plik


2011-01-20 2011-01-20 yRDAA ETYKI WedBug pogldw [wieckich, ktre wywodz si z filozofii, a pzniej ETYKA W ZARZDZANIU (2) tak|e z innych nauk (biologii, psychologii, socjologii, antropologii, etnografii i in.) zrdBami etyki s: - empatia, wBa[ciwa nie tylko dla ludzi, ale i wielu wy|ej - empatia, wBa[ciwa nie tylko dla ludzi, ale i wielu wy|ej zorganizowanych zwierzt, a tak|e instynkt; - rozum i naukowe dociekania; yRDAA I INSPIRACJE ETYKI - historyczne i spoBeczne do[wiadczenia; - kultura, w tym literatura i sztuka. yrdBa etyki Bcz si ze sob. W naszym krgu kulturowym etyka INSPIRACJE RELIGIJNE starogrecka Bczy si z etyk chrze[cijaDsk, cho maj one r|ne starogrecka Bczy si z etyk chrze[cijaDsk, cho maj one r|ne orientacje: Grecy eksponowali  trosk o siebie , za[ chrze[cijanie  orientacje: Grecy eksponowali  trosk o siebie , za[ chrze[cijanie   trosk pastersk o zbawienie dusz (wBasnej i bliznich). Wystpuje te| Tadeusz Oleksyn pewne sprz|enie zwrotne pomidzy inspiracjami religijnymi i [wieckimi, cho obie strony (wierzcy i niewierzcy) na ogB zawzicie temu zaprzeczaj. Prawa autorskie zastrze|one 3 yRDAA ETYKI ETYKA JAKO DZIEDZINA HUMANISTYKI S dwa gBwne wyja[nienia zrdeB etyki i etycznych zachowaD: religijne oraz [wieckie. Niekoniecznie s one w sprzeczno[ci. WspBcze[nie etyka rozwija si tak|e jako dziedzina humanistyki. yrdBa etyki humanistycznej cywilizacji zachodniej tkwi w w starogreckiej filozofii. filozofii. WedBug wyznawcw i zwolennikw zrdeB religijnych - w tak WedBug wyznawcw i zwolennikw zrdeB religijnych - w tak zwanych wielkich religiach [wiata - etyka bazuje na normach Filozofia starogrecka miaBa cztery gBwne dziedziny rozwa|aD (cztery moralnych danych przez Boga, ktre stanowi naturalne prawo filary): moralne i s wyra|one gBwnie w [witych ksigach  Wedach (1) co jest rzeczywiste / fikcyjne (hinduizm), naukach Buddy, Torze (judaizm), Starym i Nowym Testamencie (chrze[cijaDstwo), Koranie (islam), i innych.  Busol (2) co jest prawd / faBszem jest te| sumienie. (3) co jest dobre / zBe (4) co jest pikne / brzydkie Do wielkich religii nale|: chrze[cijaDstwo (2 miliardy wyznawcw na [wiecie), islam (1,3 mld.; w ostatnich latach nastpiB znaczny Etyka biznesu i zarzdzania jest cz[ci etyki  jedn z etyk na [wiecie), islam (1,3 mld.; w ostatnich latach nastpiB znaczny Etyka biznesu i zarzdzania jest cz[ci etyki  jedn z etyk szczegBowych. Jest ona potrzebna, gdy| dziaBalno[ gospodarcza i wzrost liczby wyznawcw), hinduizm i buddyzm (po ok. 700 zarzdzanie nie s moralnie neutralne i nie maj charakteru wyBcznie milionw osb). Buddyzm jest przez jednych ekspertw zaliczany sprawno[ciowego i ekonomicznego. do wielkich religii, inni uwa|aj, |e jest bardziej systemem filozoficzno-etycznym, ni| religi. 2 4 1 2 2011-01-20 2011-01-20 ISTOTA BUDDYZMU (3) ISTOTA BUDDYZMU OZMIORAKA ZCIE{KA I DROGA ZRODKA Buddyzm jest jedn z wielkich religii uniwersalistycznych (ok. 700 mln. wyznawcw na [wiecie, gBwnie w Azji), ktra rozwinBa si z systemu  O[mioraka [cie|ka , to: etyczno-filozoficznego, stworzonego przez Budd (ksicia Siddhart, 1) nale|yta wiara; nazywanego pzniej Gautam Budd  O[wieconym) w V wieku przed nasz er na terenie Indii. Buddyzm bazuje do pewnego stopnia na 2) nale|yte postanowienia; nasz er na terenie Indii. Buddyzm bazuje do pewnego stopnia na 2) nale|yte postanowienia; wcze[niejszych hinduistycznych wierzeniach i przekonaniach, zwBaszcza 3) nale|yta mowa; na braminizmie, ktry jest wszak|e inaczej interpretowany. 4) nale|yte czyny; Buddyzm jest niekiedy nazywany religi ateistyczn, gdy| nie ma w nim 5) nale|yte |ycie; postaci osobowego Boga rozumianej tak, jak w judaizmie, 6) nale|yte d|enia; chrze[cijaDstwie czy islamie. Istot i celem buddyzmu jest samodoskonalenie si czBowieka i jego wyzwolenie z krgu samsary - 7) nale|yte pamitanie; cierpienia i kolejnych wcieleD - oraz osignicie stanu nirwany. 