Przekształcanie się sposobów myślenia Rozwój poznawczy w ujęciu Piageta
Piaget zakłada w swej teorii, że istotą rozwoju poznawczego jest rekonstrukcja i wcześniejszych sposobów myślenia i kształtowania się nowych struktur poznawczych. W procesie tym możemy zauważyć przejście od jednostronnego sposobu myślenia związanego z czynnościami na przedmiotach do myślenia abstrakcyjnego i hipotetyczno-dedukcyjnego, w którym formalne operacje umysłowe uzależniają treść myślenia do realnych przedmiotów i zdarzeń.
Mechanizmem tak rozumianego rozwoju jest dążenia systemu poznawczego do zrównoważenia. U jego podstaw znajdują się dwa procesy:
1. Asymilacja - polega na włączeniu struktur zewnętrznych do już istniejących struktur wewnętrznych
2. Akomodacja - polega na dostosowaniu istniejących już struktur wewnętrznych do struktur asymil cwanych.
Równowaga między tymi procesami związana jest z adaptacją oraz odwracalnością struktury umysłowej, przez co wraz z każdą operacją umysłową istnieje operacja odwrotna do niej. Operacje te tworzą zamknięty system działań logicznych i są zdaniem Piageta najlepiej zrównoważonymi formami poznania.
Piaget uważał, że rozwój poznawczy człowieka przebiega w sposób nieodwracalny, ponadto polega na stopniowym konsolidowaniu i stabilizowaniu się formalnych sposobów rozumowania logicznego lub na wyrównywaniu opóźnień rozwojowych spowodowanych czynnikami biologicznymi lub socjokulturowymi
Prace Piageta przyczyniły się do wzrostu wiedzy o rozwoju poznawczym i zmieniły tradycyjny obraz dziecka, wskazując że od samego początku poszukuje ono symulacji i organizuje doświadczenie gromadzone w relacjach z otoczeniem Zainspirował wielu badaczy, jego poglądy spotkały się jednak z krytyką dotyczącą istotnych kwestii. Podważa się założenie teorii Piageta, że rozwój poznawczy ma charakter stadialny. Badacze natomiast dowodzą, że rozwój poznawczy jest procesem ciągłym, a zmiany nie dokonują się w sposób skokowy i nagły. Wykazano, że poziom rozwoju myślenia jaki jednostka przejawia, zależy od jej doświadczeń z określonymi zadaniami, lub zadaniami o określonej treści, a także od sposobu w jaki badacz zaprezentował zadanie. Wyniki badań dowodzą, że niepowodzenia badanych w piagetowskich zadaniach są często spowodowane niezrozumieniem pytań i poleceń, a nie niezdolnością do stosowania określonego sposobu myślenia.