583997989

Tekst i zdjęcia: WOJCIECH JANKOWSKI

niowcy nie chcieli w*eU* Ku»z-tem 70 min. zł powstać miało » latach 1957—68, częściowo sposobem gospodarczym nowe u-zbrojenie dwóch pochylni, nowa hala na ich zapleczu, plac pre-fabrykacyjny, suwnice i dźwigi. Kpszt ten obejmował również przedłużenie pochylni, za krótkich na budowę większych statków.

Inwestycje miały dać dodatkową (ponadplanową) produkcję statków wielkości 12000 TDW. I tak od 1959 r. do 1965 r. pro jekt przewidywał wyprodukowanie łącznie 18 jednostek tego typu i zwodowanie 4 jeszcze nie wyposażonych kadłubów _rtj. (po ruszeniu „Wulkana⁴⁴ pełną parą) — 4 statki i 4 kadłuby rocznie. Do prac przy budowie 12-tysięcz-ników miały być oczywiście wykorzystane również hale produkcyjne „Odry⁴⁴.

Wyniki gospodarcze, podane w projekcie, wyglądały bardzo zachęcająco. Wartość produkcji „Wulkana*⁴ obliczono na ponad 2.500 min. zł a zyski na około 125.000.000 zł. Wzrost zdolności

W pamiętnych dniach października 1956 r. Wybrzeże obiegła o-powieść o zapomnianej, od dawna bezczynnej szczecińskiej stoczni „Wulkan*⁴. Opowieść ta, powtarzana w różnych wersjach, nabrała fantastycznego charakteru. Wyobraźnia ludzka, poparta legendą, opisywała gigantyczne, puste pochylnie, olbrzymie hale i dźwigi, które od lat nie uniosły ani kilograma stali. Wkrótce stocznia urosła do rozmiarów symbolu złej gospodarki, błędów przeszłości — stała się miarą ludzkiej krzywdy.

*

DWIE STOCZNIE

'H

W Szczecinie znalazłem się w pierwszych dniach grudnia.

Słonecznego poranka zawędro-. wałem na osnute w mgłach i dymach nabrzeże stoczni „Odra‘* — obok huty, największego zakładu przemysłowego Szczecina. Wzdłuż nabrzeża stało kilka, budowanych tu seryjnie, węglow-ców typu B-32 o nośności 3.200 TDW. Stocznia wypuściła w ciągu ostatnich lat ponad dwadzieścia jednostek tej wielkości, w tym 10 sztuk w ub. roku. Zakłady stoczniowe rozwijają się, powstają nowe hale produkcyjne i już obecnie wydajność ich ograniczana jest przepustowością pochylni. Potencjał produkcyjny stoczni wykorzystany jest w około 60%.

Poważnym hamulcem produkcji kadłubowej jest w istocie przepustowość 2 spośród 4 posiadanych przez „Odrę⁴⁴ pochylni, które w latach powojennych zostały przebudowane z półdo-kowych — wchodzących głęboko w kanał wodny — na otwarte, przesunięte na nabrzeże. Stało się to wbrew zdrowemu rozsądkowi, wbrew opinii powołanej komisji fachowców i samej stoczni. Odpowiedzialność za ten stan ponoszą ludzie, którzy w atmosferze gróźb, nakazali przebudowę pochylni, likwidując tym samym na ich^ zapleczu konieczne dla właściwej organizacji produkcji place prefabrykacyj-ne. Był okres, że prefabrykaty trzeba było dowozić pływającym dźwigiem z położonej po drugiej stronie kanału wyspy gdzie czasowo zorganizowano „zaplecze pochylni⁴⁴. Obecnie dostarczanie elementów^T prefabrykowanych na pochylnię jest nadal utrudnione. Cierpi na tym organizacja całej produkcji stoczniowej, a więc także praca na dwóch pozostałych pochylniach typu półdokowego, które cudem uniknęły losu swych sióstr, dzięki czemu są o wiele wydajniejsze.

Troska o pełne wykorzystanie istniejącego potencjału produkcyjnego hal, zmusiła stoczniowców do poszukiwania nowych pochylni. Obok „Odry“, tuż za wątłym płotem znajduje się, zarośnięta gęstymi krzakami, stocznia „Wulkan⁴⁴. Jej żelbetowe pochylnie stoją bezczynnie, strasząc przypadkowych przechodniów pokracznym kształtem małej łodzi podwodnej wyciągniętej tu przed laty na brzeg. Wnioski nasuwały się same, tym bardziej, że „Wulkan⁴⁴ otaczała legenda dawnej świetności. Wszak Niemcy budowali na niej wielkie transatlantyki pasażerskie i pancerniki o wyporności do ...22.000 ton. Wiadomości te stały się natchnieniem dla grupy młodych i zapalonych inżynierów „Odry⁴⁴.

Powstał wstępny projekt odbudowy „Wulkana⁴⁴ i włączenia go do produkcji „Odry*⁴. Stocz-

Teren „Wulkana*⁴ zaczynają porastać trawy, przy pochylniach piętrzą się sterty żużla i nawianego przez wiatr piasku.

Na zniszczonej żelbetowej pochylni straszy przypadkowych przechodniów pokraczny kształt małego

okrętu podwodnego, wyciągniętego niegdyś na brzeg.

przewozowej PMH o 228.000 TDW miał przynieść dalsze 18.000.000 dolarów. Do tego dochodzi wartość planowanej produkcji „Odry⁴⁴ (w pierwszej pięciolatce 3 statków 6500 TDW i 5 — 3200 TDW).

„WULKAN⁴⁴ POD RENTGENEM

Projekt wydawał się za ładny, by mógł być prawdziwy. Nie mniej gorący i szczery entuzjazm ludzi, którzy go stworzyli, był przekonywający i w owym czasie jedyne zastrzeżenia, jakie się nasuwały, to zbyt niskie, jak na obecny opłakany stan „Wulkana⁴⁴, koszty inwestycji. Opinia lokalnej prasy w tej sprawie była zgodna — oceniła ona projekt bardzo pozytywnie. Jedynie sporadyczne głosy przeciwstawiały się jego realizacji. Postanowiłem się z nimi zapoznać.

Ze strzępków notatek, ogłoszeń

-