plik


ÿþFARMAKOTERAPIA W PSYCHIATRII I NEUROLOGII, 2005, 3, 249 251 Karl Hainz Mauritz Nowe elementy w rehabilitacji chorych na stwardnienie rozsiane What is new in rehabilitation of MS patients Klinik Berlin Streszczenie Niewiele badaD na kowych koncentrowaBo si do niedawna na problemie efektywno[ci i dobor metod rehabilitacji chorych na stwardnienie rozsiane. Wykazano, |e kompleksowa rehabilitacja w SM sk tecznie zmniejsza sk tki choroby. Wbrew dotychczasowym obawom wysiBek fizyczny o charakterze tlenowym nie tylko nie wpBywa negatywnie na organizm chorego, ale powod je popraw wiel parametrów. Summary The foc s in m ltiple sclerosis research hadn t been placed on the effectiveness and methods of rehabilitation of MS patients for many years. It has recently been proven that complex rehabilita- tion diminishes symptoms of MS. Aerobic exercises not only preserves remaining motor f nction b t also helps to regain physical strength after exacerbations. SBowa kluczowe: stwardnienie rozsiane, fizjoterapia Key words: m ltiple sclerosis, physiotherapy Badania na kowe dotyczce stwardnienia rozsianego (ang. MS) prowadzone w ostatniej dekadzie sk piaBy si na doskonaleni leczenia imm nomod l jcego, którego rola jest traktowana jako kl czowa w zmniejszani rozmiarów pogorszeD stan i w potencjalnym modyfikowani postp choroby. Znacznie mniej wagi po[wicano rehabilitacji chorych na stwardnienie rozsiane i na leczenie objawów tej choroby takich jak: spastyczno[, osBabienie, dr|enie, ataksja, zmczenie, ne ralgia, ból i dysf nkcja pcherza. Skuteczno[ rehabilitacji w stwardnieniu rozsianym Rehabilitacja w stwardnieni rozsianym wymaga wszechstronnej opieki, która zawiera ekspertyzy wBa[ciwe dla objawów i jest wystarczajco elastyczna, |eby szybko reagowa na zmiany wzorca objawów i potrzeb. Brak ilo[ciowych badaD 250 KARL HAINZ MAURITZ dotyczcych efektywno[ci [rodków rehabilitacji w odniesieni do chorych z SM jest spowodowany d | zmienno[ci objawów i cigB adaptacj leczenia. W badaniach z ostatnich lat wykazano, |e: a) badania nad efektywno[ci lecze- nia chorych z SM s mo|liwe do przeprowadzenia, b) zastosowane programy rehabilitacyjne przyniosBy istotne korzy[ci w sferze niepeBnosprawno[ci i po[le- dzenia (1). W badani brytyjskim, do którego wBczono 66 chorych (kontrolo- wana lista oczek jcych) gr pa leczona przebyBa krótk (25 dni) rehabilitacj w odziale szpitalnym. Po sze[ci tygodniach gr pa ta wykazaBa istotn popraw w Skali F nkcjonalnej Niezalezno[ci (ang. Functional Independence Measure  FIM) i w zakresie po[ledzenia (LondyDska Skala Upo[ledzenia) (2). W rando- mizowanym badani wBoskim, 50 mogcych si przemieszcza chorych czest- niczyBo w programie rehabilitacyjnym realizowanym w oddziale szpitalnym l b wiczyli w dom . Istotn popraw w skali FIM zyskali pacjenci leczeni w szpi- tal (3). Uzyskany efekt rehabilitacji przetrwaB do okoBo 6 miesicy, podczas gdy pozytywne oddziaBywanie na jako[ |ycia i dobre samopocz cie emocjo- nalne trwaBo dB |ej (4). Te dB go trzym jce sie efekty s jeszcze bardziej godne wagi je[li pacjent pogarszaB si w tym samym czasie na poziomie f nkcjonalnym (mierzonym w EDSS). W kilk badaniach podjto prób oceny ró|nych modeli opieki (wewntrz-szpi- talny vers s amb latoryjny). Wyniki badania wBoskiego (5) s ger j, |e skoordyno- wana opieka wielospecjalistyczna przynosi wicej korzy[ci ni| samo postpowanie medyczne. ByBo to kontrolowane badanie prospektywne z prób skrzy|owan, w którym 40 chorych leczono w amb latori m i w dom l b nie rehabilitowano w ogóle. Sk teczno[ terapii wykazano poprzez popraw mobilno[ci, zmniejszenie niepeBnosprawno[ci i red kcj czstotliwo[ci padków. Podobne wyniki zyskano w badaniach nad chorymi po darze mózg , co do których zyskano wicej da- nych ilo[ciowych