4672949081

nie znajduje zatrudnienia w nowoczesnych zakładach czy usługach. Pracodawcy wolą zatrudniać młodych i lepiej wykształconych pracowników, średnia stopa bezrobocia w regionie sięga 10,6%.

Ukraina - współczesne przemiany społeczne i gospodarcze

Ukraina w obecnym kształcie powstała w 1991 r., jako jedno z państw utworzonych z byłego ZSRR. Pod względem powierzchni zajmuje obecnie drugie miejsce w Europie {po Rosji). Posiada nizinną rzeźbę terenu i łagodny klimat. Prawic 70% powierzchni kraju zajmują użytki rolne. W dużej mierze są to grunty orne wykorzystujące gleby czarno-ziemy powstałe na grubych pokrywach lessowych. W latach 30. XX w. rolnictwo Ukrainy zostało skoloktywizowane. Państwowe gospodarstwa rolne, tzw. sowchozy, i rolnicze spółdzielnie produkcyjne, tzw. kołchozy, w znacznej większości nie radzą sobie w warunkach wolnego rynku. Powoduje to znaczny spadek produkcji rolnej, wzrost cen żywności i bezrobocia na wsi. W ramach Związku Radzieckiego wszystkie jego byłe republiki byty ze sobą mocno powiązane gospodarczo. Rząd centralny starał się w ten sposób uzależnić wszystkie regiony wzajemnie od siebie, zwłaszcza zaś od Rosji. Odłączenie się od ZSRR i przemiany ustrojowe na wolnej Ukrainie spowodowały upadek wielu zakładów przemysłowych. To z kolei stało się przyczyną wzrostu bezrobocia i obniżenia poziomu życia po uzyskaniu niepodległości.

Kolektywizacja wsi - przymusowe pozbawienie chłopów własnej ziemi i utworzenie z niej gospodarstw państwowych lub spółdzielczych.

ii i

Trudne warunki życia, brak prorodzinnej, finansowej i społecznej polityki państwa powoduje, że liczba ludności Ukrainy cały czas maleje. Przyrost naturalny jest ciągle ujemny, a imigracja nieznaczna. Dodatkowo sytuacja polityczna na przełomie XX i XXI w. także daleka jest od stabilizacji, od 2014 r. Ukraina jest zaangażowana w konflikt zbrojny, co powoduje obniżenie produkcji przemysłowej i pogłębianie się kryzysu gospodarczego. Walki toczą się nie tylko na Półwyspie Krymskim, ale też na wschodzie Ukrainy, w oczywisty sposób wpływa to negatywnie na atrakcyjność turystyczną tego regionu. Dużym problemem współczesnej Ukrainy jest emigracja ekonomiczna. Szacuje się, że w latach 2015-2017 Ukrainę opuściło ponad 4 miliony osób, z czego 40% pracuje w Polsce. Wszystkie te czynniki: gospodarcze, społeczne i polityczne (ogólne zubożenie społeczeństwa, utrudniony dostęp do towarów, brak pracy itd.) powodują, że ten wielki powierzchniowo i ludnościowo kraj ma jeszcze przed sobą długą drogę do osiągnięcia poziomu potęgi gospodarczej.

Rosja - zróżnicowanie przyrodnicze,

narodowościowe, kulturowe i gospodarcze

Rosja jest najbardziej rozległym państwem świata, zajmuje 17,1 min km^ł, co stanowi 1/8 powierzchni Ziemi. Skutkuje to znacznym zróżnicowaniem środowiska naturalnego, a co za tym idzie, także cech demograficznych, kulturowych i gospodarki. Około 1/4 terytorium Rosji leży w Europie, pozostała część w Azji. Sąsiaduje ona z 14 państwami.

Środowisko przyrodnicze Rosji charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem wysokości bezwzględnej: najwyższy punkt to Elbrus (S642 m n.p.m., Kaukaz); najniższy - depresja nad Morzem Kaspijskim (28 m p.p.m); średnia wysokość bezwzględna wynosi ponad 400 m n.p.m. Klimat Rosji obejmuje trzy strefy (patrząc od północy): okołobiegunową, umiarkowaną i podzwrotnikową, na przeważającym obszarze typu kontynentalnego.

W syberyjskiej części Rosji notowane są najniższe temperatury na stale zamieszkanym lądzie: minimum obserwuje się w miejscowości Ojmiakon na Syberii, gdzie zanotowano temperaturę -68*C (1964).

Opady są zróżnicowane: od S00-700 mm w europejskiej części Rosji i na Syberii Zachodniej do około 200-300 mm na Syberii Wschodniej. Najwyższe opady notowane są na Kaukazie i na wybrzeżu półwyspu Kamczatka.

Rosja należy do zlewisk Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Spokojnego i Morza (Oceanu) Arktycznego. Znaczna część jej obszaru to tereny bezodpływowe, należące do zlewiska Morza Kaspijskiego. Uchodzi do niego m.in. najdłuższa rzeka Europy - Wołga.

Główne jeziora na terenie Rosji to: najgłębsze jezioro świata oraz jezioro o największej powierzchni na świecie, czyli Bajkał (1642 m głębokości). Morze Kaspijskie (pow. około 370 tys. km', czyli więcej niż Polska) i największe powierzchniowo jeziora Europy, Ładoga i Onega.

8agna zajmują aż 12% powierzchni kraju. Wieczna zmarzlina zajmuje powierzchnię ponad 11 min. km'; na arktycznych wyspach i w wysokich górach występują lodowce. W Rosji można spotkać wszystkie formacje roślinne charakterystyczne dla Europy, a takie pustynie i półpustynic.