• materialna - 4 elementy
Natura utworzyła człowieka jako ukoronowanie bytów.
BERNARD SILVESTRIS Z TOURS zm. ok. 1160/65
Częściowo wierszowany traktat De mundi universitate o filozofii przyrody - kwestia powstania natury i człowieka, neoplatonizm: wieczny Bóg - unitas, i odwieczna materia, która przeniknięta duszą świata jest tw órcza.
Człowiek - mikrokosmos odzwierciedlający ład świata. Zachodzi odpowiedniość budulca, struktury, celów, sił świata oraz człowieka - należy szukać wzorca postępowania w ładzie świata (stoicyzm).
Ał AIN Z LILLE 1128-ok. 1203
Nauczał w Paryżu i Montpellier, nie związany bezpośrednio z Chartres.
Doctor universalis
O skardze natury - wyraz racjonalizmu i naturalizmu szkoły. Natura jest źródłem wszelkich bytów, ich zasadą, prawem, ładem i pięknem. Natura jest stw orzona i wyposażona przez Boga w praw a, skarży się przed Nim na ograniczenia swojej twórczości (równorzędność Boga i natury) - potrzebuje materii i musi stale wpatrywać się w idee boże.
Intelligo ut credam - hasło filozofii (hasło teologii - credo ut intelligam).
Sztuka wiary katolickiej - aksjomaty i definicje zastosowane do wyjaśniania wiary (morę geometrico, Spinoza), metoda uzasadniania i obrony chrześcijaństwa przed muzułmanami, Żydami i heretykami.
JAN L SALISBURY ok. 1115-1180
Przedstawiciel humanistycznego kierunku szkoły, znawca literatury antycznej, m. in. Terencjusza („Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” - Metalogicon). Uczeń Gilberta, Abelarda, Wilhelma z Conches. Sekretarz Thomasa Becketa, biskup Chartres. Pierwszy myśliciel XII w. znający Analityki wtóre (autor komentarza).
Policraticus- podręcznik rządzenia („zwierciadło książęce”): władca musi być wykształcony (przede wszystkim w trivium).
Zwolennik Cycerona („cyceronista”), eklektyzmu i sceptycyzmu akademickiego - są zagadnienia, o których należy milczeć (dubitabilia sapientium), np. kwestia uniwersaliów lub wylewy Nilu. Rozwiązanie problemu powszechników w duchu Arystotelesa: formy tkw iące w rzeczach (in re), będące istotami tych rzeczy, istnieją w umyśle (post rem) po wyabstrahowaniu jako pojęcia ogólne.
Dialektyka jest użytecznym i niezbędnym narzędziem rozumowania, ale sama w sobie jest sterilis (organon). Skuteczność filozofii wyraża się w działaniu życiowym (praktycyzm) -ars bene vivendi. Filozof powinien być przewodnikiem życiowym i działać zgodnie z tym, co głosi.
Hierokratyzm - papież jest ponad królestwami i narodami, dany przez Boga. Najważniejsze są rządy prawa w państwie, władca ma być jego sługą, jeśli je łamie - jest tyranem, co dopuszcza jego likwidację (ks. Judyty, Cyceron), podobnie jeśli jest uzurpatorem (kwestia tyranów w Kościele). Prawo boskie przeważa nad naturalnym, a naturalne nad ludzkim. Teoria organiczna państwa - ciało polityczne jest żywym organizmem: głowa - władca, serce - senat i doradcy, ręce nieuzbrojone - urzędnicy, ręce uzbrojone - wojsko, nogi -rolnicy, żołądek - skarbiec, dusza - wiara, ożywiająca całe ciało. Władzą wykonawczą jest władza świecka.
Paryż - 3 centra nauczania:
1) Wzgórze św. Genowefy (poza miastem)
2) Notre Damę - szkoła katedralna, zalążek uniwersytetu (ok. 1200)