skanowanie0015 (65)

z jej książki O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych, z odpowiednimi częściami rozprawy S. Urbańczyka. Tę pracę zainteresowany czytelnik musi sam wykonać. W literaturze naukowej z ostatnich lat oba stanowiska mają swoich zwolenników wśród znawców przedmiotu; np. S. Nieznanowski opowiada się raczej za poglądami E. Ostrowskiej (w książce Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach. Warszawa 1989), podczas gdy T. Michałowska"za stanowiskiem S. Urbańczyka (Słownik literatury staropolskiej. Warszawa 1990). Wydaje się, że wobec tak istotnych rozbieżności dyskusja nad czasem powstania najwybitniejszego dzieła naszej literatury średniowiecznej pozostaje nadal otwarta.

Autor najnowszej hipotezy o czasie powstania Bogurodzicy nie podważył podstawowych tez Ewy Ostrowskiej: o oryginalności polskiej pieśni, o niepospolitym talencie poetyckim jej autora i jego doskonałej znajomości współczesnej wersyfikacji, o powstaniu polskiej pieśni w kręgu treści i wartości kultury zachodnioeuropejskiej, które badaczka udokumentowała świetnymi, chciałoby się rzec — systemowymi analizami kompozycji składniowej, wersyfikacyjnej, stylistycznej i treściowej w arcydziele polskiej poezji średniowiecznej. Jest to wystarczająca rekomendacja dla przedrukowania artykułu Ewy Ostrowskiej w niniejszym zbiorze.]

PRZYPISY

¹    Jest to najstarszy przekaz Bogurodńcy podany za wydaniem krytycznym: Bogurodzica. Opracował J. Woronczak Wstąp językoznawczy E. Ostrowska. Wstęp muzykologiczny H. FeichŁ Wrocław 1962. Biblioteka Pisarzów Polskich. Seria A, nr 1.

²    Zob. J. Woronczak, Wstęp filologiczny. W: Bogurodzica ..., s. 12./ •

³    Kolędy polskie. Średniowiecze i wiek XVI. Opracowali J. Nowak-Dłużew-ski, M. Karplukówna, H. Kowalewicz i Z. Rozanow. T. 1: Teksty. Warszawa 1966, s. 14.

⁴    J. Kochanowski, Pieśni. Opracowała L. Szćzerbicka-Śląk Wrocław 1960. Biblioteka Narodowa. Seria I, nr 174.

^I    Polskie pieśni pasyjne. Średniowiecze i wiek XVI. Pod redakcją J. Nowaku-Dlużewskiego. T.l: Teksty i komentarze. Warszawa 1977, s. 108.

⁰    J. Kochanowski, Fraszki. Opracował J. Pelc. Wydanie II, zmienione. Wrocław 1991, s. 116. Biblioteka Narodowa. Seria I, nr 163.

' Średniowieczna pieśń religijna polska. Wydanie II, zmienione. Opracował M Kiuolko. Wrocław 1980, s. 196. Biblioteka Narodowa. Seria I, nr 65.

" J. Przyboś, Wiersze i zapiski. Wyboru dokonał A Lam. Warszawa 1974, l, 258-259.

^u () tym spostrzeżeniu autorki mówi współczesny badacz: „Do czasów [...] li, ()Htrowskiej mówiło się o trzech osobach występujących w tekście (Chrystus, Maryja. Jan Chrzciciel), co A. Brucknerowi nasunęło myśl o utrwaleniu w słowie Iz w, deesis, popularnej w liturgii bizantyjskiej. Tę myśl Brucknera podjął I Woronczak; widział tu literacką refleksję — tzw. trimorfion — obrazu w lilio gil zachodniej. Ostrowska, dzięki nowej interpretacji „Bogiem sławiena”, ilmlala §0 tej trójki Boga. [...] Osadza to nam jednak Bogurodzicę w pobliżu w- \ 11 XIII, czwórka była „świętą liczbą” romaószczyzny” (S. Nieznanowski, tillidlfl I wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach. Warszawa 1989, s. 19).

C) znaczeniu reguł liczbowych i geometrycznych dla formy dziełśrednio-WiiBimyoh pisze W. Tatarkiewicz, Historia estetyki. T. 2. Wrocław 1962, s. 166, |UU,

^II    A Mickiewicz, Wybór poezyj. Opracował C. Zgorzelski. Wydanie III, HBltnlone. Wrocław 1986, s. 352.

^IJ Nie jest to żaden z 23 dochowanych średniowiecznych przekładów pol-nkii li Salw Regina. Autorka dokonała tu zapewne kompilacji.

¹' lent to cytat z 13. zwrotki II przekazu Bogurodńcy, tzw. tekstu krakow-iklagu II /. 1408 r.; zob. Bogurodzica ..., s. 99.

** Httgurodzica ..., s. 14.

¹    * Ihipy i sekwencje w literaturze polskiej do potowy XVI wieku. Wrocław IUM, ». 18-19.

^,n linguradzica ..., s. 57, 65.

¹' /uli M. Plezia, Wstęp. W: Anonim tzw. Gall, Kronika polska. Przełożył |t Omilocki. Przekład opracował i przypisami opatrzył M. Plezia. Wrocław ługu, •• | VIII-LXVIII. Biblioteka Narodowa. Seria I, nr 59.

" /uli I' Ostrowska, Kazania świętokrzyskie. W: E. Ostrowska, O artyzmie mhtołH średniowiecznych zabytków językowych. Kraków 1967, s. 66-108.

,./v» Ip Literackie” 1968, nr 1.

*" fi.i)juhu/rjua ..., s. 99.