RELIGIE I FUNDAMENTALIZMY RELIGIJNE :
Po raz pierwszy „fundamentalizm" religijny pojawił się w amerykańskim środowisku protestanckim na początku XX wieku. Niektórzy z protestantów nazywali siebie „fundamentalistami", aby odróżnić się od opozycyjnych liberałów, którzy według nich całkowicie wypaczyli wiarę chrześcijańską. Głównym postulatem wysuwanym przez nich był powrót do źródeł chrześcijaństwa tj. do literalnej interpretacji Pisma Świętego.
Tendencje fu ndamen tali styczne są obecne w każdej religii, natomiast każdy fundamentalizm ma swoją własną specyfikę, rządzi się innymi prawami.
Fundamentalizm religijny jest tendencją w łonie religii, która jest reakcją na twory nowoczesności (jak na przykład modernizm, liberalizm, sekularyzacja, materializm, indywidualizacja), wyrażającą się niezgodą na zwiększającą się wolność jednostki oraz poczucie zagrożenia i niepewności we współczesnym świecie. Jest nieodłącznie związany z kryzysem kultury, tradycji, tożsamości narodowej (etnicznej) i religijnej.
Charakteryzuje się rygorystycznym przestrzeganiem doktryny, wyraża potrzebę absolutnego i niepodważalnego autorytetu w postaci literalnie odczytywanych Świętych Ksiąg lub charyzmatycznego przywódcy religijnego, dzięki czemu dostarczany jest gotowy wzorzec postępowania. Od strony zewnętrznej fundamentalizm charakteryzuje prozelityzm, zaangażowanie polityczno-ekonomiczne, tworzenie różnego rodzaju organizacji w celu rozpowszechniania swojej działalności oraz postulat stworzenia teokratycznego rządu legitymizującego się odwołaniem do źródeł wiary, czyli Ksiąg Świętych
TALIBOWIE:
Nazwa skrajnego islamskiego ugrupowania afgańskiego, które powstało po upadku rządów komunistów w Afganistanie (1992). Wstępowali do niego Pasztunowie, sunniccy uczniowie medres, rozrzuconych na granicy pakistańsko-afgańskiej, wiążących edukację religijną z wychowaniem militarnym. Do szkół przyjmowano głównie sieroty, kształcąc je na fanatycznych wyznawców islamu. Wspierani przez Arabię Saudyjską i Pakistan.
Ugrupowanie zostało ukształtowane ostatecznie w 1994, kiedy wypowiedziało wojnę mudżahedinom, zwolennikom ówczesnego prezydenta B. Rabbaniego (obalony 1996). 1997 talibowie kontrolowali prawie 90% Afganistanu. Wielu lokalnych dowódców przyłączało się do talibów i swoimi oddziałami wzmacniali ich wojsko. Tak stało się np. z dawnym komunistycznym generałem Ubajdullahem, który został talibańskim ministrem wojny, czy też byłym komunistycznym ministrem wojny Tanaim.
Po zdobyciu Kabulu (1997) talibowie zabronili wszelkich rozrywek, telewizji, hazardu. Wyrazem skrajnego ikonoklazmu było zniszczenie 2001 największego na świecie posągu Buddy w Bamjanie. Przeciwnicy polityczni talibów zostali wymordowaniu lub uciekli za granicę. Wspólnota międzynarodowa nie uznawała talibskich rządów (uznał je jedynie sąsiedni Pakistan). Talibowie udzielali poparcia wszystkim organizacjom islamskim walczącym z "niewiernymi", także ugrupowaniom skrajnie terrorystycznym. Od 1996 na terenie Afganistanu przebywał Osama ben Laden, organizując i umacniając swoją siatkę terrorystyczną - Al-Kaidę.