97370

Administracja Rzeczypospolitej w II połowie XVIII wieku. Oficjalna nazwa państwa - Rzeczpospolita Obojga Narodów.

W drugiej połowie XVIII wieku nie było w Polsce nowoczesnych. Organów administracji ani centralnej ani terytorialnej.

Nie istniał wówczas w Polsce organ określany mianem rządu. Nie był w stanie go powołać słaby król ani szlachecki sejm, formalnie decydujący o wszystkim. Ówczesny sejm był sparaliżowany przez liberum veto. Dożywotnio powoływano dwóch ministrów Rzeczypospolitej, dwóch w koronie i dwóch na Litwie. Byli to marszałkowie, kanclerze, podskarbiowie i hetmani.

Urząd hetmana był specyficzny - miał prawo od siebie wysyłać poselstwo. Często hetman miał swoje przedstawicielstwo w ościennych krajach, a nawet w Turcji. Zarząd terytorialny spoczywał w rękach sejmików szlacheckich i dożywotnich urzędników ziemskich, tj. wojewodów, kasztelanów, a przede wszystkim starostów.

Po Unii Lubelskiej w 1569 roku Rzeczpospolita stanowiła unię realną, złożoną z Korony Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Inflant stanowiących kondominium, czyli wspólne posiadłości Polski i Litwy, zarządzanych przez rok na zmianę przez urzędników koronnych i litewskich. Wspólnymi byli: król, sejm, stopniowo zatarciu ulegał ostry podział na Koronę i Litwę.

Istniał również podział na prowincje. Było ich sześć:

Korona (Wielkopolska, Małopolska, Mazowsze, Prusy Królewskie); Litwa; Inflant.

Jednak najważniejszą jednostką podziahl w Koronie było nie województwo, a ziemia.

Ziemie stanowiły dawne księstwa z okresu rozbicia dzielnicowego.

Za czasem pojęcie „ziemia” i „województwo" pokrywały się.