Ryzyko ryzyka:
» nie znamy czynników, które wpływają na powodzenie inwestycji,
» skoro ich nie znamy, to nawet nie wiemy, że właśnie wystąpiły i dlatego się nie udało,
» nawet jeśli je znamy, to fakt ich wystąpienia możemy ocenić dopiero po ich skutkach.
O ile ustalenie stopy wolnej od ryzyka nie sprawia zbyt wielu kłopotów, o tyle ustalenie premii za ryzyko jest już problematyczne i często skomplikowane. Można wymienić następujące rodzaje ryzyka:
» ryzyko inflacji - ceny dóbr rosną, co oznacza, że za te same pieniądze będzie można kupić mniej towarów w przyszłości;
» ryzyko kredytowe - pożyczamy komuś oszczędności, ale nie wiemy, czy nam je w ogóle odda. I czy odda w terminie, na który się umawiamy? Bankowcy, zanim udzielą kredytu, badają tzw. wiarygodność kredytową potencjalnego kredytobiorcy, czyli analizują, czy dany podmiot (osoba fizyczna lub firma, ale też państwo czy gmina) odda pożyczone środki;
» ryzyko zmiany stóp procentowych - jeśli stopy procentowe rosną, oznacza to, że bez ryzyka na lokatach można zarabiać więcej, a wtedy inne inwestycje wydają się mniej atrakcyjne;
» ryzyko ryzyka - czyli ryzyko niewiedzy; pojawia się gdy zainwestujemy nasze środki finansowe i nie znamy wszystkich czynników, które mają wpływ na naszą inwestycję. Oczywiście im większa wiedza i doświadczenie, tym ryzyko jest niższe. Bardzo często jesteśmy go świadomi, jednak nie możemy z tym nic zrobić. Pojawia się zatem pytanie, czy lepiej spać spokojnie w błogiej nieświadomości, czy być świadomym zagrożeń?
Te rodzaje ryzyka powodują, że korzyści obiecane w przyszłości mają na dziś mniejszą wartość - moglibyśmy zaakceptować mniejszą wartość korzyści z inwestycji, żeby tylko mieć pieniądze tu i teraz, tzn. mieć je w kieszeni, nie-obciążone ryzykiem. Działają tu również czynniki psychologiczne.
Ludzie trzymają oszczędności (nie lokują ich w inwestycje), ponieważ:
» potrzebują gotówki, żeby opłacić zaplanowane wydatki - jest to tzw. motyw transakcyjny;
» boją się utracić szanse, które mogą się w przyszłości nadarzyć (np. będą wyprzedaże w sklepach i szansa na zakup może się nie powtórzyć) - motyw ostrożnościo-wy („na okazje");
» boją się, że mogą się pojawić wydatki nieplanowane, np. związane z chorobą - motyw ostrożnościowy („na czarną godzinę”);
» oczekują, że w ramach alternatywnych inwestycji będzie można w przyszłości odnieść większe korzyści - tzw. motyw spekulacyjny.
217