6827069235

Cele edukacji ekologicznej

Obserwowany od końca XIX wieku dynamiczny rozwój przemysłu i rolnictwa wraz z eksplozją demograficzną stały się przyczyną nadmiernego wykorzystywania zasobów naturalnych Ziemi oraz rabunkowej gospodarki zasobami odnawialnymi prowadzących do dewastacji środowiska. Pogarszający się stan miejsca, w którym żyje człowiek, oraz świadomość sytuacji zagrożenia, którego ludzkość jest w stanie uniknąć, zmieniając postępowanie wobec siebie i przyrody, wpłynęły na konieczność dostrzeżenia i potraktowania spraw ochrony środowiska jako jednego z podstawowych czynników determinujących dalszy rozwój społeczeństw. W dokumencie Polityka Ekologiczna Państwa (1991) określono, iż Polska winna podążać drogą trwałego i zrównoważonego rozwoju. Podobną wizję przemian społeczno-gospodarczych, z ukazaniem ról poszczególnych grup społecznych, przedstawiają dokumenty sygnowane przez Polskę podczas Konferencji Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) pt. Środowisko i Rozwój w Rio de Janeiro (1992), a zwłaszcza Agenda    21    (Globalny    Program    Działań).    W dokumencie tym

określono: środowisko, ekonomię i społeczeństwo jako wzajemnie powiązane, podstawowe elementy trwałego i zrównoważonego rozwoju. Głównym przesłaniem tej idei jest zależność i wzajemne uwarunkowania ochrony środowiska, wzrostu ekonomicznego i rozwoju człowieka (zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym) [Ministerstwo Środowiska 2001], Rozwój taki, zwany też ekorozwojem, powinien być rozumiany jako całokształt harmonijnych działań człowieka, korzystającego z zasobów środowiska przyrodniczego w sposób racjonalny, odpowiedzialny oraz gwarantujący ich zachowanie dla przyszłych pokoleń [Ministerstwo Środowiska 2001],

Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju obejmuje następujące cele [Ministerstwo Środowiska 2001]:

1.    Kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowania społeczeństwa wzajemnie powiązanymi kwestiami ekonomicznymi, społecznymi, politycznymi i ekologicznymi.

2.    Umożliwienie każdemu człowiekowi zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych dla poprawy stanu środowiska.

3.    Tworzenie nowych wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i przekonań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających troskę o jakość środowiska.

Osiąganie tak określonych celów wymaga:

1.    Uznania, iż edukacja ekologiczna jest jednym z podstawowych warunków realizacji polityki ekologicznej państwa.

2.    Wprowadzenia elementów edukacji ekologicznej do wszystkich sfer życia społecznego, przy jednoczesnym respektowaniu i wykorzystaniu wartości kulturowych, etycznych i religijnych.

3.    Zapewnienia dostępu społeczeństwa do informacji o stanie środowiska przyrodniczego i edukacji ekologicznej.

4.    Uznania, że edukacja ekologiczna jest podstawowym warunkiem zmiany konsumpcyjnego modelu społeczeństwa.

„Według grupy Global Leaders for Tomorrow Environmental Task Force z Columbia University, która na Światowe Forum Gospodarcze 2002 dostarczyła drugi raport z prac nad Wskaźnikiem Zrównoważonego Rozwoju (Environmental Sustainability lndex, EŚI), w zakresie dbałości o środowisko Polska zajmuje pozycję 87. na 142 kraje sklasyfikowane (rok wcześniej była to pozycja 58.).” [Hałat 2002]

„Tymczasem wiadomo, że Polacy wymierają, gdyż według ocen ONZ populacja Polski z 38,6 min w 2000 r. spadnie do 38 min już w 2015 r.; co godzina 12 z nas dowiaduje się, że ma raka, a 9 z tego powodu umiera, przy czym 1/3 przypadków dotyczy osób poniżej 60. roku życia; około miliona par cierpi na niepłodność, narasta częstość wad rozwojowych i upośledzeń, zaś pomimo drastycznego spadku urodzeń - a tym samym łatwiejszej opieki położniczej - utrzymuje się wysoka liczba dzieci przychodzących na świat z niską wagą urodzeniową; 15 -20 proc. Polaków ma stałe objawy schorzeń alergicznych, a sporadyczne reakcje niepożądane na alergeny i czynniki drażniące mają charakter epidemii narastającej szybciej niż w innych krajach.” [Hałat 2002],

Ekologia

Ekologia jest nauką biologiczną. Pojęcie ekologia wprowadził E. Haeckel w roku 1869, określając ekologię jako naukę o wpływie środowiska na ustroje żywe i ich wzajemnych zależnościach. Dzisiaj dodaje się: „oraz oddziaływania tych ustrojów na środowisko” [Kurnatowska 1997], Synonimem Nauki Ekologia jest Bionomika.