7133531641

Postanowiłem tedy, jak się rzekło, zobaczyć Jak się robi hip-hop” i przekonać się, czy rzeczywiście okaże się on „literaturoznawczo” niegodny uwagi. Jednakowoż przedsięwzięcie to byłoby niemożliwym do zrealizowania przy użyciu narzędzi badawczych tradycyjnej, metrycznej wersologii. Pomocą-jak najbardziej spodziewaną-okazały się jednak prace mojego uniwersyteckiego wykładowcy teorii literatury - profesora Adama Kulawika, a konkretnie jego estetyczna teoria wiersza oparta na prozodii języka i grze elementami paradygmatu weryfikacyjnego.

Niemniej i to nie wystarczyłoby, aby zmierzyć się z owym weryfikacyjnym pret--ó-portem, jakim w powszechnym mniemaniu jest rap. Moja praca wiele zawdzięcza również amerykańskim badaczom kultury hiphopowej, głównie Adamowi Bradleyowi - autorowi fundamentalnej pracy Book of Rhymes. The Poetics of Hip Hop oraz publikacji Emmetta Georga Price’a Hip Hop Culture. Nieocenioną pomocą były dla mnie również książki Waltera Jacksona Onga i Martina Litchfielda Westa oraz analizy muzykologiczne Bogusława Schaeffera i Michała Bristigera.

Ponieważ wyznaję zasadę, iż niemożliwe jest badanie wersyfikacji danego typu -przykładowo hiphopowej - w separacji od kultury, w jakiej powstaje, przeto pierwszą część pracy poświęcam na analizę elementów kultury hip-hop mających (w moim przekonaniu) najistotniejszy wpływ na poetyckie i warsztatowe wybory jej przedstawicieli, mianowicie: formę utrwalenia tekstu rapowanego, jego związki z żywą, oralną mową oraz muzyką. Osobny rozdział poświęcam także rymowi.

Druga część szkicu zawiera prozodyjną analizę wybranych przez mnie tekstów rapowanych i wykorzystuje obserwacje poczynione na wcześniejszych stronach książki. Ze względu na oszczędność miejsca zdecydowałem się na zamieszczenie w Aneksie tylko tych tekstów, które stanowiły zrąb moich analiz wersyfikacyjnych i pominięcie przykładów wykorzystanych jedynie okazjonalnie.

Tekst, który oddaję Czytelnikowi pod rozwagę, jest drugą uzupełnioną i w pewnym stopniu przeredagowaną wersją mojej pracy magisterskiej pisanej pod kierunkiem prof. UP dra hab. Jerzego Waligóry i obronionej dnia 12 maja 2011 roku. Niniejsza redakcja uwzględnia uwagi i spostrzeżenia prof. Adama Kulawika (recenzenta pracy), za które serdecznie dziękuję.

Chciałbym ponadto podziękować prof. J. Waligórze za opiekę merytoryczną, jaka była jego udziałem w ciągu całych dwóch lat, podczas których uczęszczałem na prowadzone przeć niego seminarium magisterskie, jak również dr Magdalenie Roszczynialskiej - za istotną pomoc w gromadzeniu bibliografii.

A. M.

Kraków 15 czerwca 2011 roku