■ stopień zawodowy (stażysta, nauczyciel kontraktowy, mianowany, dyplomowany).
Ostatecznie wybrano 4 szkoły podstawowe i 3 gimnazja z terenu województwa mazowieckiego, zatrudniające co najmniej 4 nauczycieli przedmiotów ścisłych (biologii, chemii, fizyki, matematyki w gimnazjum; matematyki, przyrody i nauczania zintegrowanego w przypadku szkół podstawowych). Trzy znajdowały się w gminach podwarszawskich, trzy w gminach na obrzeżach województwa i jedna w Warszawie, w każdej z wybranych szkół wytypowano od 2 do 4 nauczycieli różnych przedmiotów o różnych (w miarę możliwości) stopniach zawodowych. Zakładaliśmy, że nastawienie do oferty Centrum oraz potrzeby nauczycieli, są ściśle związane z aktualnym etapem ich kariery. Dlatego zależało nam, aby w badaniu uwzględnić zarówno nauczycieli stażystów, kontraktowych, mianowanych, jak i dyplomowanych.
Wywiady odbywały się w szkołach, w których pracują badani nauczyciele, a więc w ich środowisku pracy. Zostały przeprowadzane przez doświadczonych moderatorów. Wywiady trwały średnio godzinę, z każdego sporządzona została szczegółowa notatka.
Badacze przeprowadzali wywiady posługując się listą zagadnień, czyli uszczegółowionymi problemami badawczymi, jednocześnie zachowując dużą swobodę formułowania pytań oraz kolejności ich zadawania. Forma wywiadu indywidualnego, zbliżona do zwykłej rozmowy, dała możliwość poszerzenia listy problemów badawczych o zagadnienia sygnalizowane przez badanych na bieżąco. Główny nacisk w wywiadach indywidualnych został położony na:
priorytety w procesie nauczania (waga uczenia samodzielnego myślenia);
przebieg typowej lekcji oraz sposób jej przygotowania (wykorzystanie eksperymentów);
chęci i możliwości nauczycieli prowadzenia zajęć poza szkołą; kompetencje językowe i komputerowe nauczycieli;
poszerzanie wiedzy i wykorzystywane źródła (czasopisma naukowa, Internet);
potrzeby nauczycieli w zakresie zdobywania i /lub doskonalenia umiejętności m.in. przekazywania wiedzy, wykorzystania doświadczeń i metod aktywizujących uczniów, nauczania interdyscyplinarnego; ocenę oferty Centrum Nauki Kopernik.
11.2. Wywiady grupowe
W drugim etapie badania przeprowadzone zostały zogniskowane wywiady grupowe (FGI) z modułem grupy kreatywnej. Do udziału w wywiadach grupowych zaproszeni zostali nauczycieli wcześniej korzystający z oferty Centrum Nauki Kopernik. Założyliśmy, że ich oczekiwania wobec instytucji wspierających w nauczaniu są lepiej wykrystalizowane niż u osób, które nie zetknęły się z CNK, ich doświadczenia pozwalają im ocenić dotychczasowe i planowane propozycje Centrum, a zainteresowanie działaniami Centrum świadczy o otwartości i aktywności. Jest to potencjał, który zwiększa efektywność technik wymagających kreatywności uczestników (np. Brain Storm). Podstawowymi celami tego etapu była identyfikacja potrzeb związanych z doskonaleniem umiejętności dydaktycznych oraz ocena dotychczasowych działań Centrum.
-5-