3818438603

7. Pieśni religijne polskiego średniowiecza.

-    najstarszy śpiew ludu w zachodniej Słowiańszczyźnie, odnotowany w najdawniejszych kronikach to Kyrie eleison. Wg czeskiego kronikarza Kosmasa lud czeski śpiewał w Czechach w 973 r. Kyrie eleison jako krlesu. Prawdopodobnie czeskie krlesu przeniknęło do Polski, gdzie zostały spolonizowane na „łrierlesz".

-    pierwszym śpiewem w obrzędach Kościoła katolickiego w Polsce był łaciński śpiew gregoriański

-    za pierwszy powstały w Polsce łaciński utwór liturgiczny uważa się sekwencję o św. Wojciechu Hac festa die tota datowaną na około 1090r., była ona zjawiskiem odosobnionym na tle naszej kultury literackiej XI i XII wieku, ponieważ rozwój poezji liturgicznej w Polsce przypadł dopiero na XIII wiek, wtedy niemalże równocześnie zaczęły powstawać hymny, sekwencje i oficja lymowane.

-    ułożenie najwcześniejszych utworów, które zostały poświęcone św. Stanisławowi i były bardzo popularne, przypisuje się Wincentemu z Kielczy. Utwory te to hymn Gaudę, mater Polonia, sekwencja Leta mundur exultans te laude iaudet, oficjum Dies adest celebris

-    na synodzie wrocławskim z 1248 r. wydano nakaz, by w każdą niedzielę i święto po Ewangelii księża odmawiali w języku polskim Ojcze nasz i Wierzę w Boga, również arcybiskup Jakub Świnka wydał na synodzie łęczyckim nakaz odmawiania i wykładania ludowi w języku polskim Wierzę w Boc/a, Ojcze nasz, Zdrowaś Mario, po odśpiewaniu mszalnego Credo. Z chwilą gdy modlitwy zaczęto w kościołach recytować zbiorowo, co nastąpiło prawdopodobnie przed XIV wiekiem, recytacja ta przerodziła się w śpiew.

-    szczególną rolę w dziedzinie tworzenia pieśni w języku polskim odegrał Władysław z Gielniowa, był on autorem szeregu polskich wierszy religijnych ze słynnym Żałtarzem (psałterzem ludowym), zaczynającym się od słów Jezusa Judasz przedał za pieniądze nędzne. Oprócz tego Władysław z Gielniowa napisał wiele pieśni o Męce Pańskiej i o Matce Boskiej.

-    do najważniejszych form gatunkowych średniowiecznej pieśni religijnej należą: tropy, sekwencje, hymny procesyjne, pieśni godzinkowe, wierszowane historie apokryficzno -biblijne, legendy wierszowane, kolędy, pieśni katechizmowe, wierszowane modlitwy oraz pieśni „do czytania", będące prototypem nowożytnej poezji religijnej.

TROPY - uzupełniały główne teksty liturgiczne.

-    Bogurodzica nie jest utworem jednorodnym, lecz konglomeratem tropów pochodzących z różnych czasów, złączonych w jedną całość dzięki wspólnemu ich wykonywaniu. Od czasów Brucknera wyróżnia się w utworze trzy główne części: a) najstarszą, zakończoną refrenem Kyrie eleison^postać pierwotna), b) tzw. pieśń wielkanocną, zaczynającą się od słów „Nas dla wstał z martwych Syn Boży" oraz c) tzw. pieśń pasyjną, od słów „Ciebie dla człowiecze dał Bóg ptzekłoć sobie"

-    Krystus z martwych wstał je

SEKWENCJE najbardziej rozwinięty rodzaj tropów. Od początku swego istnienia były pod względem treściowym samodziehiymi utworami, przy czym nazwa seąuentia pierwotnie