Pedagogia - społeczne praktyki edukacyjne; dotyczy edukacyjnych, wychowawczych relacji między ludźmi. Wychowawcą może być każdy.
Instytucje (edukacyjne, opiekuńcze, wychowawcze, resocjalizacyjne) traktujemy jako takie placówki, które tkwią w pewnym kontekście, który jest nie bez znaczenia dla ich funkcjonowania. Rozpoznanie tego kontekstu dzięki koncepcji dziesięciościanu Zbigniewa Kwiecińskiego.
ANTROPOLOGIA KULTUROWA:
Antropologia klasyczna - socjalizacja jest traktowana jako proces przejmowania wzorów kultury przed młodsze pokolenie od starszego pokolenia za pośrednictwem mitów i rytuałów (Bratysław Malinowski). Proces korzystny dla jednostki, bo jednostka uczy się swojej kultury, jest korzystny też dla grupy, bo pozwala podtrzymać wypracowana wspólnym wysiłkiem kulturę.
Antropologia relatywistyczna/krytyczna - socjalizacja jest traktowana jako proces wytwarzania świadomości kultury (przejmujemy, uczymy się swojej kultury). Świadomość kultury polega również na refleksji nad tą kulturą, czyli uczymy się nie tylko tego co wypracowała grupa, ale poddajemy to refleksji, namysłowi pod kątem mechanizmu dystrybucji (jak ta kultura jest reprodukowana). Ta refleksja ma charakter krytyczny i odsłania nam pewien aspekt, którego do tej pory nie widzieliśmy -kolejne pokolenia zmieniają kulturę (poprzez refleksję). Socjalizacja - mechanizm przejmowania i modyfikowania wzorów.
TEN KRÓTKI PRZEGLĄD RÓŻNORAKICH DYSCYPLIN POD KĄTEM ICH SPOSOBÓW PODEJŚCIA DO SOCJALIZACJI POKAZUJE JAK NIEZMIERNIE ISTOTNE I SKOMPLIKOWANE JEST TO POJĘCIE. Każda z nich odsłania nieco inny aspekt. Psychologowie interesują się przede wszystkim kwestią mechanizmów rozwoju człowieka, socjologowie będą się interesowali relacją jednostka, a grupa. Antropolodzy będą się interesowali zawartością, treścią procesu przekazywania kultury.
RELACJA SOCJALIZACJA, A WYCHOWANIE .
Kto socjalizuje ? - grupa pierwotna (rodzina, opiekunowie, grupa rówieśnicza) socjalizuje.
Socjalizacja jest identyfikowana jako proces nieświadomy, bezplanowy, swobodny, niezamierzony. Wychowanie jest planowe, świadome, zorganizowane, zamierzone (socjologia klasyczna).
Kodyfikacja - kryterium, które pozwala nam rozróżnić socjalizacje i wychowanie. Socjalizacja nie jest skodyfikowana, a wychowanie tak. Wychowanie ma być kodyfikowanie, ponieważ instytucje, które spisują programy są w stanie poddać się kontroli zewnętrznej. Rodzina nie jest kontrolowana (przynajmniej pod tym względem), dlatego rodzice nie piszą programów.
Czy ma sens rozdzielanie socjalizacji i wychowania ? Jest to celowe na gruncie pedagogiki modernistycznej ponieważ precyzyjnie definiujemy tam pojęcia.
KONTEKST PROCESÓW SOCJALIZACYJNYCH
Jak budujemy wzorce socjalizacyjne ? Bo to jest w istocie model, pomysł teoretyczny zgodnie z którym próbujemy dyscyplinować realne tożsamości. Im bardziej tradycyjne społeczeństwo tym wzorce i modele poszczególnych ról społecznych są bardziej precyzyjnie i jednoznacznie określone, zdefiniowane. Dlaczego tak się dzieje ? Dlatego że społeczności tradycyjne są stosunkowo statyczne, mają nie za wiele kontaktów (albo wcale) z innymi społecznościami. W związku z tym wszystkie procesy socjalizacyjne wydają się nam bezwariantywne, po prostu nie mamy okazji obserwować innych modeli socjalizacji a skoro tak to przyjęty model socjalizacyjny (w naszej grupie) traktujemy jako jedyny możliwy. Z kolei im bardziej otwarte społeczeństwo, im tych wzorców więcej mamy okazję obserwować tym proces socjalizacji staje się bardziej sprawą wyboru, decyzji indywidualnych,