8) nale|yte zagBbianie si. Buddyzm gBosi rwno[ wszystkich ludzi w cierpieniu i prawie do Do pewnego stopnia widoczna jest tu zbie|no[ ze wspBczesnym zbawienia. Od pocztku byB w opozycji wobec hinduskiego systemu  pozytywnym my[leniem . Wskazania buddyzmu maja te| pewne cechy  pozytywnym my[leniem . Wskazania buddyzmu maja te| pewne cechy kastowego. Ma charakter uniwersalistyczny. kastowego. Ma charakter uniwersalistyczny. archetypu kulturowego dzisiejszego pojcia  dobra energia . Buddyzm nie jest jednolity. Historycznie uksztaBtowaBy si trzy jego wersje: Droga [rodka / [rodkowa [cie|ka jest na ogB t najprawdziwsz, mahajana (wielki wz), hinajana (maBy wz), mantrajana. Ponadto na najwBa[ciwsz. ksztaBt buddyzmu pewien wpByw miaBy kultury i wierzenia narodowe (np. KraDcowy realizm: wszystko istnieje. KraDcowy nihilizm: wszystko przemija, nic nie istnieje. tybetaDska). Prawda: wszystko jest stawaniem si. BBdny jest zarwno kraDcowy hedonizm jak i kraDcowy ascetyzm. Buddyzm jest tu zgodny z pogldami Arystotelesa i jego  zBotym [rodkiem . 5 7 ISTOTA BUDDYZMU (2) ISTOTA BUDDYZMU (4) CZTERY SZLACHETNE PRAWDY O CIERPIENIU SAMSARA I REINKARNACJA {yciem i zdarzeniami rzdzi prawo przyczynowo[ci (dharma). Wymierzane s niejako samorzutnie  w tym i nastpnych wcieleniach   Cztery szlachetne prawdy o cierpieniu ogBoszone przez Budd:  nagrody i  kary za dobre i zBe uczynki. Etyczna warto[ uczynkw (1) cierpienie stoi u pocztku |ycia ludzkiego; (1) cierpienie stoi u pocztku |ycia ludzkiego; (karman) wpBywa na rodzaj nastpnego wcielenia, ktre mo|e by w (karman) wpBywa na rodzaj nastpnego wcielenia, ktre mo|e by w zwizku z tym lepsze lub gorsze od obecnego. To, jacy bdziemy jutro, zwizku z tym lepsze lub gorsze od obecnego. To, jacy bdziemy jutro, (2) przyczyn cierpieD s pragnienia, ktre prowadz do zale|y od tego, jak my[limy i postpujemy dzisiaj. kolejnych Ponowne odrodzenie w formie czBowieka jest trudne. Inne ewentualno[ci, narodzin; to odrodzenie w formie ro[liny, zwierzcia, w formach demonicznych i 3) cierpienia mo|na usun przez wykorzenienie po|dania; istot piekielnych cho tak|e w formach bytw wy|szych od ludzkich, w tym jako bodhisatwa. W buddyzmie bogowie istniej, ale i oni podlegaj 4) wiedzie do tego  o[mioraka [cie|ka . prawu karmana; nie mog go znie[ ani uchyli, aczkolwiek mog Usuwanie cierpienia przez wykorzenienie po|dania wydaje si pomaga w  zbawieniu , kierujc si wspBczuciem i miBosierdziem. wielu ludziom kontrowersyjne, trudne do przyjcia, a nawet Relacje przyczyna  skutek, stanowice istot dharmy, s postrzegane nonsensowne: po co |y, je|eli cen ma by usunicie po|daD i jako bezwzgldnie obowizujce, obiektywne, dziaBajce samorzutnie i jako bezwzgldnie obowizujce, obiektywne, dziaBajce samorzutnie i emocji? Gdy jednak przez po|dania bdziemy rozumie bezlitosne. emocji? Gdy jednak przez po|dania bdziemy rozumie bezlitosne. gBwnie takie kategorie, jak: chciwo[, zawi[, egotyzm, Aby osign lepsze wcielenia, a nastpnie nirwan, nale|y doskonali nieopanowane i nieuporzdkowane popdy, itp.  oraz ich si w trzech podstawowych cnotach: 1) majtri  uczuciu przyjazni do spoBeczne skutki (z agresj, przemoc, przestpczo[ci i wojnami wszystkich stworzeD; 2) ahinsie  nie szkodzeniu nikomu; 3) karunie  miBosierdziu. wBcznie)  ocena jest ju| inna. 6 8 3 4 2011-01-20 2011-01-20 ZALECANE POSTAWY BYDDYSTY ISTOTA BUDDYZMU (5) NIRWANA " Nie czynienie zBa. Zakaz zabijania, tak|e zwierzt. " WspBczucie i miBosierdzie, obejmujce wszystkie istoty |ywe. Nirwana, jest pojciem kluczowym ale trudnym do Altruizm wytBumaczenia. Nie jest nico[ci ani pustk w naszym " Pogoda ducha, skromno[ i pewna asceza (wiksza w hinajanie, wytBumaczenia. Nie jest nico[ci ani pustk w naszym " Pogoda ducha, skromno[ i pewna asceza (wiksza w hinajanie, mniejsza w mahajanie ) rozumieniu. Buddyzm na pewno nie jest nihilistyczny, o " Szacunek dla wszelkich form |ycia i poszanowanie przyrody / co si go niekiedy posdza, wychodzc z naturalnego [rodowiska. zachodniego znaczenia sBw. Roztopienie w pustce, " Sprzeciw wobec pogardy, wykluczenia, odrzucenia, a tak|e rozumianej na sposb buddyjski, daje dostp do peBni bezrobocia  choby niewielkiej liczby osb. |ycia i peBni szcz[cia oraz zrozumienia wszechrzeczy. " Sprzeciw wobec chciwo[ci i rozrzutno[ci; zakaz marnotrawienia dbr. " Praca ma sBu|y dobru ludzi, prowadzi