98637

nie była uwikłana w działania wojenne w którejś części Europy. Ponadto monarchowie hiszpańscy przejawiali tendencje do nadmiernej konsumpcji Źródłem finansowania takiego postępowania początkowa były podatki Dużym źródłem dochodów było złoto i srebro sprowadzone z kolonii Jednak wydatki tządu rosły, co zmusiło monarchów do pożyczania pieniędzy w innych krajach Jednak pożyczki te nie byty spłacane co w ostateczności doprowadziło do kilkakrotnego ogłoszenia niewypłacalności. Brak systematycznej polityki gospodarczej odzwierciedla historia takich dziedzin działalności gospodarczej jak produkcja zbóż i tkanin Poprzez złą politykę Hiszpania od eksportera zboża i tkanin stała się ich importerem. Nie stwarzano również zachęty do rozwoju handlu między koloniami A gdy przemysł łiiszpański zaczął chylić się ku upadkowi, ożywiło to tylko popyt na produkty europejskich rywali Hiszpanii

Istota mcrkanlylizmu i kamcrałizmu.

Merkantylizm jest odpowiedzią na nowe przemiany (odkrycia) geograficzne. Podstawowym założeniem merkantylistów było przekonanie, że o bogactwie kraju decydują zgromadzane zasoby kruszców (srebra i złota). Jest to potęga trwała w przeciwieństwie do dóbr żywnościowych, które są nietrwale. Najwcześniejszy sposób gromadzenia kruszców praktykowany przez Hiszpanię, nie sprawdził się, gdyż kruszce nie “umacniały” gospodarki, lecz “wyciekały” z ktaju na zakup dóbr konsumpcyjnych. Dlatego uznano, że celem państwa powinno być uzyskiwanie dodatniego bilansu w handlu zagranicznym, aby pieniądz kmszcowy ściągać do kraju. Chciano to uzyskać np poprzez popieranie rozwoju produkcji krajowej (zwolnienia podatkowe), popieranie w zrostu liczby ludności, aktywne kształtowanie gustów i przyzwyczajeń ludności W nowoczesnych państwach koniecznością stało się zniesienie wewnętrznych komór celnych, ujednolicenie miar i wag, ujednolicenie systemu podatkowego. W celu prowadzenia handlu budowano drogi, kanału żeglugowe, organizowano łączność i komunikację pocztowy Merkantyliści uważali, że państwo powinno być samowystarczalne Możemy wyróżnić np merkantylizm handlowy występujący w Anglii, merkantylizm przemysłowy we Francji

W XVII w. w krajach Europy środkowowschodniej realizowano odmianę polityki merkantylistycznej zwaną kameralizmem. Kameralizm skupił się jednak na sprawach fiskalnych. Za główmy cel uważano powiększenie dochodów panującego, gdyż pomyślność władcy miała być równoznaczna z pomyślnością kraju (Pnisy). W Austrii kameralizm opierał się również na wykorzystaniu wydajnej pracy poddanych, rola monarchy miała polegać na stworzeniu im odpowiednich warunków do pracy. Stosowano całkowity zakaz sprowadzania obcych towarów co miało ożywić przemysł krajowy.

Dualizm agrarny w Europie

Dualizm agrarny to dwutorowy rozwój rolnictwa europejskiego od połowy XV w. Granica dwóch systemów rolnictwa ustaliła się na izece Łabie Zmiany rolnictwa na zachodzie szły wyraźnie w kierunku gospodarki kapitalistycznej (indywidualne władanie ziemią, system dzierżawy, powiązanie z produkcją przemysłową), natomiast w^rschód przyjął narzucony popyt na zboże i rozwijał jednostronną produkcję połową. Narastały dysproporcje w dziedzinie społecznej na zachodzie wzrastała rola nowej szlachty oraz mieszczaństwa, a na wschodzie na trzy następne stulecia umocnił się system feudalny oparty na poddaństwie chłopów, słabości miast i dominacji politycznej w'arstwy szlacheckiej Konsekwencją tego było postępujące zacofanie gospodarcze w-schodu Europy.