RECENZJA: „Święci Rusi”
„Święci Rusi” to książka autorstwa rosyjskiego pisarza Gieotgija Fiedotowa żyjącego na przełomie XIX i XX wieku. Książkę przetłumaczył z języka rosyjskiego ks. Henryk Paprocki.
Autor omawia w swoim dziele dzieje świętości na Rusi, charakteryzując jej poszczególne typy i najwybitniejszych przedstawicieli na przełomie X-XVII wieku. Książka „Święci Rusi” składa się z 15 rozdziałów. Na początku książki znajdziemy wstęp, który jest podzielony na 3 części. W I części autor zwraca uwagę na dokonany przez siebie wybór tematu. Chce wprowadzić czytelników w problematykę swojej pracy. II części wstępu dotyczy dzieł hagiograficznych. Tu Fiedotow przedstawia aspekt dotyczący nielicznych źródeł i literatury opisującej żywoty świętych. W ostatniej części pisze o procesach kanonizacyjnych. Przedstawia ich historie na Rusi na przestrzeni wieków. Pozycja nie posiada przypisów (jedynie w posłowiu ks. Henryka Paprockiego na końcu książki możemy znaleźć przypisy). Nie występuje również bibliografia (jedynie we wstępie czy w poszczególnych rozdziałach książki znajdziemy wzmianki o źródłach hagiograficznych do których nawiązuje czy odwołuje się autor). Wydanie to nie jest również ilustrowane.
W pierwszym rozdziale autor opisuje pierwszych kanonizowanych świętych przez kościół ruski: Borysa i Gleba. Georgii Fiedotow zatrzymuje się nad problemem śmierci obu braci na podstawie tekstu hagiograficznego pt „Skazanie”. Tu autor opisuje ich niewinną śmierć w czasie walk o władzę. W następnych rozdziałach opisuje świętych Paterykonu kijowsko - piaczerskiego, świętych książąt czy biskupów a także misjonarzy. Autor zwraca uwagę na podobieństwo postępowania świętych na Rusi, które charakteryzowało się np. gotowość oddania swojego życia za cały naród (szczególnie widoczne o świętych książąt), czy asceza i życie pustelnicze (np. św. Sergiusz był przełożonym i nauczycielem Pustelników).
Praca Fiedotowa jest godna polecenia, ponieważ zawiera najważniejsze informacje dotyczące poszczególnych świętych oraz barwnie, przystępnym językiem i ciekawie opisuje ich życie. W swojej książce autor powołuje się na teksty hagiograficzne i żywoty świętych, w których możemy dowiedzieć się więcej na temat konkretnej postaci. Budowa, kompozycja utworu pomaga w łatwym przekazie zawartych informacji. Chronologiczny plan ułatwia czytelnikowi całościowe spojrzenie na świętość Rusi w X-XVH wieku. Pozycja ta scala osiągnięcia hagiografii rosyjskiej warto więc do niej sięgnąć. Uważam, że książka „Święci Rusi” nie jest pracą naukową, ponieważ jest to raczej zbiór opisów hagiograficznych. Dlatego przy pisaniu większej pracy naukowej należy z pewnością zapoznać się z innymi pozycjami o podobnej tematyce.