do wysokiej jako[ci " Praca ma sBu|y dobru ludzi, prowadzi do wysokiej jako[ci produktw, jest te| sposobem na uwolnienie si od egoizmu. produktw, jest te| sposobem na uwolnienie si od egoizmu. " Obowizuje uczciwo[ i |yczliwo[; warto kultywowa przyjazD. " Niektre rodzaje dziaBalno[ci, uznawane za niemoralne, s dla wyznawcw zakazane (produkcja i sprzeda| alkoholu i narkotykw, handel broni, pornografia, lichwa) 9 11 WAAZCIWE POSTAWY BUDDYSTY (2) BUDDYZM BEZ FORMALNOZCI I KAPAANW " Buddyzm nie jest antropocentryczny. Ziemia nie nale|y tylko do ludzi. Inne istoty te| maj prawo do |ycia i niezbdnej przestrzeni, a ich prawa powinny by uwzgldniane i respektowane. Patrzy W buddyzmie nie ma duchowieDstwa (cho s mnisi), na [wiat z punktu widzenia caBo[ci |ycia na Ziemi, a nie tylko na [wiat z punktu widzenia caBo[ci |ycia na Ziemi, a nie tylko naszego gatunku. W tym sensie jest bardzo proekologiczny. naszego gatunku. W tym sensie jest bardzo proekologiczny. formalnego przyjcia i wyznania wiary, religijnych formalnego przyjcia i wyznania wiary, religijnych " Dalajlama uwa|a, |e najwikszym obecnie problemem [wiata rytuaBw (cho s ksigi kanoniczne i specyficzne jest przeludnienie  szczeglnie Azji i Afryki. Ma ono wa|ki wymiar i praktyki). Nie ma |adnych ograniczeD rasowych, konsekwencje ekonomiczne, gospodarcze, ale rwnie| ekologiczne i etyczne. Sam wzrost gospodarczy, bez narodowo[ciowych ani kastowych. Buddyst jest zahamowania niekontrolowanego wzrostu ludzkiej populacji, ka|dy, kto |yje wedBug zasad buddyzmu. problemu nie rozwi|e. " Zarzdzanie i kierowanie to sBu|ba innym; powinny by realizowane w duchu |yczliwo[ci. realizowane w duchu |yczliwo[ci. S. Radhakrishan S. Radhakrishan " ZBota reguBa: Nie czyD innym tego, co sam uznaBby[ za szkodliwe Dotyczy to nie tylko ludzi. 10 12 5 6 2011-01-20 2011-01-20 ISTOTA I ETYKA JUDAIZMU / MOZAIZMU ISTOTA I ETYKA JUDAIZMU / MOZAIZMU (3) " Jedna z najstarszych religii [wiata. yrdBami doktryny s Biblia oraz " Pracodawca jest zobowizany do godziwego i terminowego Talmud. Podstawowe zasady to monoteizm (wiara w jedynego opBacania pracy. W odniesieniu do pracownikw ma postpowa Boga - Jahwe) oraz wiara w posBannictwo {ydw. Aktualnie na sprawiedliwie. [wiecie jest kilkana[cie milionw wyznawcw. " W judaizmie nie ma wi|cych dogmatw, ale wierzcy {ydzi " W judaizmie nie ma wi|cych dogmatw, ale wierzcy {ydzi " Bezrobocie jest zBem i powinno by zwalczane na r|ne sposoby. " Bezrobocie jest zBem i powinno by zwalczane na r|ne sposoby. akceptuj 13 zasad spisanych w XII wieku przez Majmonidesa, w tym m.in..: Bg jest jedyny, bezcielesny i wieczny; tylko on mo|e by " Gospodarka jest bardzo wa|na. Od prawidBowego zarzdzania obiektem kultu; osdza postpowanie ka|dego czBowieka; gospodark zale|y stabilno[ spoBeczeDstwa. Celowe i [wiadome wyznacza nagrody i kary; objawia si prorokom; Moj|esz byB naruszanie zasad uczciwego i sprawiedliwego postpowania w najwikszym prorokiem i to on otrzymaB Tor; nadejdzie Mesjasz i gospodarce obra|a Jahwe. nastpi zmartwychwstanie. " {ycie i kodeks etyczny ortodoksyjnych {ydw s regulowane przez 613 talmudycznych przykazaD (248 nakazw i 365 zakazw). " ZBota zasada: CzyD drugiemu to, co chciaBby[, aby on czyniB tobie. " Najwa|niejsze nakazy etyczne, to miBo[ blizniego, sprawiedliwo[, " Najwa|niejsze nakazy etyczne, to miBo[ blizniego, sprawiedliwo[, uczciwo[, pracowito[, solidarno[. " Praca jest dzieBem stworzenia i zarazem budowaniem Krlestwa Bo|ego. Sukces w pracy jest oznak bBogosBawieDstwa Bo|ego. Bezczynno[ (poza uzasadnionym odpoczynkiem po pracy) jest grzechem. 