1480510134

ale prawdopodobnie druga pod względem wielkości jest z AGH. Konferencję otworzy! Rektor Uniwersytetu Al-Farabi prof. Galim Mutavov, mówiąc o wielkim zaangażowaniu rządu Kazachstanu w edukację. Po innych przemówieniach wygłaszanych w językach kazachskim, angielskim i rosyjskim rozdzielamy się na trzy grupy robocze: pierwsza to „organizacja uniwersytetów naukowo-badawczych", druga: „mobilność studentów i nauczycieli akademickich", a trzecia: „komercjalizacja i transfer technologii z uniwersytetów do przemysłu". Nasi delegaci dyskutują w grupach drugiej i trzeciej. Profesor Kalukiewicz w swoim wystąpieniu omówił kontakty międzynarodowe AGH i kierunki rozwoju tych kontaktów. Profesor Bergander w grupie trzeciej przedstawił główne problemy transferu technologii z uniwersytetów do przemysłu. Mówił o różnych priorytetach tych instytucji, stwarzających podstawowe trudności - pracownicy naukowi chcą jak najszybciej publikować swoje osiągnięcia, gdyż za to właśnie są rozliczani, podczas gdy przemysł i firmy starają się utrzymać nowe wynalazki jak najdłużej w tajemnicy przed konkurentami. W związku z tym niezwykle ważna staje się ochrona własności intelektualnej w postaci patentów. Następną trudnością jest fakt, że innowatorskie rozwiązania i wynalazki uniwersytetów są na ogół w zbyt wczesnym stadium rozwoju, aby kwalifikować się do komercjalizacji. Przedstawiając jedno możliwe rozwiązanie tego problemu, prof. Bergander omawia system finansowania transferu technologii z uniwersytetów do małych firm w USA. Istnieje tam program rządowy tzw. STTR (Smali Business Technology Transfer Research), w ramach którego mała firma (do 500 pracowników) może otrzymać grant na komercjalizację technologii wytworzonych na uniwersytecie. Taki grant zwykle jest przyznawany w dwóch etapach, etap pierwszy do 100 tys. dolarów służy do określenia przydatności (feasibility study) danego rozwiązania technicznego do komercjaliza

cji, natomiast etap drugi, do miliona dolarów jest wykorzystywany do budowy prototypu i rozpoczęcia akcji marketingowej. Normalnie grant taki jest dzielony w stosunku 40-60% dla uniwersytetu-malej firmy, ale liczby te nie są ściśle przestrzegane. Tematem wystąpienia profesora Szpytko, również w grupie trzeciej, było dostosowanie programów edukacji inżynierów dla przyszłych potrzeb przemysłu. Po naszych wystąpieniach rozpoczyna się burzliwa dyskusja, bo grupa uczestników, przeważnie z kontynentalnej Europy, nie bardzo się zgadza z zasadą szybkiego patentowania i twierdzi, że stosunki uniwersytet-przemysi powinny być budowane na zasadzie wzajemnego zaufania. Natomiast grupa z USA, Anglii i Azji (w tym również nasza delegacja) jest temu przeciwna i przedstawia liczne przykłady, gdzie technologie opracowane na uniwersytetach, ale wcześniej nie opatentowane, zostały wprowadzone do przemysłu bez żadnych korzyści dla wynalazców.

Na koniec konferencji podsumowaliśmy i sformułowaliśmy wnioski końcowe, które mogą być wykorzystane przez Ministerstwo Edukacji Kazachstanu w polityce edukacyjnej kraju. Każda grupa przedstawiła więc swoje wnioski na plenarnym spotkaniu wszystkich uczestników. W spotkaniu uczestniczył Minister Edukacji Kazachstanu B.T. Zhumagulov. Wszyscy byliśmy pod wrażeniem jego analitycznego sposobu myślenia, ponieważ w ciągu kilku minut potrafił bezbłędnie podsumować nasze wnioski i wybrać do szybkiej realizacji kilka z nich, które mogą przynieść największe efekty w lokalnych warunkach, a więc m.in. rządowy program popierający innowacyjność, umożliwienie współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych i ułatwienie procesu ochrony własności intelektualnej.

Ogólnie należy uznać, że nasza wizyta w Kazachstanie była niezwykle pożyteczna i owocna. Nawiązaliśmy liczne kontakty, nie tylko z lokalnymi uniwersytetami, ale również z przedstawicielami przemysłu, którzy wyrazili chęć współpracy na polu doradztwa technicznego, pomocy w zakupach sprzętu i maszyn górniczych, a także w dziedzinie projektowania całych zakładów górniczych i wydobywczych. W celu podtrzymania tych kontaktów i rozpoczęcia właściwej współpracy planujemy następną wizytę już na wiosnę 2012 roku - tym razem do Wschodniego Kazachstanu, który jest głównym ośrodkiem górniczym. Na zakończenie chcemy złożyć serdeczne podziękowanie naszemu pełnomocnikowi Rektora AGH ds. Kazachstanu, doktorowi Stanisławowi tuszyńskiemu, który bardzo nam pomógł w trakcie planowania i przygotowywania wizyty.

■ Antoni Kalukiewicz, Janusz Szpytko, Marek Bergander

Biuletyn AGH 48-2011