Pojecie przestrzegania prawa
Normy bezpośrednio kształtujące sytuację prawną adresatów, kształtują prawa i obowiązki bez potrzeby ustanawiania dodatkowych aktów oprócz tych norm. Jest ich dużo w różnych gałęziach prawa. Ten sposób regulacji szczególne miejsce ma w obszarze pr. administracyjnego, ponieważ obszar tej gałęzi prawa składa się z największej ilości norm prawa. Przepisy te prawa i obowiązki wyznaczają z momentem ustanowienia normy i wejścia ustawy, czy rozporządzenia wżycie, bez potrzeby dalszych działań, w postaci stosowania prawa i wydawania decyzji. Jest to około 70% ogółu regulacji prawa administracyjnego, np. zasady ruchu drogowego, samo opodatkowanie przez obywateli.
Stanowienie norm bezpośrednio kształtujących podlega postulatom, skierowanym do tych, którzy uczestniczą w procesach legislacyjnych na różnych szczeblach administracji rządowej, a zwłaszcza samorządowej:
- by rozważnie korzystać z tej metody kreowania uprawnień i obowiązków, ze względu na nie/możliwość wyegzekwowania prawa,
- musi być tak ustanowione, aby było zrozumiałe dla obywateli
- nie wolno tworzyć prawa, które już zostało wytworzone, dotyczy szczególnie źródeł prawa miejscowego, które są często powtórzeniem tego, co zapisane w ustawie, i z tego względu nieważne,
- posługiwanie się właściwym językiem używanej terminologii, budowy zdań.
Przestrzeganie prawa. Zainteresowanie państwa (od Sejmu do wójta, rady gminy) nie może kończyć się i nie kończy się w momencie wydania przepisu, organ, który ustanawia prawo odpowiada za realizację tego prawa. To oznacza dla prawodawcy, że jeśli prawo ustanowi, to musi przewidzieć w tym prawie, w tym samym akcie albo w innym, organy właściwe do kontroli przestrzegania prawa, procedury kontroli i sankcje, żeby prawo zostało zaopatrzone w moc sprawczą, którą nadaje mu egzekucja prawa. Jeżeli tego zabraknie, to będzie to apel itp.
Pojecie kontroli przestrzegania prawa
Jeżeli mamy normę prawa administracyjnego bezpośrednio kształtującą sytuację prawną, a norma ta ustanawia obowiązek, to w ślad za tym obowiązkiem musi iść kontrola przestrzegania prawa. Czyli właściwe rzeczowo organy administracji publicznej muszą zostać powołane, oraz wyposażone w kompetencje do kontroli przestrzegania prawa. Faktycznie: jeżeli istnieje jakaś norma ustalająca obowiązek, to musi być jakaś norma, w tej gałęzi lub w systemie prawa, której można użyć dla wyegzekwowania obowiązku. Jeżeli jej nie ma, to jest to prawo niedoskonałe, nieegzekwowalne.