Współczesne instytucje medialne stanowią istotny element szerszych systemów funkcjonujących w Europie od kilkudziesięciu lat. Na przestrzeni dziesięcioleci nastąpił znaczny rozwój owych podmiotów, które na trwałe wpisały się w krajobraz medialny kontynentu. Instytucje medialne w każdym z krajów posiadają swoje charakterystyczne cechy wynikające z oddziaływania czynników politycznych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych i religijnych. Duże znaczenie ma też forma własności, kultura polityczna danego kraju czy grupy interesu i lobbing.
Charakterystyczne dla krajów europejskich jest działanie podmiotów medialnych w ramach systemu państwa demokratycznego. Ponadto, zarówno publiczne, jak i prywatne instytucje medialne funkcjonują w warunkach gospodarki kapitalistycznej, więc jedne i drugie muszą konkurować na rynku. Kształtując politykę medialną, politycy muszą rozstrzygać, czy media mają być instytucjami kulturalnymi wytwarzającymi dobra i wartości intelektualne, czy raczej przedsiębiorstwami. Granicy pomiędzy tymi dwoma ujęciami nie da się jednak jednoznacznie wskazać, gdyż każda instytucja medialna jest po części jednym i drugim. Czynnik polityczny i ekonomiczny ma wpływ zarówno na media publiczne, jak i komercyjne. Tworzy między innymi zasady ich funkcjonowania w państwie. Jedyną różnicą jest natężenie wpływu polityki i gospodarki w zależności od rodzaju medium.1
Własność mediów wyznacza kierunek i sposób ich funkcjonowania oraz rolę mediów w społeczeństwie. Wpływa też na możliwość ewentualnej manipulacji. Właściciele instytucji medialnych mogą wpływać na treści medialne. Motywy takich nacisków mogą być polityczne, ideologiczne, pers olane czy komercyjne. Na charakter dziennikarstwa oraz treści przekazywanych w mediach wpływa też koncentracja mediów, która może zaburzać konkurencję poprzez powstawanie silnych instytucji kontrolujących wielkość danego rynku.
-1-
Daniel C. HaUin, Paolo Mancini Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym, Kraków 2007