13 15 ISTOTA I ETYKA JUDAIZMU / MOZAIZMU (2) ISTOTA I ETYKA CHRZEZCIJACSTWA (1) " W centrum chrze[cijaDstwa jest Jezus  Chrystus, Bg, ktry przybraB ludzk posta i " Aprobujcy stosunek do bogactwa, ktre jest znakiem staB si Bogiem  CzBowiekiem, Mesjaszem, Odkupicielem, Zbawicielem. StaBo si to w bBogosBawieDstwa Bo|ego. Jahwe bardziej podoba si czBowiek konkretnym miejscu i czasie, dotyczy jednak przeszBo[ci, terazniejszo[ci i przyszBo[ci przedsibiorczy, pracujcy, ni| tylko pobo|ny (Talmud) (Bg jest tak|e panem czasu). " Chrystus jest Bogiem miBo[ci. Misja Chrystusa jest zbawcza. CzBowiek sam, bez " Zakaz niszczenia i marnotrawienia dbr. Chrystusa, nie mo|e si zbawi (tym gBwnie chrze[cijaDstwo r|ni si od hinduizmu i Chrystusa, nie mo|e si zbawi (tym gBwnie chrze[cijaDstwo r|ni si od hinduizmu i " Lichwa jest zakazana; mo|e by akceptowana tylko w odniesieniu " Lichwa jest zakazana; mo|e by akceptowana tylko w odniesieniu buddyzmu). Tym niemniej Chrystus nie mo|e zbawi czBowieka wbrew jego woli. do obcych. " GBwnym celem |ycia chrze[cijanina jest osigniecie zbawienia. Etyczne postpowanie to uBatwia, postpowanie nieetyczne  utrudnia, a by mo|e niekiedy " Zakaz nieuczciwej konkurencji. nawet uniemo|liwia. " Obowizek dotrzymywania umw i terminowego spBacania " Nie czynienie zBa  to za maBo. Konieczne jest aktywne wyj[cie naprzeciw potrzebom dBugw. duchowym i materialnym innych ludzi, do czego chrze[cijan skBania agape  miBo[ bezinteresowna, ktra nie jest zorientowana na rewan| i wzajemne korzy[ci. (Termin " Obowizek dobrej jako[ci produktw. Zakaz sprzeda|y zBych miBo[ miaB pierwotnie inne znaczenie, bliskie wspBczesnej |yczliwo[ci i towarw. pozytywnemu nastawieniu). Postawa |yczliwo[ci ma charakter uniwersalny  obowizuje nie tylko w odniesieniu do bliskich i przyjaciB, ale nawet nieprzyjaciB. " Zakaz faBszowania miar i wag. " MiBosierdzie Chrystusa jest przed jego sprawiedliwo[ci. Ka|dy ma szanse by " MiBosierdzie Chrystusa jest przed jego sprawiedliwo[ci. Ka|dy ma szanse by " Zakaz kradzie|y, dawania i brania Bapwek. " Zakaz kradzie|y, dawania i brania Bapwek. zbawiony. Wa|ne jest, jak postpuje  a wic wa|ne jest etyczne postpowanie. W zbawieniu pomocne s sakramenty. " Nakaz pBacenia podatkw. " ZBota zasada: Wszystko wic, co by[cie chcieli aby Wam ludzie czynili, i wy im " Etyczny nakaz pomocy biednym. czyDcie. " Potpienie chciwo[ci, wyzysku, kBamstwa, przemocy. " Ubstwo jest niepo|dane. Uwa|ane byBo za kar za grzechy, zwBaszcza za grzech lenistwa. 14 16 7 8 2011-01-20 2011-01-20 CHRZEZCIJACSTWO (4) ISTOTA I ETYKA CHRZEZCIJACSTWA (2) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (2) " Chrze[cijaDstwo wyrosBo na bazie judaizmu a jednocze[nie go przekroczyBo, stajc si religi uniwersaln, obejmujc wszystkie narody. Nard wybrany jest interpretowany jako ten, ktry wydaB Jezusa Chrystusa i poprzez to PRAWOSAAWIE wypeBniB swoj misj. Nowym narodem wybranym s chrze[cijanie, nie " W 1054 roku nastpiB rozBam (schizma), w wyniku ktrego Ko[ciB wschodni ograniczajcy si do {ydw (co jest nie do przyjcia przez judaizm). Du|y ograniczajcy si do {ydw (co jest nie do przyjcia przez judaizm). Du|y (prawosBawny) odBczyB si od ko[cioBa katolickiego / rzymskiego  po kilku (prawosBawny) odBczyB si od ko[cioBa katolickiego / rzymskiego  po kilku wpByw na ksztaBt i rozwj chrze[cijaDstwa miaB Zw. PaweB, zwany apostoBem wpByw na ksztaBt i rozwj chrze[cijaDstwa miaB Zw. PaweB, zwany apostoBem wiekach wcze[niejszych konfliktw, o charakterze gBwnie personalnym narodw. (spr dotyczyB tego, kto ma przewodzi ko[cioBowi  biskup Rzymu, czy " 613 przykazaD Tory, w jakim[ sensie tak|e 10 przykazaD, zostaBo zastpionych patriarcha Konstantynopola). jednym uniwersalnym przykazaniem miBo[ci Boga i blizniego. Tym samym " W doktrynach nie ma |adnych r|nic midzy katolicyzmem a czBowiek zostaB uwolniony spod nadmiaru norm religijnych (nakazw i prawosBawiem. Jedyn istotn r|nic (o charakterze nie doktrynalnym) jest zakazw), obowizujcych w judaizmie. nie uznawanie przez prawosBawnych papie|a rzymskiego za gBow " Ko[ciB jest mistycznym ciaBem Chrystusa. Jest te| organizacj skupiajc ko[cioBa. ludzi, z wszystkimi ich zaletami i sBabo[ciami, ktra popeBnia bBdy i " Cerkiew prawosBawna, w odr|nieniu od Ko[cioBa katolickiego, nie jest zaniedbania. Ko[ciB stanowi wszyscy wierni  nie tylko hierarchowie i hierarchicznie zunifikowana. Cerkwie lokalne (autokefalie) ciesz si duchowni. Wszyscy te| chrze[cijanie ponosz odpowiedzialno[ za to, jaki duchowni. Wszyscy te| chrze[cijanie ponosz odpowiedzialno[ za to, jaki autonomi, wiara i liturgia s praktycznie jednolite (r|nice s niuansowe). autonomi, wiara i liturgia s praktycznie jednolite (r|nice s niuansowe). ten Ko[ciB jest. Ka|da autokefalia jest rzdzona przez Zwity Synod Biskupw.  