6830720292

Zróżnicowanie uczestników stosunków międzynarodowych

Kryteria wyodrębniania uczestników stosunków międzynarodowych

■    Kluczowe kryterium - charakter podmiotów uczestniczących - decydujący o specyfice ich położenia międzynarodowego i aktywności

■    Dwie podstawowe grupy uczestników stosunków międzynarodowych; państwa i uczestnicy niepaństwowi (pozapaństwowi)

Uczestnicy niepaństwowi (pozapaństwowi)

■    Narody

■    Zbiorowe podmioty międzypaństwowe - organizacje międzyrządowe, Unia Europejska, inne luźniejsze związki państw

■    Zbiorowe podmioty między społeczne (prywatne) o charakterze niekomercyjnym -międzynarodowe organizacje pozarządowe, mchy i sieci międzyspołeczne, fundacje, kościoły, organizacje terrorystyczne

■    Zbiorowe podmioty gospodarcze (komercyjne) - przedsiębiorstwa, grupy przestępcze

■    Prywatne i subpaństwowe (terytorialne) podmioty krajowe (partie polityczne, organizacje społeczne, osoby fizyczne, regiony, miasta)

Państwa

■    Najważniejszy (centralny) uczestnik stosunków międzynarodowych

■    Państwa są elementarnymi jednostkami środowiska międzynarodowego i równocześnie najwyżej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi, mającymi pad swoim zwierzchnictwem jednostki i grapy społeczne

■    Pozostałe podmioty działają w cieniu państw, za ich pośrednictwem, przyzwoleniem (wyraźnym lub milczącym)

■    Stosunki między państwami są fundamentem całości stosunków międzynarodowych, decydujących o ich charakterze, stanie i rozwoju

■    Państwo to suwerenna organizacja terytorialno-polityczna

■    Składa się z trzech elementów konstytutywnych: ludności, terytorium, władzy

■    Suwerenność oznacza, że państwo stanowi odrębną i niezależną jednostkę geopolityczną, która sama sobą włada i sama za siebie odpowiada

■    Ponosi wyłączną odpowiedzialność za to co dzieje się na jego terytorium

■    Niezależnie i samodzielnie definiuje, reprezentuje i realizuje swoje interesy na arenie międzynarodowej

■    Uczestnictwo państwa w stosunkach międzynarodowych uznaje się za pierwotne

■    Wynika z samego faktu istnienia, a nie z nadania przez czynnik zewnętrzny

■    Państwo uzyskuje zdolność do aktywności międzynarodowej z chwilą powstania

■    Przedmiot aktywności międzynarodowej państwa jest w zasadzie nieograniczony

■    Formy aktywności międzynarodowej państwa: utrzymywanie stosunków z innymi uczestnikami, współtworzenie organizacji międzynarodowych, udział w konferencjach międzynarodowych, korzystanie ze środków pokoj owego rozwiązywania sporów, w tym z sadów międzynarodowych, a także sił zbrojnych

■    Państwa z istoty swej są potencjalnie jednakowymi uczestnikami stosunków międzynarodowych...

■    .. .w praktyce zakres ich zdolności da działań międzynarodowych jest zróżnicowany i zależy od czynników wewnętrznych i zewnętrznych

Potencjał państwa

■    Zakres efektywnej zdolności do działań międzynarodowych jest pochodną potencjału państwa, jego zasobów materialnych i ludzkich (ilościowych i jakościowych)

■    Im większe i wszechstronniej rozwinięte zasoby tym większe możliwości działania

■    Potencjał państwa ma znaczenie względne, odnoszony jest do potencjału innych państw i globalnej dystrybucji zasobów

■    Największe możliwości działania mają te państwa które dominują w kluczowych dziedzinach zwłaszcza wojskowej i gospodarczej