czynności. U pacjentów typu Graphites obserwuje się skłonność do nadwagi, a nawet otyłości. Są wrażliwi na zimno, skłonni do niestrawności i do zaparć, charakterystycznych dla tego leku. Skórą mają najczęściej suchą, popękaną, łuszczącą się. Smutni, melancholijni, mają trudności z podejmowaniem decyzji, są niespokojni, lękliwi, nadmiernie wrażliwi. Cechuje ich płaczliwość, niezdecydowanie. Jak pisze
J. Scholten: „Niepewność, kim naprawdę był ojciec, jest przyczyną niepewności dotyczącej wartości życiowych. Za tym idą dwa możliwe typy reakcji Grap-hites: albo tkwienie w niepewności, albo pracoholizm”. W. B. Jonas i J. Jacobs podają: „(...] depresje. Pogorszenie przy muzyce [muzyka może doprowadzić do płaczu jak u pacjenta typu Thuja -przyp. autora], zmienne nastroje, bezsenność [...]”. G. Vithoulkas natomiast pisze: „Graphites ma słabą pamięć, zwłaszcza niedawnych wydarzeń. Dochodzi do pustki intelektualnej, zupełnego braku myśli. Odczuwa to, jakby nic się nie działo w głowie, czasem jako przepełnienie w głowie. Z przytępieniem wiąże się niezdecydowanie, brak możliwości podejmowania decyzji. Kiedy zaczynają zdawać sobie sprawę z niesprawności swego umysłu, dochodzi do rozwoju różnych lęków”. Przede wszystkim jest to lęk przed nieszczęściem, że przydarzy się coś złego. Obawy te nasilają się rano. Graphites nie lubi soli, słodyczy, ryb. N. S. Hutchingsowie piszą, że: „[...] lek jest przydatny w terapii dolegliwości wywołanych strachem i zmartwieniem. Choremu stale towarzyszy uczucie niepokoju”.
Gratiola officinalis — ten „mały lek” homeopatyczny D. Demarąue poleca przy wywołanych piciem nadmiernych ilości zimnych napojów letnich biegunkach u dzieci. Często używa się go naprzemiennie z Chiną. U G. Leibolda czytamy ponadto: „Obszar działania — nerwy naczynioruchowe. Psyche — niepokój, wahania nastroju, niezdolność do pracy umysłowej. Symptomy wiodące to: dolegliwości trawienne, zawroty głowy ze złym nastrojem
0 charakterze depresyjnym. Pogorszenie przy ruchu
1 pojedzeniu. Poprawa na świeżym powietrzu”.
Helloborus niger — J. Jouanny poleca ów środek głównie w terapii przewlekłych schorzeń mózgu, w zaburzeniach traumatycznych lub emocjonalnych.
K. H. Illing stosuje Helloborus wf chorobach serca. Lek ma też działanie moczopędne. Przydatny przy uczuciu strachu w okolicy serca i szybkim, słabym, wypadającym tętnie, stanie zapaści z uczuciem zimna i zimnym potem. DHU zaleca opisywany tu lek przy nocnych lękach u dzieci, którym towarzyszą koszmarne sny i osłabienie pamięci. Według J. T. Kenta i H. Barthela, Helloborus wskazany jest po bardzo silnym szoku psychicznym, gdy pacjenci wydają się niecałkiem przytomni. Ruchy mają automatyczne i mimowolne (pocieranie nosa, skubanie pościeli). Często wydychają jak ci typu Ignatia. Poprawa następuje w cieple. Objawy towarzyszące wyżej opisanym to osłabienie diurezy lub bezmocz w ostrych stanach infekcyjnych (D. Demarąue i in.).