Pierwszym " Etyka chrze[cijaDska katolikw jest w znacznym stopniu wyznaczana przez w[rd rwnych jest patriarcha Konstantynopola, przez wzgld na histori. Katolick Nauk SpoBeczn. Z punktu widzenia etyki istotne s tu zasady: pomocniczo[ci / subsydiarno[ci, solidarno[ci, dobra wsplnego, proporcjonalnego rozwoju, uczestnictwa, pBacy godziwej. 17 19 CHRZEZCIJACSTWO (3) CHRZEZCIJACSTWO (5) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (1) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (3) PRAWOSAAWIE c.d. " Celibat w prawosBawiu obowizuje wyBcznie biskupw i KATOLICYZM / KOZCIA RZYMSKI / KOZCIA RZYMSKO - KATOLICKI patriarchw (wybieranych zwyczajowo po[rd mnichw). ZwykBych " Przez pierwsze tysiclecie Ko[ciB byB wsplny i powszechny (katolicki), cho ksi|y celibat nie obowizuje (jest nawet zle widziany). Ksi|a mog od zarania swych dziejw musiaB zwalcza szereg herezji, atakujcych od zarania swych dziejw musiaB zwalcza szereg herezji, atakujcych zarwno podstawy wiary, jak te| mniej istotne kwestie. W wikszo[ci si |eni tylko raz. zarwno podstawy wiary, jak te| mniej istotne kwestie. W wikszo[ci si |eni tylko raz. przypadkw spory doktrynalne miaBy charakter pokojowy (w drugim " Midzy etyka katolick i prawosBawn nie ma istotnych r|nic. tysicleciu bywaBo gorzej). Katolicka nauka spoBeczna wyksztaBciBa si wcze[niej (pocztki " Na czele Ko[cioBa stoi papie|, uwa|any za nastpc [witego Piotra. sigaj encykliki Rerum Novarum Leona XIII z 1891 roku) i jest Osoba / instytucja papie|a jest jedn z gBwnych przyczyn, dla ktrych bardziej zaawansowana, ni| prawosBawna nauka spoBeczna, doszBo do wyodrbnienia si prawosBawia i protestantyzmu. Z drugiej strony zainicjowana w Rosyjskiej Cerkwi PrawosBawnej dopiero w roku 2000 dziki utrzymaniu instytucji papie|a mo|liwa jest konsolidacja i wyrazista (Podstawy spoBecznej koncepcji Rosyjskiej Cerkwi PrawosBawnej). to|samo[ katolicyzmu. Uniknito tu dezintegracji - nie koDczcego si rozpadu religii na szereg frakcji / sekt, jak to ma miejsce np. w przypadku " PrawosBawnych jest na [wiecie okoBo 300 milionw. PrawosBawie jest protestantyzmu. dominujc religi w Rosji, Grecji, BuBgarii i Rumunii. dominujc religi w Rosji, Grecji, BuBgarii i Rumunii. " Katolikw obowizuje 15 dogmatw wiary. Ka|dy z tych dogmatw byB na " Katolikw obowizuje 15 dogmatw wiary. Ka|dy z tych dogmatw byB na przestrzeni dziejw wielokrotnie i na r|ne sposoby podwa|any przez r|ne herezje. Cho sposoby zwalczania w przeszBo[ci niektrych herezji budz dzisiaj zastrze|enia, a niektre s sBusznie uwa|ane za niedopuszczalne, jest wysoce prawdopodobne, |e katolicyzm, a by mo|e i chrze[cijaDstwo, nie przetrwaBoby w warunkach bierno[ci i ulegBo[ci wobec nich. " Katolicyzm ma opini najbardziej moralnie rygorystycznego wyznania chrze[cijaDskiego. Jednak sakrament pojednania / spowiedzi istotnie Bagodzi w rygoryzm. (Spowiedz nie jest znana religiom niechrze[cijaDskim). 18 20 " Aktualnie na [wiecie jest okoBo 1.130 milionw katolikw. Wszystkich chrze[cijan jest okoBo 2 miliardw (najwicej). 9 10 2011-01-20 2011-01-20 CHRZEZCIJACSTWO (6) CHRZEZCIJACSTWO (8) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (4) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (6) PROTESTANTYZM; LUTERANIZM / KOZCIA AUGSBURSKI REFORMOWANY PROTESTANTYZM  INNE WA{NIEJSZE FRAKCJE " Mianem protestantyzmu okre[la si religie chrze[cijaDskie inne, ni| katolicyzm i Luteranizm i kalwinizm inspirowaBy ludzi tak|e w nastpnych wiekach. PowstaBo szereg prawosBawie, powstaBe w wyniku Reformacji (XVI wiek) bdz pzniej. Aktualnie ich odBamw protestantyzmu, z ktrych bardziej znane s nastpujce: liczba liczy si w tysicach i jest trudna do ustalenia. - anabapty[ci i bapty[ci (od pocztku XVII wieku w Anglii i Holandii, dzi[ do[ - anabapty[ci i bapty[ci (od pocztku XVII wieku w Anglii i Holandii, dzi[ do[ " Nazwa protestantyzm wywodzi si z protestu miast i ksi|t niemieckich wyra|onego " Nazwa protestantyzm wywodzi si z