98848

RZĄD

Pojęcie - Rząd to kolegialne centrum decyzyjne, którego działania wyrażają wolę parti, bądź koalicji rządzącej.

Powoływanie:

•    przez głowę państwa (formalnie). Rząd powstaje w następstwie wyborów

parlamentarnych, spośród zwycięskiej partii bądź koalicji - wyjątek Izrael, gdzie premier wybierany jest w wyborach powszechnych. Rząd działa, dopóki nie utraci zaufania większości parlamentarnej.

POZYCJA PREMIERA:

Wg R. Rose'a (bierze pod uwagę koncentrację władzy w gabinecie oraz liczbę tworzących go partii) premier pełni rolę :

•    lidera (gabinet jednopartyjny ( Wielka Brytania, Grecja, Portugalia)

•    uczestnika przetargu (gdy władza w obrębie rządu jest rozproszona pomiędzy różne

organy, ale jest on jednopartyjny (Kanada))

•    żonglera, kiedy władza jest skoncentrowana w gabinecie koalicyjnym (Dania, Holandia,

Polska)

•    symboliczną - władza rozproszona, a gabinet wielopartyjny

Władza premiera jest najsilniejsza w reżimach parlamentarno-gabinetowych (zwłaszcza w systemie brytyjskim i kanclerskim)

W ustroju semiprezydenckim (Francja) premier znajduje się w cieniu prezydenta. Podobnie w systemie rosyjskim. W systemie prezydenckim, to prezydent stoi na czele rządu. W' systemach autorytarnych, rząd stanowi narzędzie w rękach przywódcy.

TWORZENIE RZĄDU :

Gdy któraś z partii zdobywa bezwzględną większość w parlamencie, może sformować gabinet jednopartyjny. Jeśli nie uda się to żadnej partii wtedy można :

-    powołać rząd mniejszościowy, który musi liczyć na poparcie ze strony partii nie znajdujących się w gabinecie.

-    utworzyć koalicję

- wyróżnia się koalicje :

•    mniejszościowe

•    minimalnie zwycięskie

•    nadwyżkowe

Z punktu widzenia spójności programowej, koalicje można natomiast podzielić na :

•    programowo zwarte (ideologicznie zbieżne)

•    synkretyczne (ideologicznie rozbieżne, które łączy nie bliskość programowa, ale np.

wspólnota interesów.