w porównani z SM. Trening tlenowy Chorym na stwardnienie rozsiane do niedawna doradzano, aby nikali wiczeD r chowych ze wzgld na ryzyko narastania objawów choroby wraz z podnie- sieniem si temperat ry ciaBa, co wydaje si hamowa przewodnictwo nerwowe. Ponadto nadmierne zmczenie, które jest te| bezpo[rednim efektem wiczeD pro- wokowaBo strach nawet przed zaostrzeniami choroby. Z d giej strony brak aktyw- no[ci sprzyja osBabieni mi[ni i obni|a tolerancj wysiBk fizycznego. W bada- ni przeprowadzonym przez Freala i wsp. w 1984 rok (6) wikszo[ pacjentów dostrzegBo, |e miarkowane wiczenia byBy pomocne w kontrolowani zmcze- nia. Ró|ne badania ostatnich lat wykazaBy, |e pacjenci w pogarszajcym si stanie w przebieg MS powinni byc zachcani do reg larnego stosowania trening tlenowego (7, 8). Trening siBy i wiczenia tlenowe s dzisiaj zalecane dla chorych z SM. Chorzy z niedowBadem [redniego i maBego stopnia wydaj si najbardziej korzysta z takiego trening . Trening tlenowy nie tylko Batwia zachowanie pozo- NOWE ELEMENTY W REHABILITACJI CHORYCH NA STWARDNIENIE ROZSIANE 251 staBych rezerw f nkcji motorycznych, ale Batwia te| odzyskanie siB po pogorsze- niach stan . wiczenia pomagaj tak|e w obni|ani spastyczno[ci i cz pacjenta alternatywnych strategii zachowaD motorycznych. Ostatecznie i co jest by mo|e najwa|niejsze wiczenia pomagaj motywowa chorego i przeBamywa deficyt fizyczny. Nie obserwowano w badaniach na kowych pogorszeD stan zwizanych z treningiem tlenowym (7). Zalecenia do leczenia objawowego i [rodków wspomagajcych Zalecenia dotyczce leczenia objawowego i [rodków wspomagajcych w SM dotyczce leczenia dysf nkcji pcherza, spastycznosci, zmczenia, ataksji i dr|enia, ból , zab rzeD seks alnych, dysf nkcji ok lomotorycznych, f nkcji emocjonal- nych i poznawczych zostaBy opracowane w wiel krajach w zwizk ze wzrostem liczby wyników badaD. Zostan zaprezentowane wytyczne Niemiecko-Szwajcar- skiego Towarzystwa Stwardnienia Rozsianego jako przykBad postpowania reha- bilitacyjnego opartego na wynikach badaD na kowych. Pi[miennictwo 1. Thompson AJ. The effectiveness of ne rological rehabilitation in m ltiple sclerosis. J Rehabil Res Dev 2000 J l-A g, 37 (4): 455 61. 2. Freeman JA, Langdon DW, Hobart JC, Thompson AJ (1997), The impact of inpatient rehabilita- tion on progressive m ltiple sclerosis. Ann Ne rol 42 (2): 236 244. 3. Solar A, Filippini G, Gasco P Physical Rehabilitation has a positive effect on disability in m ltiple sclerosis patients. Ne rology 1999, 52 (1): 57 62. 4. Freeman, J. A., Langdon, D. W., Hobart, J. C., Thompson, A. J.. Inpatient rehabilitation in m ltiple sclerosis: do the benefits carryover into the comm nity? Ne rology 1999, 52: 50 56. 5. Pozzilli C, Pisani A, Palmisano L, et al. Service location in m ltiple sclerosis: home or hospital. In: Fredrikson S, Link H, eds. Advances in multiple sclerosis: clinical research and therapy. London: Martin D nitz, 1999, 173 180. 6. Freal JE, Kraft GH, Coryell JK. Symptomatic fatig e in m ltiple sclerosis. Arch Phys Med Rehabil 1984, 65: 135 38. 7. Petajan JH, Gappmaier E, White AT, Spencer MK, Mino L, Hicks RW. Impact of aerobic training on fitness and q ality of life in m ltiple sclerosis. Ann Ne rol 1996, 39(4): 432 41. 8. Petajan, JH; White, AT. 1999. Recommendations for physical activity in patients with m ltiple sclerosis. Sports Med 27(3): 179 191.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Jakość życia u dzieci chorych na astmę oskrzelową
Zdrowe odżywanie zalecenia ogólne dla chorych na cukrzycę
Jakość życia chorych na ADO i HD
ZESTAW DIET DLA CHORYCH NA CUKRZYCE TYPU2 1500kcal
Jakość życia chorych na cukrzycę
CW 5 stwardnienie rozsiane
Ocena jakości życia u chorych na raka szyjki i trzonu macicy

więcej podobnych podstron