Zadanie 2. Wykazać, że dla dowolnych liczb rzeczywistych a, b, c, d zachodzi nierówność
(a + b+c+d)2 < 3(a2 + 62 + c2 + d2) + 6a6.
Rozwiązanie Sposób I
Na mocy nierówności pomiędzy średnią kwadratową a arytmetyczną (zob. uwaga niżej) zastosowanej do liczb a + b, c i d otrzymujemy
I (a + b)2 + c2 + d2 ^ I (a + 6) + c+d|
skąd 3(a2 + 62 + c2 + d2) + 6aó> (a + 6+c+d)2.
Sposób II
Zachodzą następujące związki:
3(o2 + 62 + c2 + d2) + 6aó — {a + b + c+d)2 =
= 3 a2 + 362 + 3c2 + 3d2 + 6aó
— a2 — b2 — c2 — d2 — 2 ab — 2ac — 2 ad — 2 bc — 2 bd — 2 cd =
— 2 a2 + 2b2 + 2 c2 + 2 d2 + 4 ab — 2 ac — 2 ad — 2bc — 2 bd — 2 cd =
= (4a2 + 462 + c2 + d2 + 8 ab — 4 ac — Aad — Abc — 4 bd + 2 cd)
+ |(c2 + d2 — 2cd) =
= ^(2a + 26 — c — d)2 + |(c — d)2 >0.
To kończy dowód danej nierówności.
Uwaga
Nierówność pomiędzy średnią kwadratową a arytmetyczną orzeka, że dla dowolnych liczb rzeczywistych xi,X2,...,xn,
xi + xź + ... + x£
ari+*2 + ...H
Jest to szczególny przypadek nierówności Schwarza (zob. Dodatek „Nierówność Schwarza”, str. 112). Równość w nierówności (1) zachodzi wtedy i tylko wtedy, gdy z, = =... = x„.
Zadanie 3. W trójkącie równoramiennym ABC kąt BAC jest prosty. Punkt D leży na boku BC, przy czym BD = 2-CD. Punkt E jest rzutem prostokątnym punktu B na prostą AD. Wyznaczyć miarę kąta CED.
Rozwiązanie Sposób I
Niech F będzie rzutem prostokątnym punktu C na prostą AD (rys. 1). Ponieważ
$CAF = 90° -$BAE= $ ABE oraz AB = AC,
34