Pojęcie „rozwoju” jest pojęciem niejednoznacznym, niezwykle pojemnym, wieloaspektowym. Podchodząc do działalności rozwojowej (analogicznie jak do zmian i innowacji) można klasyfikować ją według różnych kryteriów10, m.in.:
1. Z uwagi na dziedzinę działalności wyróżniamy rozwój:
- funkcjonalny,
- przedmiotowy,
- technologiczny,
- organizacyjny.
2. Według stopnia oryginalności można wymienić rozwój:
- kreatywny (twórczy),
- imitujący (naśladowczy).
3. Biorąc pod uwagę skalę i horyzont czasowy można mówić o rozwoju:
- strategicznym, charakteryzującym się dużą skalą i długim okresem realizacji,
- taktycznym, charakteryzującym się małą skalą i krótkim czasem wdrożenia.
4. Rozwój z uwagi na poziom hierarchiczny podjęcia decyzji o wdrażaniu może być:
- planowy (odgórny, według Druckera - celowy), podejmowany z wyprzedzeniem
czasowym na wyższych szczeblach zarządzania,
- spontaniczny (oddolny), inicjowany przez pracowników szeregowych.
5. R. Żuber powołując się na A. Węgrzyna11 wskazuje również podział na rozwój:
- adaptacyjny, będący wynikiem działania firmy w zmiennym i burzliwym otoczeniu,
- antypacyjny, który stara się wyprzedzać zmiany w otoczeniu przedsiębiorstwa, oraz
- stopniowy (normalny),
- radykalny (rewolucyjny).
W naukach o zarządzaniu rozwój organizacji jest jednym z głównych celów jej istnienia, natomiast w zarządzaniu strategicznym długoterminowy rozwój stanowi najbardziej z oczekiwanych efektów obranej strategii12. Każde przedsiębiorstwo powinno dążyć do realizacji podstawowego celu, jakim jest jego rozwój. Zważywszy na fakt, iż istotą rozwoju jest zmiana istniejącego stanu rzeczy, rozwój dokonuje się poprzez stopniowe narastanie zmian ilościowych, następnie przechodzenie ich w zmiany jakościowe. Aby zmiana mogła
10 Żuber R.. Zarządzanie rozwojem przedsiębiorstwa. Teoria i praktyka, Wyd. Difin, Warszawa 2008, s. 14-15. " Węgrzyn A.. Benchmarking. Nowoczesna metoda doskonalenia przedsiębiorstwa. Wyd. Antykwa, Kluczbork-Wroelaw 2000.
12 Witek-Crabb A., Cykl życia strategii - rozważania na temat strategicznego rozwoju organizacji, [w:] Zarządzanie strategiczne w praktyce i teorii. Kaleta A., Moszkowicz K. (red.), Wyd. UE. Wrocław 2010. s. 473.
12