Dla poznania obecnego stanu urbanizacji naszego kraju nie wystarczą ogólne analizy, oparte o powszechnie dostępne dane statystyczne. Konieczne staje się przeprowadzenie badań szczegółowych, które dałyby bardziej dokładny obraz rozwoju i stanu sieci osiedli miejskich w poszczególnych regionach. Studium o miastach obszaru, należącego do najbardziej zacofanych gospodarczo w Polsce, stanowi fragment zakrojonych na szerszą skalę prac badawczych dotyczących województwa białostockiego, podjętych przez Instytut Geografii PAN, a prowadzonych w ramach badań rejonów gospodarczo zaniedbanych.
Dla wyjaśnienia obecnej sieci osiedli miejskich omówiono ich genezę i rozwój, przy czym jeśli chodzi o czasy wcześniejsze oparto się o istniejące na ten temat publikacje, natomiast poczynając od początku XIX w. podstawą rozważań stały się własne badania zachowanych materiałów. Praca ma więc układ historyczny, jednakże ostatnie okresy omówiono bardziej wyczerpująco. Badania terenowe przeprowadzono w latach 1954—1956 i na tym okresie w zasadzie zakończono pracę.
W trakcie prowadzonych studiów podstawowe znaczenie miała współpraca z władzami terenowymi, które ułatwiały dostęp do materiałów i pomagały w zebraniu odpowiednich danych. Przy okazji chciałbym podziękować tym wszystkim, których życzliwości tak dużo zawdzięczam, a zwłaszcza pracownikom Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego w Białymstoku. Pragnąłbym, aby rezułtaty tej pracy przydały się przy opracowaniu planów, których realizacja przyśpieszy rozwój obszaru, urzekającego swyni urokiem tych, którzy zdobędą się na cierpliwe zapoznawanie się z jego problemami.
Dziękuję Panom Profesorom S. Leszczyckiemu, K. Dziewońskiemu i J. Kostrowickiemu za krytyczne uwagi, tak bardzo pomocne zwłaszcza młodemu autorowi.
AUTOR