protestu miast i ksi|t niemieckich wyra|onego rozpowszechnieni; rozpoznawalni gBwnie po chrzcie udzielanym ludziom dorosBym; na sejmie w Spirze (1529) wobec zakazu gBoszenia doktryny Marcina Lutra. Najwiksze opowiadaj si za indywidualnym studiowaniem i interpretowaniem Biblii (z znaczenie maj luteranizm i kalwinizm; one te| powstaBy najwcze[niej. natchnienia Ducha [witego ka|dy mo|e by teologiem) i autonomi swoich zborw; " Marcin Luter  byBy mnich augustiaDski - odegraB w Reformacji czoBowa rol. GBwne pocztkowo prze[ladowani (anabapty[ci  za radykalizm spoBeczny i udziaB w cechy jego doktryny, majcej na celu zreformowanie religii: powstaniach chBopskich), licz obecnie okoBo 100 milionw wyznawcw); - jedynym zrdBem objawienia jest Biblia; - metody[ci (r|ne odBamy, gBownie w USA); wyodrbnili si z Ko[cioBa AnglikaDskiego; - odrzucenie: wiary w czy[ciec, spowiedzi indywidualnej, idei dobrych uczynkw i odrzucaj predystynacj; ok. 40 mln. odpustw, celibatu i [lubw zakonnych, kultu Marii i [witych, praktyk - adwenty[ci; podobnie jak zielono[witkowcy i [wiadkowie Jehowy oczekuj rychBego koDca pokutnych; [wiata; - pozostawienie z 7 sakramentw katolickich tylko dwch: chrztu i eucharystii; - pozostawienie z 7 sakramentw katolickich tylko dwch: chrztu i eucharystii; - zielono[witkowcy (wywodz si z baptystw; przypisuj sobie dar uzdrawiania w - zielono[witkowcy (wywodz si z baptystw; przypisuj sobie dar uzdrawiania w - radykalne ograniczenie hierarchii ko[cielnej i zniesienie centralizmu; spowodowaBo efekcie to dziaBania Ducha Zwitego; gBosz ide u[wicenia i jedno[ci wszystkich ludzi; s jednak dezintegracj i nie koDczce si wyodrbnianie nowych odBamw o przekonani wikszych i o rychBym koDcu [wiata i potrzebie masowego nawracania; jest ich kilkana[cie mniejszych r|nicach w zasadach wiary; milionw - surowo[ i prostota, widoczne tak|e we wntrzach ko[cioBw (brak rzezb i obrazw, ludzi na [wiecie); szat - mormoni. liturgicznych, zdobieD). Aczna liczba protestantw na [wiecie jest szacowana na okoBo 400 milionw osb. 21 23 CHRZEZCIJACSTWO (7) ISTOTA I ETYKA HINDUIZMU (1) KOZCIOAY CHRZEZCIJACSKIE (5) " Istnieje wiele odBamw hinduizmu. Ich wyznawcw Bcz: szacunek dla [witych ksig (Wed); wiara w reinkarnacj (wdrwk dusz) - dusze maj nie tylko ludzie, ale PROTESTANTYZM  KALWINIZM tak|e zwierzta i ro[liny, a nawet przedmioty; d|enie do wyzwolenia z krgu narodzin i [mierci (samsary) i ostatecznego zespolenia si z Bogiem. " Kalwinizm wywodzi si z Reformacji i pochodzi ze Szwajcarii. UporzdkowaB go Jan " Do samsary prowadz trzy drogi / jogi: (1) bhaktijoga (miBo[ci i oddania); (2) Kalwin. Kalwinizm odegraB wielk rol w rozwoju kapitalizmu. Wykazuje daleko idc dzDanajoga (mdro[ci duchowej); (3) karmajoga (bezinteresownego dobrego zbie|no[ z luteranizmem. zbie|no[ z luteranizmem. dziaBania). dziaBania). " Kalwinizm zakBada konieczno[ staBego reformowania religii i Ko[cioBa, stosownie do " Hinduizm jest tolerancyjny i otwarty na wpBywy innych religii. WedBug hinduistw zmieniajcego si [wiata. Zmiany nie dotycz Biblii. ka|da religia jest dobra, je|eli prowadzi do Boga. Nie uniknito jednak wojen " Cech specyficzn kalwinizmu, r|nic go od luteranizmu (i oczywi[cie od religijnych. katolicyzmu), jest zasada predystynacji. ZakBada ona, |e zbawienie bdz potpienie " R|ne odBamy hinduizmu zawieraj wymieszane w r|nych proporcjach cechy: czBowieka nie zale|y od niego, ani od jego uczynkw, ale wyBcznie od Boga; monoteizmu, monizmu, panteizmu, henoteizmu, politeizmu czy nawet ateizmu. wedBug kalwinw decyzja w tej kwestii jest przez Boga podjta jeszcze przed Niektrzy badacze nazywaj hinduizm  pseudopoliteizmem i twierdz, |e pod urodzeniem si czBowieka. powierzchown warstw wielobstwa kryje si warstwa monoteistyczna (jedyny Bg " Jezus Chrystus, zdaniem kalwinw, nie umarB za wszystkich ludzi, lecz jedynie za / Brahman / Absolut) i jego wcielenia  atmany. wybranych. " WedBug hinduistw co jaki[ czas Bg zstpuje na ziemi, aby j ratowa od " Pomy[lno[, tak|e finansowa, czBowieka jest dowodem |yczliwo[ci Boga. Aby to moralnego upadku i przekaza okre[lone nauki. Najbardziej