Rodzaje kół zębatych i ich zastosowanie:
Koło zębate jest to część mechanizmu lub maszyny, służąca do przenoszenia ruchu bez poślizgu za pomocą zębów rozmieszczonych na obwodach dwóch współpracujących kół. Koło zębate składa się z wieńca zębatego oraz części łączących wieniec z wałem lub piastą. Koła zębate stosuje się głównie w przekładniach zębatych.
Zależnie od kształtu wieńca, koła zębate dzielimy na:
• Koła walcowe:
o o zębach prostych - prosta technika wykonania, hałaśliwe o o zębach skośnych - większa liczba zębów w zazębieniu, mniej hałaśliwe o o zębach daszkowych - nie ma obciążeń podłużnych, ciche, dużo zębów o o zębach łukowych
• Koła stożkowe:
o o zębach prostych o o zębach skośnych o o zębach łukowych
Zarówno koła walcowe jak i stożkowe mogą mieć uzębienie zewnętrzne jak i wewnętrzne.
Rodzaje przekładni zębatych i ich zastosowanie:
Para lub większa liczba zazębiających się ze sobą kół zębatych tworzy przekładnię zębatą.
Przekładnie rozróżnia się ze względu na:
• Ilość stopni:
o przekładnia jednostopniowa o przekładnia wielostopniowa
• Umiejscowienie zazębienia:
o zazębienie zewnętrzne o zazębienie wewnętrzne
• Rodzaj przenoszonego ruchu:
o przekładnia obrotowa - uczestniczą w niej dwa koła zębate o przekładnia liniowa - koło zębate współpracuje z listwą zębatą tzw. zębatką.
• Wzajemne usytuowanie osi obrotu:
o przekładnia czołowa - w której obie osie obrotu leżą w jednej płaszczyźnie. Takie przekładnie występują w dwóch odmianach:
■ przekładnia walcowa
■ przekładnia stożkowa
o przekładnia śrubowa (zębata) - w której osie obrotu leżą w dwóch różnych płaszczyznach. Takie przekładnie występują w dwóch odmianach:
■ przekładnia hiperboloidalna (o osiach zwichrowanych)
■ przekładnia ślimakowa (o osiach prostopadłych)