98766

3) przedmiotowo ważną - jej twierdzeniom odpowiada porządek przedmiotów, który - i te twierdzenia - potwierdza doświadczenie: mechanika Newtona.

Trzon nauk nowożytnych stanowiły matematyka i matematyczne przyrodoznawstwo, którego podstawą stała się teoria Newtona, rozpoczynająca okres stałych postępów nauki. Łączyła ona aparat matematyczny i obserwacje empiryczne, dokonując syntezy podejść racjonalistycznego i empirycznego.

TEORIA KANTA

Istnienie nauki jest faktem, gdyż:

1)    kroczy ona drogą stałego postępu

2)    ma możliwość rozstrzygania spornych zagadnień. Dotyczy to matematyki i tzw. czystego przyrodoznawstwa (matematycznego, teoretycznego przyrodoznawstwa). Jak jest możliwa nauka jako nauka, czyli jak w nauce możliwe są twierdzenia jednocześnie powszechne, konieczne i przedmiotowo ważne.

(W terminologii Kanta sądy syntetyczne a priori)

Towarzyszyło temu pytanie: jak na podstawie przedstawień możemy przejść do rzeczy i czym są te „rzeczy" = przedmioty, o których mówi nauka. Natomiast naukowość metafizyki uznawał on za wątpliwą. Możemy zapytać co najwyżej: czy metafizyka jest możliwa jako nauka = czy są możliwe w niej twierdzenia jednocześnie powszechne, konieczne, przedmiotowo ważne.

Władza poznawcza:

Doświadczenie

Myślenie - intelekt (rozsądek)

- rozum (węższe znaczenie)

Doświadczenie - zdolność odbierania wyobrażeń empirycznych.

Intelekt - zdolność do tworzenia pojęć na podstawie danych doświadczenia.

Rozum - zdolność wyciągania wniosków, wybiegających poza materiał doświadczenia, sferę bytu absolutnego.

Kant był zwolennikiem koncepcji o dwóch pniach poznania:

- wiedza rzetelna wymaga współdziałania, wzajemnej weryfikacji doświadczenia i myślenia (intelektu).

Wiedza:

Rzetelna - oparta o współdziałanie zmysłów i doświadczenia oraz intelektu. Rzekoma - wytwór rozumu w węższym znaczeniu, wykracza poza sferę możliwego doświadczenia, nie ma więc możliwości jej konfrontacji z doświadczeniem (wiara w Boga np.)

ifak_ig.§.t..»ii.9.żlj.'^a.rof}.tgtna]ykflj«ikQ..ng.M.kłi?.

Jak możliwe są twierdzenia powszednie, konieczne, przedmiotowo ważne? Odpowiedzi na to pytanie szukał Kant poprzez analizę zmysłowości.

Zmysły dostarczają nam wrażeń, ujmując je jednocześnie w aprioryczne, dane przed doświadczeniem formy zmysłowości; czas i przestrzeń. Wyobrażenie empiryczne składa się

z:

wrażenia (empiryczne).