1098872314

wartość duchowa, niepowtarzalna atmosfera tworząca ducha miejsca (genius loci), odczuwanie, tożsamość - wszystko ujęte w słowie semantyka -nadbudowanej treść, duchowym przekazie, ukrytym gdzieś, ponad tym co postrzegamy. Nieznajomość czasów i pojęć, ignorancja ideologii przyświecającej komponowaniu przestrzeni może doprowadzić do projektowania w krajobrazie groteski.

Znaczenie, ukryta symbolika³¹ roślin zazwyczaj wiąże się z ich cechami: kolorem, formą, lub tradycyjnym zastosowaniem, miejscem występowania czy użytecznością: wykorzystaniem owoców, nasion, liści, korzeni.

Biała lilia w religii chrześcijańskiej symbolizuje Matkę Boską, jest też symbolem czystości ciała i duszy. Kolor czerwony jest kolorem miłości i dobrobytu, dlatego pojawienie się czerwono kwitnących kwiatów szczególnie w strefie wejściowej (m.in. przedogródku) ma zapewnić właścicielom (m.in. domowi) spokój i dostatek. Przedogródek, który jest strefą przejściową pomiędzy przestrzenią publiczną a światem prywatnym jest miejscem szczególnym całej kompozycji. Dominuje tu kolor (kolorowe rośliny, donice, figurki ogrodowe, malowane domy), dźwięk (kołatki, dzwonki, ptaki), ruch (wstążki, wiatraki, karmniki do których zlatują ptaki) zapach (zioła i ich olejki eteryczne, iglaki i ich intensywny zapach - działanie bakteriobójcze) i woda jako siły odstraszające demony³², towarzyszące momentowi przejścia - strefie przejściowej jako potencjalnie niebezpiecznej³³.

W kulturze dalekiego wschodu kwitnące wiśnie symbolizowały budzące się życie, kwiat lotosu symbolizował poszukiwanie duchowej czystości i prawdy, wynurzał się z błota - świata materialnego przez wodę - oczyszczenie, na powietrze - świat ducha. Giętki, ale bardzo wytrzymały bambus, symbolizował przyjaźń, sosna zaś długowieczność. Żywotniki, cisy, lipy, graby, jesiony czy kasztanowce uznawane w naszej tradycji za drzewa trwałe i długowieczne pojawiały się na cmentarzach by ukazać kruchość i ulotność doczesnego życia.

Oprócz świata roślin jako głównego tworzywa kształtującego krajobraz istotne będzie zastosowanie wody czy różnorodnej rzeźby terenu. Oba elementy oprócz formy i funkcji mają niebanalne znaczenie symboliczne. Rola wody w ogrodzie jest oczywista: życiodajna siła, potrzebna do rozwoju roślin, zastosowana w kompozycjach poprawia mikroklimat, wpływając pozytywnie na nasz nastrój. Woda to symbol oczyszczenia. Woda, szczególnie płynąca od zawsze utożsamiana była zżyciem.

Równie ważnym elementem w ogrodzie są różnego rodzaju wzniesienia, które służą wzbogacaniu kompozycji przestrzennych. Wzniesienia - grunt rodzimy -to także tworzywo służące ukrywaniu niedoskonałości lub mnożeniu pięknych

³¹    Majdecka A. 2008, Ukryta symbolika ogrodów, [w:] Zieleń Miejska 11 / 2008 / str. 18.

³²    Demony to postacie towarzyszące większości kultur i wierzeń, zajmują pozycję pośrednią między bogami a ludźmi, między sferą ziemsko-ludzką, materialną, a sferą boską, czysto duchową; istoty o cechach na wpół ludzkich, na wpół boskich; najczęściej są to nieprzyjazne człowiekowi duchy, związane pierwotnie z pojęciem nieczystości http://pl.wikipedia.org /wiki/Demon [data dostępu 16.05.2016].

³³    Gawryszewska B.J., 2006, Historia i struktura ogrodu rodzinnego, Wyd. SGGW, Warszawa, str. 103.