1299076029

Wesele 139

a nie odzieży, co wiąże się z systemem skalań kobiecych¹⁴. W przypadku mężczyzny takimi stałymi elementami są długie spodnie i koszula. Kapelusze noszą wyłącznie mężczyźni cieszący się dużym autorytetem społecznym, ale to też przestaje być regułą. Znam przypadki osób znaczących, które nie chcą nosie kapelusza, ponieważ „nie lubią”. Młode elity również rzadko sięgają po kapelusze. Zatem można wnioskować, że wśród Polska Roma to, czy mężczyzna nosi kapelusz, czy nie, zależy od jego przyzwyczajeń oraz panującej mody¹⁵.

W wypadku wesela ubiór uczestników przyjęcia (a więc potencjalnych tancerzy) jest zazwyczaj odświętny, chociaż ograniczony zasobami finansowymi poszczególnych osób. Nawet strój panny młodej, w kulturze polskiej wyróżniający się przecież wśród innych, może ograniczyć się do formy codziennej. W czasie rozmów Romowie bardzo często uciekali w marzenia i idealizowali formę odzieży nowożeńców, jak i gości weselnych. Opisywali na przykład białą suknię panny młodej, mimo iż sami nie brali ślubu kościelnego ani nawet nikt z ich bliskich znajomych. Wiedzą jednak o możliwości zawarcia małżeństwa w kościele i znają takie przypadki. Wśród wypowiedzi respondentów na temat ubioru weselnego przeważały relacje o białych sukniach poślubianych kobiet. Wiele kobiet opisywało te suknie jako własne. Opowiadano, że kupuje się je w specjalistycznych sklepach z sukniami ślubnymi lub zamawia u krawcowej. Mogą taką suknię również uszyć krewne dziewczyny z tkaniny zakupionej przez rodziców jej przyszłego męża. Oczywiście, jeżeli młodzi zawierają ślub kościelny, kobieta zakłada białą suknię i welon (Les. 2) lub wianek (Chał. 1). Niezwykle ważne jest aby strój panny młodej byl biały, co symbolizować ma niewinność i cnotę oraz, w miarę możliwości, uszyty na specjalne zamówienie, bogato zdobiony koronkami, tiulem, haftem (Pio. 2). Badania tej kwestii wykazały, że założenie białej sukni nie jest uzależnione od tego, czy para bierze ślub kościelny czy nie. Sens założenia białej sukni jest zupełnie inny, ponieważ istotny jest kolor sukni (nie przepych wykonania) oraz to, której dziewczynie wolno taką suknię założyć. W taką suknię ubiera się wyłącznie ta dziewczyna, która jest dziewicą i która wychodzi za mąż po raz pierwszy, jeżeli wiązanie rąk poprzedzone było porwaniem lub gdy dla którejś ze stron małżeństwo jest powtórne — kobieta w zasadzie nie powinna zakładać białej sukni. Jeżeli jednak ubiera się „na biało”, to kolor odzieży nie jest odczytywany jako symbol niewinności czy dziewictwa. Tylko jeden respondent podkreślił, że można wybrać dowolny kolor odzieży niezależnie od tego, czy młoda była przed zaślubinami panną czy rozwódką. Respondent pełni! funkcję wójta, co może przemawiać za tym, iż nie ma oficjalnych dyspozycji co do koloru odzieży zaślubinowej. Jednakże pozostali respondenci, rów-

¹⁴    Ibidem.

¹⁵    Indywidualizm w doborze odzieży dotyczy jedynie kolorystyki i ozdób. Rodzaj tkaniny, z jakiej uszyto garnitur, wzór tkaniny itp. zależą od preferencji mężczyzny. Poza tym to, czy założy marynarkę, również zależy od jego poczucia estetyki. W przypadku kobiet długość spódnicy powinna być taka, aby zakrywała całe nogi, ale dozwolone jest noszenie spódnic o długości do połowy łydki, dekolty. Bluzki typu top wolno nosić jedynie prywatnie, latem, kiedy panują upały. Bluzkę i spódnicę można zastąpić sukienką.