3818438170

M. Buber - Problem Człowieka

Część I: Droga Problemu

Rozróżnienie filozofii przez Kanta :

-filozofia w pojęciu szkolnym

-filozofia w pojęciu światowym -„nauka o ostatecznych celach rozumu ludzkiego"

Zakres filozofii w odnoszącym się do obywatelstwa w świecie można zdaniem Kanta sprowadzić do do czterech pytań:

1)    Co mogę wiedzieć?

2)    Co powinienem czynić?

3)    Czego mogę się spodziewać?

4)    Czym jest człowiek?

Pytanie o istotę człowieka (1,2,3 odnoszą się do 4) jako podstawa antropologii filozoficznej.

Martin Heidegger twierdził, że trzy pierwsze pytania Kanta dotyczą skończoności człowieka.

Każde z tych pytań zawiera w sobie pewną ograniczoność.

Od Arystotelesa do Kanta

Do namysłu nad sobą najbardziej zdolny i skłonny jest człowiek, który czuje się osamotniony i w tej samotności udaje mu się odkryć w sobie człowieka ,a w swej problematyce problematykę ludzką. Rozróżnienie w dziejach ludzkiego ducha epoki zadomowienia i bezdomności.

Arystoteles - (kosmologiczna próba zyskania bezpieczeństwa) Wymiar, w którym człowiek poznaje samego siebie w sposób , w jaki poznać samego siebie może tylko człowiek pozostaje nietknięty. Dostrzega tylko człowieka w świecie , nie dostrzegając zarazem świata w człowieku. Pojmowanie świata jako zamkniętej w sobie przestrzeni, w której człowiek ma swoje stałe miejsce, w przestrzeni zbudowanej z optycznych wrażeń zmysłowych, zobiektywizowanych przedmiotowo. Człowiek jest rzeczą pośród innych rzeczy świata, nie jest gościem na obczyźnie lecz otrzymuje własne mieszkanie w kosmicznym domu.

Św. Augustyn - człowiek składa się z duszy i ciała i podzielony jest pomiędzy królestwo światła i królestwo ciemności - zatem nie może być rzeczą i mieć stałego miejsca w świecie. Augustyn oskarżał ludzi :że podziwiają szczyty gór, morskie fale i bieg gwiazd „poniechawszy" zarazem zadziwienia się nad sobą. Człowieka augustiańskiego zdumiewa w człowieku to , czego nie sposób zrozumieć jako części świata, jako rzeczy pośród innych rzeczy.

Św.Tomasz z Akwinu - (teologiczna próba zyskania bezpieczeństwa) Człowiek jest wprawdzie odrębnym gatunkiem zupełnie szczególnego rodzaju ponieważ złączone są w nim substancjalnie ludzka dusza, czyli najniższy z duchów , z ludzkim ciałem, czyli najwyższą z rzeczy cielesnych , tak iż zdaje się on „horyzontem i działem natury duchowej i cielesnej" ale nie istnieje szczególny problem i szczególna problematyka istoty ludzkiej.

Średniowieczny chrześcijański Kosmos jest znowu zamkniętym w sobie , jest domem , w którym człowiek może mieszkać. Jest jeszcze bardziej skończony niż świat arystotelesowski.(schematem tego świata jest krzyż - belka pionowa biegnie od nieba do piekła .pozioma - to skończony czas od stworzenia do końca dni, punktem spajającym jest serce grzesznika)

Kuzańczyk - Człowiek ma w sobie wszystkie rzeczy stworzone , jak Bóg , tyle że bóg ma je w sobie jako prawzory, człowiek zaś jako relacje i wartości. Bóg może wszystko stworzyć, my możemy wszystko poznać dlatego iż potencjalnie także nosimy wszystko w sobie.

Pascal - człowiek stał się bezdomny w nieskończoności, przeraża go „cisza nieskończonych przestrzeni (gwiaździste niebo)” Wrażenie nieskończoności powoduje że przeraża go przestrzeń w ogóle, w równej mierze skończona co nieskończona. Człowiek to tylko trzcina , najwątlejszaw przyrodzie ,ale trzciną myślącą. Wraz z utratą bezpieczeństwa w świecie człowiek „pyta się o siebie", staje się dla siebie problematyczny. Czym jest człowiek w nieskończoności?

1

2099