Hepar sulfuris — zapisywany na stany zapalne i procesy ropne. M. L. Tylcr twierdzi, że podatnego nań człowieka charakteryzuje: „Wielki niepokój, zwłaszcza wieczorem. Zrywanie się ze snu z powodu okropnych snów. Sny o niebezpieczeństwie, niepokoju”. Pacjent tu opisywany bywa nadmiernie wra-żliwy na otoczenie, na rozmaite bodźce, na ból i dotyk. Irytują go drobiazgi. Impulsywny, zwiaszcza w chorobie. Ma cuchnący oddech. Nie znosi przeciągu, chce, by stale było mu ciepło, zimno pogarsza jego stan.
Hydrophobinum (Lysinum) — wyczerpująco opisał G. Vit.houlkas. W obrazie tego leku spotykamy lęki i fobie wywołane dźwiękiem płynącej wody, odbiciem w lustrze, lęk przed utratą zmysłów, lęk przed nożami, przed psami oraz niepokój wywołany dźwiękiem bijących dzwonów. Ten sam autor zwraca uwagę na nadwrażliwość u pacjenta typu Hydrophobinum wyrażającą się przeczuciami, zdolnościami prorokowania, przewidywaniami. Z tym wiąże się stan podniecenia, pobudzenia, ostrość rozumienia i błyskotliwość wypowiedzi. Często też możemy zauważyć u niego nieruchome, jakby nieobecne, spojrzenie, G. Vithoulkas do objawów' lękowych dodaje jeszcze agorafobie i klaustrofobic, lęk przed utknięciem gardle czegoś przy przełykaniu, przed zakrztuszeniem się, nawet gdy się nie je. Lęk przed chorobą psychiczną, przed samotnością. Pacjent chce, by ktoś stale był przy nim. Według E. Broussaliana dwa objawy wskazują na omawiany lek: apetyt na czekoladę, lęk przed w'odą, impuls, by okaleczyć się nożem trzymanym w ręku. Jus natomiast twierdzi, że dzieci z grupy Hydrophobinum łatwiej oddają mocz lub stolec, gdy słyszą lub widzą płynącą wodę z kranu.
Hyoscyamus niger — działa wybiórczo na ośrodkowy układ nerwowry, w mniejszym stopniu na układ krążenia i błon śluzowych. Osoby podatno na ów' lek cechuje niepokój, pobudzenie, nadmierna gadatliwość, zazdrość, podejrzliwość, a nawret halucynacje. D. Demarąue podaje, że charakterystyczną cechą pacjenta z tej grupy jest lubieżność i związana z nią nadmierna pobudliwość seksualna. M. L. Tyler tak pisze o uczuciach typu Hyoscyamus: „Strach przed w'odą. Chce być odkryty, chodzić nago. Mimowolne oddawanie stolca na skutek pobudzenia, zazdrości, nadmierny strach przed śmiercią. Chce uciekać, strach, że będzie sam, że będzie pogryziony, otruty lub sprzedany, zdradzony, zraniony. Nadzwyczajny strach, że będzie pożarty przez zwierzęta. Lęka się napojów', wody”. G. Vithoulkas dodaje: „Chory boi się wrody lub gdy usłyszy odgłos płynącej wody. Może to spowodować nietrzymanie moczu lub stolca, drgawki”. Hyoscyamus cierpi na szczególny rodzaj natrętnego myślenia o drobiazgach. Może u niego wystąpić bezgłos z przestrachu lub zdenerwowania. Również koszmary senne. DHU podaje, że lek skutecznie zwalcza lęki nocne u dzieci, kurcze padaczkowe, majaczenie z dużym niepokojem, gwałtownością.
Hypericum perforatum — jak poprzedni, tak i ten lek działa na ośrodkowy układ nerwrowy. Szczególnie przydatny przy wszelkich urazach zakończeń nerwowych i skóry. Leczy depresje po wstrząsie mózgu, stany lękowe. Korzystnie wpływa na neural-gie i zmiażdżone nerwy. W. B. Jonas i J. Jacobs dodają do tego strach przed upadkiem z wysokości. Chory ma apetyt na mleko i ciepłe napoje. Odczuwa pogorszenie przy dotyku, w ruchu, potrząsaniu oraz w zimnie i wilgoci, a poprawę po leżeniu w bezruchu.