Technologia Żywności-Technologia Produktów Roślinnych
Powidła najczęściej produkuje się ze śliwek. Do przerobu najlepiej nadają się śliwki węgierki, w pełni dojrzałe, miękkie, o miąższu bogatym w cukry i mało kwaśnym smaku. Oprócz powideł śliwkowych mogą być również produkowane powidła wiśniowe. W wyniku długotrwałego zagęszczania powidła mają konsystencję mazistą, lekko zżelowaną, zawierają pektyny, zhydrolizowaną sacharozę oraz rozłożone składniki termo labilne (cukry proste, witaminy i barwniki).
Przemysłowy wyrób powideł śliwkowych obejmuje następujące czynności:
- przebieranie i mycie owoców,
- rozparzanie owoców,
- przecieranie rozparzonych owoców,
- zagęszczanie przetartych owoców,
- rozlewanie do opakowań.
W powidłach śliwkowych uzyskuje się ekstrakt powyżej 54% (ekstrakt surowca ok. 15%) i kilkakrotny wzrost koncentracji kwasów, a kwasowość ogólna w przeliczeniu na kwas jabłkowy wynosi co najmniej 0,9% i nie więcej niż 1,3%. Gwarantuje to, jeżeli powidła są rozlewane na gorąco do naczyń hermetycznych, trwałość produktu bez stosowania środków konserwujących. W przypadku rozlewania powideł do termo formowanych opakowań z tworzywa sztucznego, stosuje się dodatek SO2 (do 0,0125%) lub kwasu sorbowego (do 0,1%).
Marmolada jest to produkt otrzymywany przez częściowe zagęszczenie przecierów owocowych zawierający 50-60% cukru dodanego przed lub w czasie zagęszczania.
Przeciery do produkcji marmolady dzieli się na trzy grupy:
1) podstawowe-jabłka, gruszki;
2) szlachetne - agrest, truskawki, porzeczki, wiśnie i inne;
3) uzupełniające - czarny bez, czarna jagoda.
W obowiązujących recepturach zużycie przecierów jest wielkością stałą, a dodatek cukru zmienną i zależną od ekstraktu poszczególnych przecierów. Przyjmując sumę ekstraktu, jaki mają wnieść do marmolady wszystkie przeciery, jako 100% - to ekstrakt przecieru z owoców podstawowych powinien stanowić 85%, z owoców szlachetnych -10%, a z owoców uzupełniających 5%.
Marmolady wytwarzane są poprzez niewielkie, najwyżej dwukrotne, zagęszczenie surowca w procesie gotowania. Oprócz podstawowych składników, marmolady mogą zawierać również syrop skrobiowy, preparaty pektynowe i kwasy spożywcze. Wyróżnia się marmolady twarde o konsystencji umiarkowanie twardej lecz smarownej, zachowujące kształt nadany przy krojeniu oraz miękkie
0 konsystencji smarownej, półstałej lecz nieciekłej.
Charakterystyczną cechą marmolad jest ich smarowność oraz umiarkowany stopień zżelowania
1 szklistości, co dość wyraźnie odróżnia ten produkt od powideł, produktu również smarownego, ale mniej zżelowanego i bardziej mętnego od marmolady. W odróżnieniu od powideł w marmoladzie nie powinno wyczuwać się zmian wywołanych rozkładem cukrów, przy czym smak marmolady powinien być słodszy i mniej kwaśny niż powideł.
Marmolady można klasyfikować m.in. w zależności od:
- gatunku owoców (truskawkowe, jabłkowe itp.),
- liczby gatunków użytych owoców (jedno-, dwu- i wieloowocowe),
- stopnia zagęszczenia i wynikającej z tego konsystencji (miękkie i twarde),
- ilości dodanego cukru.
Marmolady zawierają 30-45% wody i ok. 50% cukru dodanego. Zawartość ekstraktu ogólnego w marmoladzie twardej wynosi co najmniej 60%, a w miękkiej - 57% (ekstrakt surowca ok. 10%). Kwasowość produktu w przeliczeniu na kwas jabłkowy wynosi 0,7%-l,5%.
14