną biologicznie (ATP oraz powstaje czynnik redukujący w postaci NADPH)
2. związanie C02 i produkcja glukozy (na tej samej zasadzie co faza ciemna fotosyntezy. Dwutlenek węgla jest związany przez 1,5-bisfosforybulozę. Reakcję tę katalizuje karboksylaza 1,5- bisfosforybulozy. Produkty tej karboksylacji są następnie redukowane do poziomu związków organicznych przy udziale NADPH i ATP).
Chemolitotrofy- bakterie wykorzystujące jako źródło energii takie substraty nieorganiczne jak związki siarki (bakterie siarkowe), wodór (bakterie wodorowe), związki azotu (bakterie nitryfikacyjne), żelaza (bakterie żelaziste).