3818437982

13. Pojęcie i katalog konstytucyjnych zasad ustroju politycznego

-    Tożsamość konstytucyjna państwa to suma zasad podstawowych, które dotyczą ustroju w państwie i systemu władzy. Z reguły zasady te określają suwerena, ustanawiają podstawowe formy wykonywania i rodzaje organów państwowych powołanych do sprawowania tej władzy. Określają płaszczyznę formalną władzy (sposoby sprawowania władzy) jak i płaszczyznę materialną (treść wykonywania władzy);

-    we współczesnym konstytucjonalizmie - szereg zasad wspólnych, wyznaczających standard demokratycznego państwa, choć są one formułowane w różny sposób, często uzupełniane deklaracjami o bardziej szczegółowym charakterze. Często też nie są zdefiniowane, pozostawiając definicję pojęć dla judykatury i doktryny z możliwością odwołania się do pozaprawnych pojęć, przez co nadaje się im elastyczności;

-    w Konstytucji z 1997 r. postanowienia dot. zasad ustroju zostały umieszczone głównie w rozdziale I f Rzeczypospolita'), ale można ie również wyinterpretować z innych rozdziałów (głównie z rozdziału II) i preambuły. Postanowienia z rozdz. I mają różny stopień abstrakcyjności od ogólnych o szczególnej doniosłości (art 1, 2, 4, 8, 10) poprzez szczegółowe unormowania (art. 13,17, 26) aż po przepisy mające postać raczej norm, niż zasad (art. 11 ust.

2, 21 ust. 2, 27, 28, 29);

konstytucja krytykowana jest, gdyż wg niektórych jest w wielu miejscach „przegadana i mało jurydyczna", ale takie ujęcie zasad pozostawia doktrynie swobodę w ustalania katalogu zasad ustroju

Katalog zasad ustrojowych:

-zasada suwerenności Narodu

-    zasada demokratycznego państwa prawa

-    zasada reprezentacji politycznej -zasada podziału i równowagi władz

-    zasada społeczeństwa obywatelskiego -zasada pluralizmu politycznego

-zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego -zasada społecznej gospodarki rynkowej

-zasada równoprawności kościołowi związków wyznaniowych oraz bezstronności władz publicznych w sprawach przekonań religijnych i światopoglądowych

14. Zasada suwerenności Narodu(art.4 ust.l Konstytucji)

-    aspekt negatywny zasady oznacza, zakaz wprowadzenia monarchii, czy wyróżniania jakiś grup społecznych lub kategorii obywateli ponad naród;

-    aspekt pozytywny - zdefimowanie pojęcia narodu -*■ bardzo trudne, gdyż to nie jest tylko etniczne pojęcie, ani też związane tylko z obywatelstwem, gdyż z jednej strony konstytucja w preambule definiuje naród jako wspólnotę wszystkich obywateli, ale w art. 6 odnosi się też do Polaków, zamieszkałych zagranicą

*    z punktu widzenia wykonywania władzy decydującym kryterium jest posiadanie praw publicznych, co prawo precyzyjnie konstruuje;

*    ważne jednak dla wykonywania tej władzy jest obowiązek zachowania tożsamości Rzeczypospolitej, obejmującej nie tylko aktualnych obywateli, ale i wspólnej historii i tradycji, do czego nawiązuje preambuła mówiąc o „tysiącletnim dorobku, chrześcijańskim dziedzictwie, więzach wspólnoty z rodakami rozsianymi po całym świecie" czy art. 6 ust. 1 mówiący o kulturze jako źródle tożsamości narodu, jego trwania i rozwoju, a odwołanie art.

1 „Rzeczypospolita jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli" w powiązaniu z tekstem preambuły traktuje Polskę jako historyczną wspólnotę, stanowiącą istotę dzisiejszego państwa polskiego;