2808184756

Style kierowania grupami.

Na zakończenie naszych rozważań o doniosłości grup społecznych i sposobach regulowania przez nie postaw i zachowań jednostek warto wspomnieć o stylach kierowania grupami np. w zakładzie pracy. Gross wiedzy na ten temat, włączonej do nauk o zarządzaniu, pochodzi z wyników badań i eksperymentów przeprowadzonych przez psychologów społecznych. Student zdobywający wiedzę z zakresu zarządzania i marketingu winien również posiadać świadomość, iż efektywność podejmowanych działań o charakterze ekonomicznym uwikłana jest w dość skomplikowany system uwarunkowań psychologicznych. Można w tym miejscu przywołać słynne stwierdzenie twórcy "cudu gospodarczego" Niemiec po n wojnie światowej - L.Erhardta - który mawiał, iż ekonomia to 70% psychologii.

Wracając jednak do problematyki grup i stylów kierowania należy przede wszystkim stwierdzić, iż badania na ten temat rozpoczęli R.Lippitt i R-K.White¹²³ inspirowani przez K.Lewina. W tym celu stworzyli kluby chłopców zajmujących się wytwarzaniem masek i modeli. Kluby te spełniały wszystkie warunki do uznania ich za grupy. Kierownikami klubów bryły odpowiednio przygotowane osoby dorosłe, które posługiwały się trzema stylami kierowania: autokratycznym, demokratycznym i liberalnym.

W stylu autokratycznym kierownik sam określał, jakie będą cele grupowe i jakie czynności będzie wykonywała grupa w związku z ich realizacją. Członkowie grupy nie brali udziału w podejmowaniu decyzji a kierownik nie wyjaśniał ani tego, jaka jest jego decyzja, ani też tego, co skłoniło go do jej podjęcia. Członkowie grupy znali tylko cząstkowe zadania i wykonując jakąś czynność nie byli zorientowani czemu ona służy. Nikt z członków grupy nie miał wpływu na to, kto będzie wykonywał określoną czynność. Podstawową formą zwracania się kierownika do swych "podwładnych" było wydawanie rozkazów i poleceń. Wszelkie oceny wydawane przez kierownika, zarówno pozytywne jak i negatywne miały charakter arbitralny i nie były uzasadniane. Ponadto kierownik stosujący ów autokratyczny styl nie brał udziału w wykonywaniu pracy, przy ocenie której sięgał częściej do kar niż nagród.

Kierownik realizujący styl demokratyczny w sposób wyraźny zachęcał członków grupy do podejmowania decyzji związanych z realizacją jej celów wraz z doborem środków do ich wykonywania. W przypadku pojawiających się trudności w realizacji określonych działań kierownik zamiast stosować negatywne oceny pracowników (że nie mogą sobie z czymś poradzić), proponował alternatywne formy rozwiązania tych trudności zaś sama grupa decydowała o wyborze jednej z nich. Grupa również decydowała o podziale czynności. Pochwały lub nagany za wykonywane czynności kierownik starał się formułować w sposób obiektywny z przywołaniem określonych uzasadnień o charakterze faktograficznym Pracował razem z grupą lecz sam nie wykonywał zbyt wielu czynności.

Przy realizacji stylu liberalnego kierownik pozostawiał członkom grupy zupełną swobodę w zakresie podejmowania decyzji indywidualnych i grupowych. Jego rola ograniczała się do niezbędnego minimum; przede wszystkim dostarczał gmpie różnych materiałów potrzebnych do wykonywania pracy w której zresztą sam nie uczestniczył. Przekaz informacji niezbędnych grupie ma miejsce tylko wtedy, gdy grupa się z tym sama do kierownika zgłosi. Liberalny kierownik unika również komentarzy na temat pracy grupy i ocen dotyczących poszczególnych pracowników (chyba, że go o to poproszą). W opisywanym tutaj eksperymencie każdy z kierowników grupy posługiwał się wszystkimi trzema stylami kierowania choć każdy z nich stosowali w innej gmpie. Stąd też każda gmpa doświadczała wszystkich trzech stylów. Praca w poszczególnych grupach i zjawiska w nich zachodzące były przedmiotem szczegółowych obserwacji. Prowadzono również wywiady z członkami gmp oraz oceniano ilość i jakość wykonywanej pracy.