3.2. Priorytety
Analizę postaw nauczycieli wobec własnego zawodu uzupełnia lista sformułowanych przez nich priorytetów związanych z ich pracą. Co ciekawe, są one bardzo różnorodne. Jedną grupę stanowią wartości związane z wiedzą, takie jak: przekazywanie wiedzy, uczenie jej praktycznego wykorzystania, rozbudzanie zainteresowań, czy mniej ambitne, niezniechęcanie do nauki. Drugą grupę - kwestie wychowania, pojawiające się szczególnie często w rozmowach z nauczycielami z małych miejscowości. Dla kilku respondentów bycie nauczycielem definiuje potrzeba (lub konieczność) ciągłego rozwoju i doskonalenia. Dla nielicznych sensem ich pracy jest nauczenie myślenia, samodzielnego zadawania pytań i szukania na nie odpowiedzi. Poniższe cytaty pokazują, w jak różny sposób o swoich zadaniach mówią nauczyciele:
■ Nauka myślenia:
Jak się kogoś jednak tak zarazi tą pasją, i widzi się, że ktoś zaczyna się interesować, zaczyna tak myśleć, dedukować w podobny sposób, jak ja, czyli po prostu wyciągać wnioski - główkuj, baw się tutaj wSherlocka Holmesa - to jest fajne. Bo ja tak próbuję i próbuję: Nie ucz się na pamięć, na przykład, ile nóg ma rak, albo jaki ten zwierzak jest... Tylko mówię:
„Popatrz na zwierzaka i wydedukuj gdzie on żyje, jakie on ma przystosowania, po co on ma to, po co on ma tamto..." i ciągle pytania (...) jak trzylatek, ciągle ich pytam „dlaczego? dlaczego? dlaczego?" i oni się tego w sztos uczą. Patrzyłam właśnie na te moje szóstki, mówię: „Kurcze, po trzech latach się nauczyli”. Więcej lub mniej, ale faktycznie próbują: .Ale dlaczego tak jest?” [pod_Wawa_FGI]
■ Przekazywanie wiedzy:
Na pewno pierwszym podstawowym celem nauczyciela jest przekazać pewną wiedzę. [gim_podwarszawska_mat]
■ Niezniechęcanie do nauki:
Na pewno zachęcenie do nauki dziecka, nie zniechęcenie, bo wiadomo, że są dzieci zdolniejsze i mniej zdolne i tak naprawdę od tych mniej zdolnych nie można tyle wymagać, co od tych zdolnych dzieci. Także myślę, że przede wszystkim, żeby nie zniechęcić dziecka do nauki. [gim_Wawa_mat]
■ Własny rozwój nauczyciela:
W ogóle lubię się uczyć i to jest tak naprawdę jedyna przyjemność, jaką postrzegam wżyciu, to jest uczenie się, a inne rzeczy to są trochę przy okazji. No i na przykład w tej chwili już zupełnie przestał mnie cieszyć ten zawód, bo jakby czuję, że już się nie rozwijam i już się tych dziedzin, które uczę, to już się nauczyłam. [gim_Wawa_biol]
■ Wychowanie:
Te dzieci muszą być przygotowane do życia, do startu, widzieć w tym momencie czy ono zostanie na gospodarstwie, czy będzie tu mieszkało, chodzi o to, żeby je tak wyposażyć w pewne umiejętności i taką postawę otwartości, a jednocześnie takiego kręgosłupa psychicznego i zasad
-16-