6551262191

uszeregowanymi cuchami Stosującjc np wobec uczniów, ..po/o^ajcrny mciwjj. domi tego - jak pis/c M Ptlfcicwcz ()973d. *. IW i n.) - czy ci / nich. którzy zajmują wysokie pozycjo w szeregu, charakteryzują sic rzeczywiście (nic tylko w stosunku do innych c/J^nków danej grapy) silnym natężeniem dane; cechy, a osoby zajmujące dolne partie niskim Zdar/yv^l się może na przykład, że najgor-s/y uczeń / jedne; klasy może być znacznie lepszym uczniem od najlepszego / klasy innej (równoległej), mimo 1/ tamten jest pierwszy w swojej klasie, a ten ostatni w grapie drogiej" Ponadto badania socjoroctryc/nc, za pomocą klasycznej techniki J.L. Moreno 1 techniki „Zgadnij ktoT* ..mc obejmują «calcj badanej po-pubejt*. <dcirująo» jakby tylko wierzchołki hierarchii, pomijając 60-90% populacji Dow iadujemy się za ich pomocą tylko, kto jest najbardziej lub najmniej atrakcyjny dla danej osoby, nic znamy zaś ani jej stosunku do pozostałych członków grupy. ani stopnia tej atrakcyjności" (M. Pilkicwicz. 1973d. s. 201).

Przeprowadzając badania socjoinctryc/nc, warto tez pamiętać. że ich wartość poznawcza zależy mc tylko od poprawnie sformułowanego pytania (kryterium) socjomctry eznego t sposobu jego wykorzystania, lecz także od odwoływania się do u ięcęj niż jednej tylko techniki socjomctryczncj Każda z nich bow iem pozwala poznać nieco inny aspekt nieformalnej struktury grupy.

Z powodu zasygnalizowanych i innych ograniczeń poznawczych metody socjomctryczncj warto bezsprzecznie stosować ją wespół z innymi metodami badań pcdagogłcznych, zwłaszcza mctodąobsc/wacji i metodą sondażu ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych rozmów z członkami badanej grupy

VII. ANALIZA DOKUMENTÓW

IX. i/.k!/icj na ogól stosowanej metody - w porównaniu / przedstawiony-im dotychczas metodami badań pedagogicznych - należy anal,/a dokumentów W liltKic t/cc/y jednak używa Me )ej c/ęścicj. niż mc to na ogół przypuszcza \V niemal każdym przedsięwzięciu badaw czym odwołujemy się do jakichś dokumentów i podejmujemy próbę ich analizy. Są nimi często teksty naukowe dotyczące bezpośrednio lub pośrednio interesującego nas problemu badawczego Teksty takie »ą coraz częściej nieodłącznym i głównym źródłem informacji, ro podstawie których dokonuje mc poszukiwań naukowo-badawczych Wykorzystuje się je także niejednokrotnie w interpretacji wyników badań otrzymanych za pomocą innych mz analiza dokumentów. metod czy technik badawczych Wprawdzie wykorzystywanie tekstów naukowych jedynie jako dodatkow ego wspatcia naukowego wspomnianych wyników trudno nazwać analizą dokumentów w ścisłym znaczeniu lego słowa, jednak stanowi ono pr/ynamnicj pew ną jej namiastkę Tak więc chociażby z powyższych powodów warto zapoznać się z analizą dokumentów nieco bliżej.

,drugiej strony błędem byłoby z pewnością uznawanie analizy dokumentów za metodę w pełni wystarczającą i godną wszelkiej preferencji Słusznie przypisuje się jej charakter metody raczej uzupełniającej niż samowystarczalnej czy wiodącej. Bywa tak szczególnie z pow odu trudności w jednoznacznej interpretacji dostępnych badaczowi dokumentów, a tym samym w wykazaniu trafności i rzetelności dokonywanej analizy

Przedstaw iona tutaj analiza dokumentów daleka jest od wyczerpującego omówienia. W opisie jej ogranisvam się głównie do ukazania lego. co rozumie się przez nią i jakich dotyczy ona dokumentów oraz co jest miarą ich autentyczności i w iarygodności. Ponadto dokonuję przeglądu niektórych technik analizy dokumentów ze szczególnym uwzględnieniem analizy wypracow ań, dzienników i rysunków. W części końcowej omawiam mocne i słabe strony analizy dokumentów.

1. Rozumienie analizy dokumentów

Nazwy zamienne analizy dokumentów

Analiza dokumentów na użytek badań pedagogicznych w ystępuje także pod mzwą analizy wytworów pracy, rozumianych jako ..wszelkie obiektywne przedmioty będące wynikiem ludzkiej działalności", związanej zarówno z. nauką.

211