5027719693

możliwego zjednoczenia z Rumunią)²⁵. Niepodległość poparło wówczas niemal 98% obywateli Mołdawii²⁶. Kolejne kroki nowych władz były podyktowane uzyskanym w ten sposób mandatem tworzącym podstawę budowania niepodległego państwa. W lipcu 1994 roku uchwalono konstytucję, w której zapisano język mołdawski, a nie rumuński, jako państwowy. Rok później przyjęto zaś nowy hymn państwowy, rezygnując z wybranego po 1991 roku hymnu rumuńskiego²⁷. Rozwiązano także problem Gagauzji, której nadano status autonomii w ramach Mołdawii, gwarantując jej jednocześnie prawo do ogłoszenia niepodległości, gdyby Kiszyniów zdecydował kiedyś o zjednoczeniu z Rumunią. Był to jednoznaczny sygnał, że taki krok nie jest rozpatrywany przez mołdawskie władze. Bukareszt nie krył rozczarowania działaniami Kiszyniowa, ale nie podjął żadnych widocznych działań dla wpłynięcia na zmianę stanowiska Mołdawii wobec Rumunii.

Sytuacja zmieniła się ponownie w latach 1997-1998, gdy prezydentem został Pe-tru Lucinschi, a Partia Demokratyczno-Agrarna została odsunięta przez koalicję trzech prozachodnich ugrupowań, która przyjęła nazwę Sojuszu na rzecz Demokratycznej i Kwitnącej Mołdawii²⁸. Stosunki rumuńsko-mołdawskie się ożywiły. Prozachodni kurs deklarowany przez nowe władze w Kiszyniowie otrzymał wyraźne wsparcie Bukaresztu. Liczne spotkania dwustronne na wszystkich szczeblach politycznych zaowocowały podpisaniem siedemnastu dwustronnych porozumień. W kwietniu 2000 roku udało się także parafować

²⁵    Pytanie referendalne brzmiało: „Czy jesteś za tym, aby Republika Mołdawii rozwijała się jako kraj niepodległy i unitarny, w granicach uznanych w dniu ogłoszenia niepodległości (23 czerwca 1990 roku), promowała politykę neutralności i utrzymywała wzajemnie korzystne stosunki gospodarcze ze wszystkimi krajami świata oraz gwarantowała swoim obywatelom równe prawa, zgodnie z normami prawa międzynarodowego?"

PRACE OSW 09/2015

²⁶    Taki rezultat wynikał z kilku czynników. Kluczową przyczyną wysokiego poparcia dla niepodległości był zakończony zaledwie kilkanaście miesięcy wcześniej konflikt z Nad-dniestrzem oraz utrzymujące się napięcie w relacjach między Kiszyniowem a Gagauzją. Mieszkańcy Mołdawii zdawali sobie sprawę, że dążenie do zjednoczenia z Rumunią może doprowadzić do wybuchu kolejnego konfliktu. Nie mniej istotną przyczyną było rozczarowanie postawą Bukaresztu, który mimo ogromnego zainteresowania ideą zjednoczeniową na początku lat dziewięćdziesiątych nie poczynił żadnych kroków zmierzających do wcielenia jej w życie.

²⁷    Nowym hymnem Mołdawii stał się napisany przez Alexandra Mateevici, besarabskiego Rumuna, wiersz Limba noastra (Nasz język). Poemat napisany jest co prawda w języku rumuńskim, ale w jego treści nigdzie nie pada nazwa tego języka.

²⁸    Kształtowanie się stosunków mołdawsko-rumuńskich w ostatnich dwóch dekadach szeroko opisano także w: O. Milevschi, Romania: From Brotherly Affection with Moldova to Disillusionment and Pragmatism, w: Moldova: Arena of International Influences M. Ko-sienkowski, W. Schreiber (red.), Plymouth: Lexington Books, s. 159.

18