1. Wprowadzenie
W początkowym etapie realizacji zadania badawczego „Opracowanie zasad pomiarów i badań parametrów powietrza kopalnianego dla oceny zagrożenia metanowego i pożarowego w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny” w trakcie kilku spotkań, które odbyły się w IV kwartale 2011 r. w siedzibie PAN w Krakowie oraz kopalni „Borynia-Zofiówka” Ruch Zofiówka w Jastrzębiu Zdroju omówiono zakres pomiarów i ustalono rejony, w których zostaną przeprowadzone badania.
Pierwszym zaproponowanym z rejonów była ściana G-4 w pokładzie 412łg. Drugim rejonem, w którym zaproponowano prowadzenie badań jest ściana F-l w pokładzie 406/1.
Ściana G-4 w pokładzie 412łg ze względu na system przewietrzania na „Y” umożliwiała stały dostęp do punktów pomiarowych zlokalizowanych w chodniku wentylacyjnym za ścianą oraz stały dostęp do czujników' i linii pomiarowych, co umożliwiało stalą kontrolę aparatury pomiarowej. Ze względu na wysokie zagrożenie metanowo-pożarowe i zagrożenie tąpaniami oraz w związku z problemami w utrzymaniu wyrobiska za ścianą zrezygnowano z systemu na „Y” i zmieniono system na „U” po caliźnie węglowej. Po zmianie systemu przewietrzania nadal kontynuowano pomiary' z punktów zlokalizowanych w chodniku wentylacyjnym za ścianą.
W międzyczasie kopalnia „Borynia-Zofiówka” Ruch Zofiówka przeprowadziła procedury mające na celu zakupienie sprzętu pomiarowego w celu realizacji badań. Ruch Zofiówka zakupił niżej wymieniony sprzęt:
• Zintegrowany Czujnik Zrobowy - ZCZ-MP w ilości 5 sztuk o wartości 110 000 zl netto -w końcowym etapie realizacji (zakupu dokonano w dniu 09 lipca 2012 r.),
• Czujniki metanu - SG-2/NW w' ilości 15 sztuk o w'artości 15036 zl netto,
• Bezprzewodowe czujniki anemometryczne w ilości 8 sztuk o wartości 24 000 zl netto,
• Wąż chromatograficzny w ilości 1 OOOmb o wartości 13 140 zl netto.
Czujniki metanu - SG-2/NW zostały przekazane do PAN w Krakowie, dostawcy bezprzewodowych czujników anemometrycznych. W PAN w Krakowie zbudowano układ wielopunktowego pomiaru strumienia objętości oraz rozkładu stężenia metanu w oparciu o powyższe czujniki.
Automatyczna pompka do poboru prób powietrza z rejestracją w systemie gazometrii, która została skonstruowana w oparciu o Zintegrowany Czujnik Zrobowy dostarczono do kopalni „Borynia-Zofiówka” Ruch Zofiów ka z początkiem miesiąca marca 2012r.
2. Prowadzenie obserwacji w zrobach ściany G-4 w pokładzie 412łg
Ściana G-4 w pokładzie 4121g eksploatowana była systemem podłużnym z zaw'ałem stropu, w kierunku od pola. Ściana prow'adzona była bezwnękowo. Długość ściany ok.200m, wybieg ściany ok. 535m, miąższość pokładu 3,12-H3,56m ( wysokość finty max.3,9m), planowane wydobycie dobowe - od 2400 do >5000t/d.
Urabianie w ścianie G-4, odbywało się będzie dwukierunkowo za pomocą kombajnu ścianowego KSW-1140EZ. Kombajn ścianowy poruszał się po przenośniku typu RYBNIK-1100, wykonując zabiór o głębokości do 0,8m. Obudowę ściany G-4 stanowiły sekcje obudowy zmechanizowanej typu TAGOR-23/54-POz oraz TAGOR-23/54-POz/S
Ściana G-4 w pokl.4121g początkowo była przewietrzana systemem na „Y”. Przez ścianę przepływało ok.l800m 7min. powietrza, a w prądzie dośw ieżającym, chodnikiem nadścianowym G-4,