3818437894

R. Linton, Dyfuzja

-dyfuzja to przenoszenie elementów kultury z jednego społeczeństwa do drugiego -konkretna kultura ukierunkowuje i ogranicza wysiłki wynalazcy — w ramach każdego społeczeństwa lub spójnej grupy jest mało wynalazków -* szybki rozwój kultury ludzkiej zawdzięczamy zdolności społeczeństw do zapożyczania elementów innych kultur i włączania ich w obręb własnej

-dyfuzja wzbogaca kulturę jako całość, oraz treści poszczególnych kultur -gwałtowny postęp ostatnich lat jest wywołany m. in. rozwojem środków komunikacji oraz możliwości wynagrodzenia wysiłków wynalazcy (patenty)

-izolowane grupy rozwijają się powoli (odcięci 20 tys. lat temu od świata Tasmańczycy, aż do XVIII w. pozostali na etapie środkowego paleolitu, w mniejszej skali podobnie dzieje się z góralami)

-prawdopodobnie żadna kultura nie wytworzyła więcej niż 10% elementów własnej kultury

-podst. zasady dyfuzji:

•    w normalnych warunkach elementy kultury zostają najpierw przejęte przez społeczeństwa, które stykają się z miejscem ich powstania, a później przez bardziej odległe lub mające mniej pośrednie ze źródłem kontakty (np. pismo alfabetyczne: płw. Synaj — grupy semickie — Fenicjanie— Grecy i Rzymianie — pn. Europy)

•    przeżytki peryferyczne: wynalazek w danym miejscu do którego dotarł w wyniku zapożyczenia może funkcjonować niezależnie od tego, że w źródle swojego powstania został już dawno zmodyfikowany hib w ogóle wyparty (Linton daje przykład telefonów na korbkę na peryferiach wiejskich ©)

•    elementy wytworzone nawet w tym samym centrum rozprzestrzeniaj ą się w różne strony z różną prędkością i intensywnością, rozmaicie modyfikowane (np. tytoń), „fale dyfuzji nie są równomierne”

•    opór grupy wobec przyjęcia nowości może hamować rozwój całego procesu na danym kierunku (np. garncarstwo i uprawa kukurydzy odrzucane przez Indian kalifornij skich)

•    częściej niż pojedyncze elementy wędrują grupy funkcjonalnie powiązanych elementów (np. tytoń wraz z metodą użycia: tabaka, fajka, papieros)

•    rola odbiorcy ważniejsza od przekaziciela -dyfuzja to faktycznie 3 procesy:

•    przedstawienie społeczeństwu nowego elementu

—    zakłada styczność z twórcą łub pośrednikiem elementu

—    kontakt może być sporadyczny (wymiana handlowa, osiedlenie się pojedynczego przedstawiciela innej kultury w danej społeczności), poprzez różne stopnie, aż do pełnego (np. emigranci w typie amerykańskim; zdobywcy wyzyskujący i osiedlający się obok ludu podbitego - zmiana kulturowa nosi wtedy miano akulturacji - powstaje hybryda kulturowa oparta na wkładzie „starej” i „nowej” społeczności)

—    kontakty międzykulturowe nawiązuje się za pomocą jednostek, które w różny sposób uczestniczą w kulturze własnej społeczności i zawsze mogą przekazać tylko część jej elementów (np. wielorybnicy - techniki łowienia)

•    przyjęcie elementu przez społeczeństwo