czczonymi w hinduizmie potwierdzi (znalezienie si w gronie wybranych)  zdaniem Maksa Webera  potwierdzi (znalezienie si w gronie wybranych)  zdaniem Maksa Webera  wcieleniami Boga (atmanami) s Kryszna i Rama; atmanem byB/ jest tak|e Budda. wcieleniami Boga (atmanami) s Kryszna i Rama; atmanem byB/ jest tak|e Budda. kalwini[ci ci|k prac zdobywali majtki, co dawaBo przykBad i przyczyniaBo si do " W hinduizmie widoczny jest silny determinizm. Zawiera si on w pojciu dharmy  rozwoju kapitalizmu. zespoBu praw karmicznych, decydujcych o rodzaju wcielenia oraz wszelkich " Neguje si, w istotnym stopniu, woln wol czBowieka (b. wa|nej w katolicyzmie). istotnych zdarzeniach, majcych miejsce w |yciu czBowieka. Aaski Boga, raz danej, nie mo|na straci, ani z wBasnej woli odrzuci. " Kalwinizm dominuje w Szwajcarii i Szkocji. Jest popularny w Niemczech, RPA, USA, Czechach. " Termin  kalwinizm bywa u|ywany zamiennie z terminem  prezbiterianizm . Kalwini s postrzegani jako szczeglnie ortodoksyjni protestanci, a zarazem jako  chrze[cijaDscy republikanie  odrzucaj hierarchiczn organizacj ko[cioBw, obowizuje u nich 22 24 rwno[. 11 12 2011-01-20 2011-01-20 UNIWERSALNE ZASADY ETYCZNE, WYWODZCE ISTOTA I ETYKA HINDUIZMU (2) SI Z WIELKICH RELIGII " Ka|dy stan i ka|dy czBowiek ma do speBnienia okre[lon rol, od " Midzy wielkimi religiami jest szereg zbie|no[ci ale te| i r|nic, ktre ktrej nie nale|y si uchyla. Ka|da dharma, choby najtrudniejsza wygldaj na niemo|liwe do przezwyci|ania w wyobra|alnej przyszBo[ci. ale wBasna, jest lepsza od cudzej. Wynika std celowo[ dawania Idea stworzenia jednej, wsplnej dla wszystkich Ziemian, [wiatowej religii jest wic utopi (cho pocigajc wielu, poczynajc od XIX wieku) odporu presji innych ludzi na to, co mamy w |yciu robi; wedBug podobnie jak zbyt daleko idce nadzieje, wizane z ekumenizmem. podobnie jak zbyt daleko idce nadzieje, wizane z ekumenizmem. hinduistw powinni[my robi to, co jest zgodne z nasz dharm. hinduistw powinni[my robi to, co jest zgodne z nasz dharm. " Bardziej optymistycznie przedstawiaj si wynikajce z tych religii przesBania " Dobra lub zBa karma, zwizana z przeszBymi i obecnymi uczynkami, etyczne, ktre s identyczne w tak znacznym stopniu, |e Bcz one, a nie postawami i my[lami, wpBywa na szcz[cie lub nieszcz[cia i dziel, wiernych z r|nych religii. Mo|na wic budowa na nich cierpienia ludzi - w tym wcieleniu lub w nastpnych - tak dBugo, uniwersalne, transkulturowe systemy etyczne, ktre nie wywoBuj dopki poprzez cierpienie nie zostanie ona caBkiem wypalona. Tak kontrowersji i konfliktw moralnych. wic hinduizm, podobnie jak i chrze[cijaDstwo, widzi pewien sens w " Warto[ci / kompetencje etyczne wsplne dla wszystkich religii, na ktrych cierpieniu  co nie znaczy, |e w ka|dym. mo|na budowa uniwersalne systemy etyczne, to: miBo[ blizniego / |yczliwo[, wolno[, odpowiedzialno[, uczciwo[, sprawiedliwo[, " Cenionymi w hinduizmie warto[ciami s: miBo[, miBosierdzie, obiektywizm, dzielno[ i zaradno[, przedsibiorczo[, hojno[, prawdomwno[, odpowiedzialno[, rozwj, nie czynienie zBa wielkoduszno[, empatia, pogoda ducha, uczynno[, uprzejmo[. wielkoduszno[, empatia, pogoda ducha, uczynno[, uprzejmo[. (ahinsa), w tym zwBaszcza nie zabijanie  nie tylko ludzi ale i zwierzt (ahinsa), w tym zwBaszcza nie zabijanie  nie tylko ludzi ale i zwierzt " Wady ( grzechy ), ktre powinny by w interesie spoBecznym wygaszane, (mo|na zabi tylko w obronie koniecznej). Hindui[ci nie zabijaj to: pycha, buta i arogancja, chciwo[, okrucieDstwo / zncanie si i zwierzt dla misa - s wegetarianami. agresja, pr|niactwo / lenistwo, wybujaBy egoizm, nieodpowiedzialno[, " Termin ahinsa oznacza wyrzeczenie si nie tylko zBych uczynkw, ale niesprawiedliwo[, nielojalno[, oszczerstwo i obmowa, skpstwo, tak|e gniewu, zBych sBw i zBych my[li. kBamstwo, nieszczero[ i obBuda, manipulacja, instrumentalne i przedmiotowe traktowanie ludzi. 25 27 ISTOTA I ETYKA ISLAMU Wykorzystana literatura:  Etyka w biznesie, P. M. Minus (red.), tBum. E. Balcerek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998. " Islam jest religi monoteistyczn, powstaB w Arabii w VII wieku. Twrc byB  Bhagawadgita taka, jak jest. Komentarze Zri Zrimad. The Bhaktivedanta Book Trust, 1986. Mahomet, ktry w 610 roku ogBosiB si prorokiem Jedynego Boga. Doktryna  Biblia. Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1983. opiera si na Koranie (uwa|anym za [wit ksig) oraz na sunnie  Dejczer T.ks., Buddyzm w swej specyfice i odrbno[ci wobec chrze[cijaDstwa. Wydawnictwo Archidiecezji (tradycyjnych przekazach wywodzonych od proroka Mahometa). Za [wite Warszawskiej, Warszawa 1993.  Encykliki Ojca [witego Jana PawBa II. Wydawnictwo Zw. Stefana Archidiecezji Krakowskiej. Krakw 1999. pisma uwa|ane s tak|e Tora oraz Ewangelie. Zasady oddawania czci  Katechizm Ko[cioBa katolickiego. Pallotinum, PoznaD 1994. Bogu oraz ksztaBtowania stosunkw midzyludzkich reguluje szarijat  prawo Bogu oraz ksztaBtowania stosunkw midzyludzkich reguluje szarijat  prawo  Ks. KietliDski K., Moralno[ gospodarki opartej na wiedzy. UKSW, Warszawa 2009.  Ks. KietliDski K., Moralno[ gospodarki opartej na wiedzy. UKSW, Warszawa 2009. muzuBmaDskie uwa|ane za naturalne, wywodzce si z VIII  IX wieku. muzuBmaDskie uwa|ane za naturalne, wywodzce si z VIII  IX wieku.  KietliDski K., Martinez Reyes V., Oleksyn T., Etyka w biznesie i zarzdzaniu. Oficyna Ekonomiczna, Krakw 2005. " Islam nie jest jednolit religi. Dwa gBwne odBamy stanowi sunnici  Kompendium Nauki spoBecznej Ko[cioBa. Jedno[ , Papieska Rada Iustitia et Pax. Kielce 2005. (90 %) i szyici (10 %), ktre z kolei rozpadaj si na szereg sekt. Cechy  http://www.kosciol.pl/religia wsplne, to wiara w: Jedynego Boga, posBannicz misj Mahometa, Sd  Masson H., SBownik herezji w Ko[ciele katolickim. Wydawnictwo Ksi|nica, Katowice 1993  Mdro[ci Proroka (Hadisy). PrzekBad i wstp J. Danecki. Wydawnictwo Akademickie Dialog,1993. Ostateczny, niebo i piekBo, anioBy, demony i szatany oraz w [wite pisma.  W. Menski, Hinduizm [ w]Problemy etyczne w tradycjach sze[ciu wielkich religii [red.] P. Morgan, C. Lawton, " Obowizkiem ka|dego muzuBmanina jest przestrzeganie piciu arkan Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1996.  D Onza Chiodo. M., Buddyzm. PrzekBad K. Stopa. Wydawnictwo WAM, Krakw 2002. (filarw), ktre stanowi: modlitwa (salat), jaBmu|na (zakat), post (saum),  R. Panikar, Religie [wiata w dialogu. Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986. pielgrzymka do Mekki (had|d|) oraz wyznanie wiary (szahada).  Ko[cielniak L., ks., Chrze[cijaDstwo w spotkaniu z religiami [wiata. Wydawnictwo  M , Krakw 2002. " Wyznawcw islamu obowizuj: aktywno[ (tak|e na polu biznesu),  F.R. Root, .Visudtibhan, International strategic management : challenges and opportunities. Taylor & Francis, New York Inc., 1992 Francis, New York Inc., 1992 uczciwo[, |yczliwo[, go[cinno[, prawdomwno[, solidarno[, mstwo. uczciwo[, |yczliwo[, go[cinno[, prawdomwno[, solidarno[, mstwo.  Tora, Ksiga Trzecia Wajikra, tlum. S. Pecaric. Wydawnictwo Pardes Lauder, Krakow 2006. " Potpiane s: pycha, chciwo[, skpstwo, egoizm, wyzysk, nieuczciwo[,  WyszyDski S., kardynaB, Duch pracy ludzkiej. My[li o warto[ci pracy. Instytut Wydawniczy Pax, 2000. niedotrzymywanie umw i zobowizaD, zdrada i nielojalno[.  WyszyDski S., kardynaB, U[wicenie pracy zawodowej. Paris 1963.  Z mdro[ci Talmudu, [red.] Sz. Datner, A. KamieDska, PIW, Warszawa 1988. " Prawo muzuBmaDskie (szarijat) jest okrutne, co mo|na cz[ciowo tBumaczy [redniowiecznym rodowodem. Na [mier mo|na by skazanym m.in. za cudzoBstwo, homoseksualizm, apostazj (wyrzeczenie si wiary), bluznierstwo. Za kar obcina si te| koDczyny. 26 28 13 14 2011-01-20 Dzikuj za uwag! 29 15

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
etyka w zarzadzaniu organizacją
Etyka w zarzadzaniu (1 )
Etyka w zarzadzaniu
Etyka zarzadzania (3 )
ZARZĄDZANIE FINANSAMI cwiczenia zadania rozwiazaneE
ZARZĄDZANIE WARTOŚCIĄ PRZEDSIĘBIORSTWA Z DNIA 26 MARZEC 2011 WYKŁAD NR 3
Zarzadzanie codziennoscia Zaplanuj dzien skoncentruj sie i wyostrz swoj tworczy umysl
Rola laboratoriów w świetle wymagań systemów zarządzania jakoscią
Zarzadzanie strategiczne wyklad nr 2

więcej podobnych podstron