3784501091

Przełomowym rokiem dla prasy w Polsce, a tym samym dla czasopism bibliotekarskich, był rok 1989, w którym zniesiona została cenzura i zlikwidowano koncern „RSW Prasa-Książka-Ruch”. W wyniku zapoczątkowanej wówczas reformy administracji państwowej znaczna część bibliotek została przejęta przez samorządy lokalne. Decentralizacja zarządzania bibliotekami i zmiana sposobu ich finansowania spowodowała konieczność ściślejszej współpracy różnych środowisk bibliotekarskich. Nowe zagrożenia dla istnienia niektórych bibliotek sprzyjały podejmowaniu opieki merytorycznej nad mniejszymi placówkami przez większe, w czym duże znaczenie odgrywało czasopismo bibliotekarskie o zasięgu regionalnym, a nawet sublokalnym¹. Oprócz miejskich bibliotek publicznych wydawaniem prasy bibliotekarskiej zajęły się również ośrodki kultury.

W okresie od 1989 do końca 1990 roku ukazywało się 58 czasopism poświęconych książce i bibliotece, w tym 27 regionalnych i nowych na bibliotekarskim rynku wydawniczym czasopism o charakterze sublokalnym. W latach 1991-1995 pojawiło się jeszcze 18 periodyków bibliotekarskich². Większość tych czasopism to typowe periodyki instrukcyjno--metodyczne lub informacyjno-metodyczne, które mają pomagać czytelnikom w rozwiązywaniu problemów związanych z organizacją pracy w bibliotekach i pracy z czytelnikiem. Zamieszczane są w nich scenariusze literackie, propozycje konkursów czytelniczych, konspekty lekcji bibliotecznych, których celem jest przygotowanie dzieci i młodzieży do samodzielnego korzystania ze zbiorów bibliotek i posługiwaniem się książką i czasopismem jako źródłem informacji. Wele miejsca poświęca się promowaniu książki, poprzez prezentacje nowości wydawniczych. Popularne są zestawienia bibliograficzne i inne materiały np. o charakterze biograficznym.

W niektórych czasopismach regionalnych m.in. w „Bibliotekarzu Lubelskim", „Bibliotekarzu Warmińsko-Mazurskim", „Bibliotekarzu Zachodniopomorskim” podstawowy materiał stanowią — wzorem periodyków ogólnopolskich — artykuły poświęcone najnowszym tendencjom rozwoju bibliotekarstwa, wdrażanym głównie we własnym regionie. Publikowane są w nich artykuły dotyczące historii bibliotek, ciekawszych księgozbiorów, czytelnictwa, biblioterapii. Dużo miejsca w tych czasopismach zajmują sprawy związane z danym regionem, jego historią, współczesnością, gospodarką i kulturą oraz prezentacje sylwetek lokalnych twórców kultury. W ostatnich latach pojawiły się artykuły z zakresu zarządzania i marketingu bibliotecznego, komputeryzacji i automatyzacji procesów bibliotecznych, nowych form prezentacji zbiorów (katalogi on-line, biblioteki cyfrowe). Pewna część współczesnych czasopism bibliotekarskich ma charakter wyłącznie informacyjny. Zamieszczane są w nich informacje dotyczące życia bibliotek, wykazy nowych nabytków, kroniki wydarzeń związanych z daną instytucją.

Obecnie w Polsce wydawanych jest kilkadziesiąt czasopism bibliotekarskich, które mają na celu prezentację bibliotek oraz wspieranie rozwoju społeczności lokalnej i zachęcają swoich czytelników do współtworzenia pisma. Wiele z nich obchodzi kilkudziesięcioletnie jubileusze (m.in. „Bibliotekarz”, „Poradnik Bibliotekarza", „Bibliotekarz

1

   L. Biliński, Czasopisma bibliotekarskie w Poisce-funkcje, odbiór społeczny. In: Co nam zostało z tych lat:

80-lecie Bibliotekarza i 50-iecie Poradnika Bibliotekarza. Warszawa, 2000, s. 18-19.

2

   B. Góra, Regionalne isublokalne czasopisma bibliotekarskie wydawane w Polsce wiatach 1989-1994.

„Przegląd Biblioteczny”. 1997, nr 4, s. 366.